Zorggroepen krijgen internationale kritiek op bekostiging

Sinds 2011 bestaan er zorggroepen van huisartsen voor patiënten met diabetes, COPD en soms ook voor mensen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Deze groepen ontvangen per patiënt een vast bedrag voor alle zorg per jaar: de zogenaamde keten-DBC. Ze hebben geen financiële prikkel om patiënten zo lang als verantwoord is in de eerste lijn te behandelen. Ze zouden het zich gemakkelijk kunnen maken, als ze patiënten snel doorverwijzen naar een specialist. Waarom werken zij niet met shared savings? Dan verdienen zij meer, als zij besparen op tweedelijnszorg.

Congres Integrated Care
Deze vraag kreeg ondergetekende na een voordracht over keten-DBC’s. Ik hield deze tijdens een parallelsessie op het World Congress of integrated Care in Mexico City op 21 en 22 november. Mijn antwoord was, dat de leiding van zorggroepen zich uitermate inzet om patiënten in de eerste lijn te houden. Het is niet gebruikelijk om meer geld te verdienen door patiënten te snel naar een specialist door te sturen.

Gezondheidseducatie
Het antwoord bevredigde het internationale gezelschap van sessiedeelnemers niet helemaal: in de keten-DBC zou (volgens moderne inzichten van de gedragseconomie) het geld dat in de ziekenhuizen bespaard wordt voor een deel aan de zorggroep moeten toevallen. Er kwam ook kritiek op het feit dat in de keten-DBC geen bedrag is opgenomen voor gezondheidseducatie en leefstijladvisering. Ik was het daarmee eens. Ik vertelde dat ik blij was dat Nederland deze sobere keten-DBC had.

Cappuccinomodel
Mijn voordracht eindigde met een uiteenzetting van het Cappuccinomodel. Daarvoor kreeg ik wel volop steun. Tijdens de sessie hielden ook Engelse onderzoekers een voordracht. De Engelse NHS experimenteert in wel vijf regio’s met keten-DBC’s.

Bundled Payment
Amerikanen werken thans met Bundled Payment die vergelijkbaar zijn met de keten-DBC’s in Nederland. Dat gebeurt op grote schaal, in maar liefst 7.400 combinaties van medical homes (vergelijkbaar met Nederlandse gezondheidscentra) en ziekenhuizen. Deze combinaties dragen de naam Affordable Care Organizations. Ze ontvangen een vast jaarbedrag per ingeschreven patiënt en mogen een deel van de gerealiseerde besparingen behouden, als de kwaliteit van zorg ten minste gelijk is gebleven.

Kinzigstalproject
Ik leerde tijdens de sessie een nieuwe term voor dat vaste bedrag: de case rate. Later tijdens het congres kwam naar voren, dat Duitsland haar shared savings project in Kinzigstal met 21 andere projecten gaat uitbreiden, waaronder één in een achterstandswijk in Hannover. Helmuth Hildebrandt, de leider van het Kinzigstalproject en aanwezig in Mexico City gaat deze nieuwe projecten leiden.

PowerPoint presentatie
Wil jij de PowerPoint presentatie zien die ik bij mijn voordracht gebruikte? Klik dan hier. In deze presentatie vertaal ik keten-DBC met de term Bundled Payment.

Guus Schrijvers

Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom

Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.

Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.

Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.

Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’

In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.

Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’

Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.

Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.

Recente artikelen