Verspreiding besmettelijke ziektes beter leren voorspellen

Beter kunnen voorspellen hoe epidemieën zich verspreiden, om daarmee infectieziekten zo goed mogelijk te bestrijden: dat is waar prof. Jacco Wallinga van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) aan werkt. Op vrijdag 21 oktober hield hij zijn oratie.

Epidemieën van infectieziekten teisteren de mensheid al sinds haar bestaan: van relatief onschuldige ziekten als de waterpokken tot een levensgevaarlijke ziekte als ebola, en van de pest in vroegere tijden tot het zikavirus nu. Prof. Jacco Wallinga, die zijn tijd verdeelt tussen het LUMC en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), onderzoekt hoe infectieziekten zich verspreiden. “Met wiskundige modellen kunnen we de verspreiding van een infectieziekte achteraf goed begrijpen. We kunnen ook tijdens een epidemie redelijk goed voorspellen hoe die zich verder ontwikkelt”, zegt hij. “Maar echt vooruit kijken, bijvoorbeeld wanneer de griepepidemie deze winter piekt, kunnen we eigenlijk heel slecht. Daar willen we dus beter in worden.”

Bestrijdingsmaatregelen

Zulke kennis is onder andere van belang om infectieziekten met succes te kunnen bestrijden. “Stel, er is een nieuw, gevaarlijk virus ontstaan. Wat is dan het effect van maatregelen als het tijdelijk sluiten van scholen? En hoeveel zin heeft het om de grenzen te sluiten? Daar kun je aan rekenen.” Ook voor maatregelen om infecties te voorkomen, zoals vaccineren, is eerst doorrekenen van de gevolgen van belang. Wallinga: “Soms moet je bijvoorbeeld voorzichtig zijn met inenten tegen een kinderziekte. Als maar een deel van de bevolking gevaccineerd is, zullen de kinderen die níet gevaccineerd zijn de ziekte later krijgen, blijkt uit de modellen. Voor sommige ziekten zijn de gevolgen bij besmetting op oudere leeftijd erger.”

Ziekte zelf beter begrijpen

Wallinga wil de wiskundige modellen niet alleen inzetten om de verspreiding van ziekten te voorspellen, maar ook om bepaalde infectieziekten zelf beter te gaan begrijpen. “Het medisch onderzoek naar infectieziekten beperkt zich meestal tot wat een ziekteverwekker doet in het lichaam van de patiënt”, licht hij toe. “Maar hoe het virus of de bacterie zich tussen mensen verspreidt is ook interessant.”

Allerlei factoren

Er spelen allerlei factoren mee, bijvoorbeeld hoe vatbaar verschillende individuen zijn, de luchtvochtigheidsgraad die bepaalt of een virus makkelijk overspringt, de snelheid waarmee het virus muteert. Na een infectie zijn mensen meestal immuun – ze kunnen de ziekte dan niet nogmaals krijgen. Maar ook dit varieert van persoon tot persoon, en dat speelt mee in het verloop van de epidemie. In het LUMC is veel kennis aanwezig over immuniteit. Al met al zijn er heel veel zaken die een rol kunnen spelen bij hoe epidemieën zich verspreiden. “Wij proberen als een soort detectives de juiste oorzakelijke verbanden uit die grote hoeveelheid gegevens te halen”, besluit Wallinga.

Bron: LUMC

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.