Spin-off LUMC produceert minder schadelijk fixeermiddel

Dries van Dam, conservator van het Anatomisch Museum van het LUMC, ontwikkelde een conserveringsmethode die minder schadelijke stoffen bevat dan de klassieke methodes. Weefsel blijft er natuurgetrouw mee en jarenlang houdbaar, waardoor er vaker en meer realistisch anatomische en chirurgische vaardigheden op lichamen geoefend kunnen worden.
Studenten bestuderen tijdens snijpractica de anatomie van het menselijk lichaam. Voordat chirurgen in opleiding mensen mogen opereren oefenen ze vaak op lichamen van overleden personen. Onderzoekers bekijken de samenstelling van weefsels onder  een microscoop. Voor al deze activiteiten is niet alleen een goede bewaarmethode nodig, maar ook een methode die de morfologisch eigenschappen (de vorm van het weefsel) na overlijden zo min mogelijk verandert.

Onbeperkt bewaren
“De klassieke conserveringsvloeistof bevat veel formaldehyde en fenol. Dat zijn stoffen die het DNA kunnen aantasten en schadelijk zijn voor mens en milieu”, vertelt Dries van Dam. “Bovendien zorgt klassieke fixatie voor grauw en stug weefsel.” Om weefsel volledig intact te houden kan het ook worden ingevroren, maar om te gebruiken moet het ontdooid worden. Meteen na ontdooiing begint het afbraakproces, het is dan maximaal twee dagen houdbaar en verspreidt een nare lucht.

Vanuit zijn werk als conservator van het Anatomisch Museum van het LUMC dacht Van Dam dat het beter moest kunnen. “In het museum bewaren we weefsels ook onbeperkt, met behoud van kleur en structuur, in zorgvuldig afgesloten potten met sterk water.”

Structuur en kleur behouden
Van Dam liet zich bij het maken van een verbeterde conserveringsvloeistof leiden door oude methodes en conserveringsmethodes die worden gebruikt in de farmaceutische industrie en de voedsel – en cosmetica-industrie. Na het experimenteren met een aantal recepten kwam hij op Fix for Life, dat geen fenol en beduidend minder formaldehyde dan de klassieke methode bevat. “Het recept is geheim, maar ik kan wel vertellen dat de chemicaliën die erin zitten een synergistische werking hebben, ze werken goed met elkaar samen waardoor de concentraties laag kunnen blijven.”

Andere voordelen van Fi x for Life zijn dat de structuur en kleur van het weefsel goed behouden blijven. “We hebben er nu ruim twee jaar ervaring mee en het weefsel is al die tijd intact gebleven. Wel kan de kleur tijdens gebruik iets verbleken, maar door het in een speciaal bad van Fix for Life te leggen komt de kleur weer geheel  terug.”

Minder proefdieren
In het LUMC wordt de nieuwe fixatiemethode nu al gebruikt, in verschillende UMC’s lopen pilots en ook grote universiteiten in de VS hebben interesse  getoond voor Fix for Life. Van Dam denkt dat het ook het proefdiergebruik kan verminderen. “Studenten kunnen hun eigen rat met Fix for Life balsemen en gedurende hun opleiding bij zich houden waardoor zij hun geconserveerde ratten meerdere keren kunnen gebruiken voor anatomiestudie en het oefenen van biotechnische vaardigheden.

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.