Subsidie voor onderzoek naar diabetesmedicijn met mogelijk beschermend effect tegen kanker
ArrayBinnenkort start Isala een onderzoek dat erop gericht is of de werking van gliclazide – een medicijn voor de behandeling van diabetes type 2 – een beschermend effect heeft op kanker. Mensen met diabetes type 2 krijgen momenteel vaak medicijnen uit de klasse SU’s voorgeschreven om de glucosewaarden op peil te krijgen. Deze medicijnen hebben mogelijk een relatie met het ontwikkelen van kanker. Wanneer gliclazide een beschermende werking heeft, zou dit erg goed nieuws zijn. Maar eerst is uitgebreid onderzoek nodig.
Voor dit onderzoek zijn Isala Diabetes Onderzoekscentrum, Langerhans Onderzoeksinstituut, Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en Diabetesvereniging Nederland (DVN) een samenwerking gestart.
Subsidie voor dit onderzoek is verleend door het ZonMw-programma Goed Gebruik Geneesmiddelen, de Isala Academie en het Diabetes Onderzoekscentrum. ZonMw stimuleert in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid en Sport (VWS) en de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) onderzoek en zorginnovatie. Internist en medeoprichter van het Langerhans Onderzoeksinstituut Gijs Landman is projectleider: ‘Binnen een groter samenwerkingsverband ligt het zwaartepunt in een STZ ziekenhuis (topklinisch opleidingsziekenhuis), wat vrij uniek is.’
Beschermend tegen kanker?
Landman: ‘Mensen met diabetes type 2 krijgen naast leefstijladviezen vaak medicijnen voorgeschreven. De eerste keus is metformine; voor een deel van de mensen is dit onvoldoende om de glucosewaarden op peil te krijgen. Zij krijgen dan een medicijn uit de klasse SU’s (sulfonylureumderivaten) erbij. Maar die medicijnen geven bijwerkingen. Er is gelukkig één SU dat nauwelijks bijwerkingen geeft en dat heet gliclazide. In de nieuwe richtlijn wordt daarom aan patiënten die niet genoeg aan metformine hebben gliclazide geadviseerd als toevoeging.’ Wat ook speelt is dat er mogelijk een relatie bestaat tussen SU’s en kanker. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat dit voor gliclazide niet geldt. ‘Dit zou erg goed nieuws zijn. Het patent van gliclazide is verlopen en er werd tot nu toe weinig onderzoek gedaan naar dit medicijn. Maar het is te voorbarig om al een conclusie te trekken, maar het geeft genoeg aanleiding om dit nauwkeurig en breed te onderzoeken,’ vertelt Landman enthousiast.
Gegevens koppelen voor verbetering zorg
‘Binnen het onderzoek worden diabetesgegevens gekoppeld met gegevens van het IKNL. Dit gaat zorgvuldig, patiëntgegevens worden anoniem gecombineerd’, zegt Landman. Sinds 1998 worden onder leiding van prof. dr. Bilo gegevens verzameld van mensen met diabetes type 2. Dit onderzoek wordt voortgezet door het Langerhans Onderzoeksinstituut. De diabetesgegevens worden tijdens een jaarlijkse controle verzameld bij steeds meer huisartsenpraktijken. Huisartsen hebben sinds de jaren 90 de diabeteszorg grotendeels op zich genomen en hebben de kwaliteit van hun zorg gemeten en verbeterd. ’De huisartsen in de regio Zwolle waren samen met prof. dr. Bilo wereldwijd koplopers met het meten en rapporteren van kwaliteit van diabeteszorg. Dit heeft bijgedragen aan het feit dat de Nederlandse diabeteszorg wereldwijd bij de echte koplopers hoort.’
De gegevens worden ook verzameld voor onderzoek. Landman: ’Met dit onderzoek proberen we de zorg nog verder te verbeteren. Mocht het inderdaad zo zijn dat patiënten die gliclazide gebruiken minder kans hebben op het ontwikkelen van kanker, dan kan dat aanleiding zijn om patiënten die een ander medicijn uit de klasse van SU’s gebruiken over te zetten naar gliclazide. Het gaat om ongeveer 200.000 mensen. Een enorme operatie, maar minder kanker betekent minder leed. En ook minder kosten. Hoeveel? Dat hopen wij te kunnen berekenen.’
Bron: Isala
