Meer vrouwen met borstkanker komen in aanmerking voor kortere behandeling
ArrayDe leeftijd voor vrouwen met borstkanker die in aanmerking komen voor een zogenoemde IORT-behandeling is verlaagd. In het Catharina Ziekenhuis kunnen vrouwen met borstkanker voortaan vanaf 50 jaar de behandeling ondergaan. Tot nu toe was de minimumleeftijd 60 jaar. Bij een IORT-behandeling – Intra Operatieve Radiotherapie – wordt tijdens de operatie, na de tumorverwijdering, de borst op de operatiekamer (OK) direct eenmalig inwendig bestraald. Dat bespaart vrouwen na de operatie drie weken lang dagelijks een bezoek aan het ziekenhuis voor uitwendige bestralingen.
Op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten heeft de American Society for Radiation Oncology, kortweg ASTRO, bepaald dat het veilig is om de leeftijdsgrens met tien jaar te verlagen. Zo blijkt uit internationaal onderzoek onder meer dat in de groep vrouwen die IORT hebben ondergaan niet meer complicaties voorkomen dan in de controlegroep die op de conventionele, oude manier is behandeld.
Verlaging leeftijdsgrens
Vrouwen die in aanmerking komen voor een IORT-behandeling moeten ouder zijn dan 50 jaar; de tumor mag niet groter zijn dan 2 centimeter, moet op één plaats in de borst zitten en de tumor moet gevoelig zijn voor vrouwelijke hormonen. Ook mogen er geen kwaadaardige cellen in de schildwachtklier aanwezig zijn. In het Catharina Ziekenhuis zijn sinds 2012 bijna 200 vrouwen met borstkanker succesvol met behulp van IORT behandeld. Door de verlaging van de leeftijdsgrens vanaf 1 november voldoet naar schatting één op de vijf vrouwen met borstkanker aan de criteria om voor deze behandeling in aanmerking te komen.
Het Borstkankercentrum van het Catharina Ziekenhuis is in Nederland een toonaangevend centrum. Het biedt vrouwen met borstkanker alle aspecten van borstkankerbehandeling aan. Het centrum is als enige in Nederland Eusoma-gecertificeerd. Dat betekent dat het voldoet aan strenge internationale kwaliteitseisen, die verder gaan dan de in Nederland gehanteerde kwaliteitseisen.
Nieuw bestralingsapparaat
De IORT-behandeling wordt in Nederland in twee centra uitgevoerd. Naast het Catharina Ziekenhuis heeft ook het HMC in Den Haag en Leidschendam een bestralingsmachine op de OK. In september van dit jaar heeft het Catharina Ziekenhuis een nieuw bestralingsapparaat (Mobetron) in gebruik genomen voor de behandeling van onder meer patiënten met borstkanker.
Bron: CZE
Noot van de redactie: Op het moment van plaatsen hebben we de studie nog niet ontvangen en kunnen we onvoldoende bepalen in hoeverre we te maken hebben met een echte verbetering. Veel vrouwen die voor borstkanker zijn bestraald hebben forse bijwerkingen, ook op lange termijn. Het is onduidelijk of uit dit internationaal onderzoek duidelijk wordt of er in de groep vrouwen die IORT hebben ondergaan ook minder complicaties voorkomen dan in de controlegroep die op de conventionele, oude manier is behandeld. Gebieden die bestraald zijn blijven levenslang risico’s opleveren. Deze risico’s zijn tweeledig: enerzijds schade aan de bloedvaten die in het bestraalde gebied liggen, en anderzijds de kans op ontwikkeling van een nieuwe kwaadaardige aandoening, eveneens uitgaande van de weefsels in het oorspronkelijk bestraalde gebied. Net als bij chemotherapie geldt hier een tijdsinterval: hoe langer geleden, hoe groter de kans op schade. Een toename van nieuwe vormen van kanker wordt pas waargenomen vanaf circa 10 jaar na het einde van de bestraling. In de jaren daarna neemt de kans hierop toe. Het is goed zich te realiseren dat – aangezien kanker en hart- en vaatziekten sowieso veel voorkomen – het soms moeilijk is een relatie aan te tonen met de oorspronkelijke behandeling.
Ook wordt er door radiologen weinig actief gevraagd naar bijwerkingen. Maar door het niet te vragen of te onderzoeken wil niet betekenen dat deze niet aanwezig zijn of zich ontwikkeld hebben.
Het is belangrijk te weten waar op het lichaam een patiënt ooit bestraald is geweest. Ook de hoeveelheid bestraling speelt een rol: hoe meer, hoe groter het risico. De laatste jaren zijn zeer lage doses gebruikt. Het risico op late schade na zeer lage hoeveelheid is lager. In sommige gevallen geldt ook een leeftijdsfactor. Sommige complicaties treden voornamelijk op bij jonge patiënten, andere juist bij ouderen.
Samenvattend zijn de volgende punten bepalend voor eventuele schade:
- de plaats op het lichaam waar de bestraling plaatsvond;
- de leeftijd van de patiënt ten tijde van de bestraling: hoe jonger, hoe meer schade;
- het tijdsinterval sinds de bestraling: hoe langer het interval, hoe meer schade;
- de hoeveelheid straling: hoe meer bestraling, hoe meer schade;
- bijkomende risicofactoren zoals rookgedrag, overmatig alcoholgebruik en familiaire aanleg.
