Infectiepreventie en antibioticaresistentie: veldpartijen verantwoordelijkheid
Donderdag 15 oktober sprak de Tweede Kamer over antibioticaresistentie en het IGZ rapport over infectiepreventie dat in april verscheen. Het gaat dan om risico’s voor gezondheid van ouderen in verpleeghuizen. ActiZ is het eens met de IGZ dat het van belang is dat zorgmedewerkers moeten weten hoe ze infecties kunnen voorkomen. Tegelijkertijd vindt ActiZ het belangrijk dat zorgorganisaties en beroepsverenigingen zelf verantwoordelijk zijn om te zorgen dat de zorgmedewerkers die kennis hebben en dat de cliënten goed geïnformeerd zijn over bijvoorbeeld het belang van hygiëne om infecties te voorkomen.
De IGZ constateerde in haar onderzoeksrapport van april 2015 dat de kennis en op gebied van hygiëne en infectiepreventie bij medewerkers en bewoners onvoldoende is. De IGZ stelde in haar aanbevelingen dat meer aandacht voor deze onderwerpen nodig is, bij zowel bestuurders als medewerkers in de zorg. Ook legde de IGZ vragen neer bij de zorgorganisaties, brancheorganisaties en beroepsverenigingen om zelf een kader te stellen voor sturing en toetsing van infectiepreventie en hoe de partijen zelf kunnen zorgen voor verantwoord gebruik van antibiotica.
Standpunt ActiZ
Hoewel ActiZ kritisch staat tegenover het kader dat de IGZ gebruikte wanneer zij toetst of zorgorganisaties zich aan de regels houden, kan ActiZ zich vinden in de aanbevelingen uit het IGZ rapport over infectiepreventie. Bovendien laat de IGZ met dit rapport een nieuw geluid horen. Er wordt geconstateerd dat alleen het regelen van randvoorwaarden geenszins een garantie is dat er niets mis kan gaan. Die garantie kan redelijkerwijs niet gegeven worden. Bovendien worden veldpartijen aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid en deskundigheid.
De basis op orde
ActiZ wil af van de verwachting dat alles optimaal maakbaar en beheersbaar zou kunnen of moeten zijn. Het is nodig om vanuit de eigen verantwoordelijkheid het goede gesprek te voeren over wat redelijkerwijs, zowel vakinhoudelijk als randvoorwaardelijk, nodig en haalbaar is in een veelheid aan risicothema’s. De basis moet op orde zijn, maar wat betekent dat? Waar mag je zorgprofessionals, managers en bestuurders op aan spreken in het kader van een verantwoord zorgniveau? Is het mogelijk om op basis van goede beroepsuitoefening in de dagelijkse praktijk zin van onzin te onderscheiden? Zijn haalbaarheid en effectiviteit te combineren in een aanpak en werkwijze waar iedereen verantwoordelijkheid voor wil en kan nemen – ieder vanuit de eigen rol en positie?
Deze vragen vormen ook onderdeel van het plan van aanpak ‘Waardigheid en trots’ van VWS. ActiZ gaat hier samen met haar leden en de stakeholders mee aan het werk. De discussie hierover zal gepaard moeten gaan met het maatschappelijke en politieke debat over veiligheidsclaims in het licht van een goed leven.
Programma antibioticaresistentie
Het ministerie van VWS heeft het ambitieuze meerjarenprogramma Antibioticaresistentie. ActiZ meent dat dit te complex en teveel omvattend is. Het gaat hierbij immers zowel om de cure als om de care en een kleinschalige woonvorm is geen ziekenhuissetting. Daarvoor kunnen dus ook niet dezelfde regels gelden. Er is dan ook een sterke behoefte aan een passende vertaalslag van de cure naar de care.
Betrokkenheid leden van ActiZ
ActiZ was betrokken bij de Invitational Conference van de IGZ op 15 juni waarvoor ook alle bestuurders van de bij het IGZ rapport betrokken zorgorganisaties aanwezig waren. Hier werden niet alleen de uitkomsten van het rapport besproken, maar ook de werkwijze van de IGZ. Zorgorgansiaties waren over het algemeen positief over de inspecties. Een rode draad in de reacties was wel het gebrek aan focus bij de IGZ: elk detail lijkt even belangrijk te zijn.
ActiZ polste eerder de deelnemers van haar kwaliteitsnetwerken over actuele zorginhoudelijke risico’s. De leden maken zich zorgen dat de kennis van medewerkers achterblijft omdat er een hiaat is in de opleidingscurrivula. Een ander punt van zorg is dat de inspecteurs vaak heel algemeen kijken naar de werkwijze en de processen. Zeker in relatie tot clientgerichtheid en kwaliteit-van-leven-afwegingen zijn nu juist maatwerkoplossingen nodig. Hier ligt een spanningsveld.
Tenslotte biedt ActiZ in samenwerking met STIP al enkele jaren een Leernetwerk Infectiepreventie aan voor de trekkers van dit onderwerp in zorgorgansaties.
Zie ook
De column van deskundige infectiepreventie Carolien Oldenkamp:
Besmetting voorkomen door handen wassen: Kleine moeite, GROOT resultaat!
Nieuwsbericht: Kritisch IGZ rapport over infectiepreventie in verpleeghuizen
Bron: ActiZ