Veel stille kennis beschikbaar over mantelzorg
Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom 23 maart 2016 - 08:12
Array
Van de Nederlandse mantelzorgers wil 56,3% graag dat hun zorg een of meerdere keren per jaar wordt overgenomen door anderen. De helft van de mantelzorgers weet dat hiervoor een vergoeding mogelijk is op grond van de jeugdwet, de WMO, de Zorgverzekeringswet of de Wet Langdurige Zorg. Bijna drie van de tien mantelzorgers kan de zorg niet overdragen. Vaak omdat degene die de mantelzorg ontvangt dat liever niet wil.
Respijtzorg
Deze en andere actuele gegevens over respijtzorg kreeg ik kortgeleden van Liesbeth Hoogendijk, directeur van mantelzorgorganisatie Mezzo. Zij opent op 20 april het congres Mantelzorg is goedkoop maar niet gratis. Wil je meer cijfers over respijtzorg? Klik dan hier. Een kort onderzoek over respijtzorg vind je hier.
Stille kennis
Behalve op respijtzorg gaat Hoogendijk op 20 april in op de kennis die sommige verpleegkundigen en verzorgenden al hebben. Want circa een op de vier van hen is zelf mantelzorger voor en eigen familielid of bekende. Het lukt zorgorganisaties en ziekenhuizen niet goed deze vele stille kennis van hun eigen medewerkers te mobiliseren en over te dragen op collega’s die geen persoonlijke ervaring hebben als mantelzorger.
Vragen
Een van de onderwerpen die je zou kunnen overdragen is bijvoorbeeld: hoe uit ik als professional mijn waardering voor het werk van een mantelzorger? Je kan dan beginnen met signaleren: ik zie dat u vaak mantelzorger bent. Daarna volgen open vragen: lukt het u om uw naaste te verzorgen? Dan komen de complimenten: wat goed dat u dit volhoudt! Vervolgens komen er vragen over de toekomst: Hoe lang kunt u het volhouden, als de zorgbehoefte blijft zoals die nu is? Tenslotte zijn er vragen die gericht zijn op mogelijke oplossingen: Weet u dat er respijtzorg mogelijkheden bestaan en dat er vergoedingen daarvoor zijn? Weet u dat er (familie) apps zijn voor mantelzorgers?
Mantelzorgcongres
In een inspirerend voorbereidingsgesprek kwamen Liesbeth Hoogendijk en ondergetekende tot de conclusie, dat er vele mogelijkheden bestaan om waardering te uiten voor mantelzorgers en dat er veel interessante, stille kennis bestaat op dit gebied. Op 20 april opent Hoogendijk het congres met onder meer beschouwingen hierover. Zelf sluit ik het congres af met een voordracht waarin ik de financiële mogelijkheden bespreek om waardering te uiten voor mantelzorgers. Daarnaast zijn er nog tal van voordrachten en flitspresentaties over nieuwe cursussen, apps en onderzoeken op mantelzorggebied. Wil je meer informatie of je inschrijven voor het congres? klik je dan hier. Wil je weten wat de vereniging van mantelzorgers doet voor haar achterban? Surf dan naar de website van Mezzo
Guus Schrijvers
Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.
Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.
Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.
Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’
In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.
Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’
Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.
Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.
