Lichte oogkleur vergroot kans op oogmelanoom

Oogmelanomen zijn te onderscheiden in twee soorten. De ene soort ontstaat vooral op plaatsen die bloot staan aan veel licht. De andere soort komt voor in de donkere gebieden van het oog. Een lichtkleurige iris is hiervoor een risicofactor. Lichtkleurig pigment produceert namelijk meer vrije radicalen, die tot tumorvorming kunnen leiden. Dat schrijven LUMC-onderzoekers in PLOS ONE.

Oogmelanoom is een tumor die uitgaat van de pigmentvormende cellen (melanocyten) in het oog. Verschillende mutaties in het betrokken oncogen kunnen leiden tot deze zeldzame vorm van kanker. Onderzoekers van de afdelingen Oogheelkunde en Huidziekten van het LUMC hebben nu een verband ontdekt tussen de verschillende mutaties, de oogkleur en de locatie van het oogmelanoom.

Vrije radicalen
“We zagen dat patiënten met lichtkleurige ogen oververtegenwoordigd waren onder de melanoompatiënten”, zegt Pieter van der Velden, onderzoeker op de afdeling Oogheelkunde. Bij nader onderzoek zagen we dat het melanoom bij mensen met een lichte oogkleur vaak ontstaat op plaatsen waar geen licht valt, aan de zijkanten voorin het oog. Bovendien hebben deze mensen vaak een specifiek type mutatie. We denken dat dit komt doordat het pigment dat verantwoordelijk is voor een lichte oogkleur, feomelanine, minder goed is in het wegvangen van vrije radicalen dan eumelanine, het pigment dat zorgt voor een donkere oogkleur. “Er ontstaan onder invloed van dit lichte pigment juist eerder radicalen, die het DNA kunnen beschadigen”, aldus Van der Velden.

Het tweede type oogmelanoom ontstaat achterin het oog, waar veel licht op valt. “Het gaat niet om UV-licht, want dat dringt niet door in het oog. Maar ook gewoon zichtbaar licht kan het DNA beschadigen”, aldus Van der Velden. Deze vorm van oogmelanoom is onafhankelijk van de oogkleur, terwijl de eerste vorm juist onafhankelijk van blootstelling aan zonlicht ontstaat.

Huidmelanomen
Volgens de onderzoekers zouden melanomen in de huid ook onafhankelijk van blootstelling aan zonlicht kunnen ontstaan. “Dat melanomen niet ontstaan onder invloed van zonlicht gaat tegen je intuïtie in. Maar er is nooit een duidelijke relatie tussen huidmelanomen en blootstelling aan zonlicht ontdekt. Het feit dat mensen met een lichte huid eerder een melanoom ontwikkelen kan dus ook te maken hebben met de chemische structuur van het pigment dat voor een lichte huid zorgt, omdat het op zichzelf eerder tot vrije radicalen en DNA-schade en dus tot kanker – leidt.”

Het wetenschappelijk artikel Distribution of GNAQ and GNA11 Mutation Signatures in Uveal Melanoma Points to a Light Dependent Mutation Mechanism is verschenen in PLOS ONE.

Bron: LUMC

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

https://www.medicalfacts.nl

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.