Opstaan om ’s nachts te plassen niet onschuldig
ArrayNachtelijk plassen is niet iets waar makkelijk over gepraat wordt. Toch moeten heel wat mensen verschillende keren opstaan om ’s nachts te plassen. In de leeftijdscategorie van 35 tot 45 jaar zijn dat ongeveer 10% van de algemene bevolking. En tussen 55 en 65 jaar is dit al 20% van de bevolking. Deze stijging zet zich voort met toenemende leeftijd. Nachtelijk plassen is een probleem dat evenveel mannen als vrouwen treft. Het is dus een probleem dat heel wat mensen wakker houdt, letterlijk en figuurlijk.
Figuur I: Aantal mannen en vrouwen die ?s nachts moeten opstaan om te plassen: leeftijdsafhankelijk en weinig verschil tussen mannen en vrouwen
De urologische oorzaken van nycturie (medische term voor opstaan om ’s nachts te plassen) zijn grotendeels onder te brengen in 3 groepen:
- beperkte nachtelijke blaascapaciteit,
- overmatige urineproductie (polyurie) over 24 uur,
- overmatige urineproductie ?s nachts (nachtelijke polyurie).
Gestoorde nachtrust
Mensen die verschillende keren moeten opstaan om te plassen ’s nachts gaan er vaak van uit dat er geen behandeling voor het probleem voorhanden is en/of dat het een normaal verouderingsproces betreft. Toch zijn er verschillende opties. Van zelfzorgmiddelen, tot leefstijl- en dieetadviezen, bekkenbodemtherapie en uiteindelijk kan ook een huisarts of uroloog oplossingen bieden.
Nachtelijk plassen niet zonder gevaar
De veelvuldige onderbrekingen van de slaap leiden tot een slechte slaapkwaliteit, wat op zijn beurt het dagdagelijks functioneren beïnvloedt door vermoeidheid, cognitieve disfunctie, schommelingen in gemoedstoestand,…
Dit zien we voornamelijk wanneer de slaap gedurende de eerste 3 uur onderbroken wordt, gezien dit de herstellende fase van de slaap is. Terwijl een gestoorde slaap een duidelijk gevolg is van nycturie, zijn er echter ook specifieke slaapstoornissen die bijdragen tot het ontstaan van nycturie, zoals obstructief slaap apnoesyndroom. Hierdoor is het niet altijd eenvoudig om oorzaak en gevolg te onderscheiden: staat iemand ’s nachts op om te plassen, met gestoorde slaap als gevolg. Of staat iemand op ’s nachts om te plassen omdat zijn slaap gestoord is?
Vermindering kwaliteit van leven
Naast de negatieve invloed op slaapkwaliteit, gaat ook de levenskwaliteit van mensen met nycturie erop achteruit. Bij toename van het aantal nachtelijke plasepisodes, blijken patiënten vatbaarder te worden voor afgenomen eetlust, ontevredenheid en een gebrek aan vertrouwen in de toekomst.
Verzuim
Het gebrek aan slaap en alle fysieke gevolgen daarvan gaan gepaard met enerzijds een toename in doktersbezoeken en gebruik van medicatie en anderzijds een afname in productiviteit en een toename in afwezigheid op de werkvloer.
Conclusie
Opstaan om te plassen ?s nachts is niet zo onschuldig als het lijkt. Als u, of iemand uit uw omgeving, 2 keer of meer uit bed moet om te plassen en daar overdag hinder van ondervindt, is het raadzaam een arts te contacteren. Een goede, ongestoorde nachtrust is van levensbelang!
Bron: Dr. A. Goessaert, Prof. Dr. K. Everaert – functionele urologie, UZ Gent
