Snelle opmars Ziekte van Weil in Nederland en omringende landen
ArrayHet NTR-wetenschapsprogramma De Kennis van Nu (elke donderdag, 19.20 uur, NPO 2) laat morgenavond in de eerste uitzending van haar nieuwe seizoen zien dat de Ziekte van Weil opmerkelijk snel toeneemt in Nederland en omringende landen. In een jaar tijd was er een verachtvoudiging van het aantal geconstateerde ziektegevallen in ons land. Bovendien toont het programma aan dat Nederland met steeds meer overlast van ratten te kampen heeft. Veel steden zagen in korte tijd een verdubbeling van het aantal rattenmeldingen. De stijging van de rattenpopulatie en de Ziekte van Weil lijken verband met elkaar te houden, aangezien deze tropische infectieziekte wordt overgebracht door de bruine rat.
Uit nog niet gepubliceerde cijfers in handen van De Kennis van Nu blijkt dat leptospirose, de officiële benaming voor Weil, vóór 2014 nauwelijks voorkwam binnen onze landsgrenzen. Maar tussen 2014 en 2015 schieten de cijfers plots omhoog van 7 naar 60 geconstateerde ziektegevallen: meer dan een verachtvoudiging. Ook in Duitsland, Frankrijk en België schieten de ziektecijfers tussen 2014-2015 snel omhoog, richting de 1000 geconstateerde ziektegevallen in één jaar. Volgens internationaal Weil-expert Rudy Hartskeerl is dat een ‘zeer hoge stijging die maant tot alertheid’. Hij verwacht daarbij een verdere stijging in de komende jaren: het opwarmende klimaat zorgt ervoor dat ratten makkelijker kunnen overwinteren en dat hun uitgescheiden bacteriën langer overleven in open water. Dat maakt de rat volgens hem ‘een notoire ziektebron, die beter in de gaten gehouden moet worden.’
Klachten vaak te laat herkend
Uit recent onderzoek blijkt dat bijna de helft van alle bruine ratten in Nederland de Ziekte van Weil bij zich draagt. Hun ziekmakende bacteriën komen via urine in het oppervlaktewater of de modder terecht en kunnen vervolgens via de mond, neus, ogen of wondjes binnendringen. Weil-patiënten krijgen hoge koorts, verlies van nier- en leverfuncties, en soms hersenvliesontsteking of longbloedingen. Ook na een effectieve antibioticabehandeling houden zij vaak last van vermoeidheidsklachten. Omdat de levensbedreigende infectieziekte nog steeds te boek staat als een aandoening die alleen in tropische gebieden voorkomt, herkennen huisartsen nu vaak de klachten niet of te laat. De Kennis van Nu laat een patiënt aan het woord die met nierfalen en longbloedingen tot vier keer toe naar huis werd gestuurd, voordat de ziekte bij hem werd geconstateerd. Volgens Hartskeerl is het dan ook wenselijk dat huisartsen beter geïnformeerd worden over de ziekte en op de hoogte zijn van de recente toename: ‘Als iemand bij de huisarts komt na het zwemmen, moet de huisarts alert zijn op het feit dat het om Weil kan gaan’. Het RIVM heeft in het licht van de snelle stijging aangegeven begin 2017 een onderzoek te willen starten naar de Ziekte van Weil.
De Kennis van Nu, donderdag 22 september, 19.20 uur, NTR op NPO 2.
