Urineverlies en sport
Bij inspannings-incontinentie verliest u, zonder aandrang te voelen, ineens wat urine: bij inspanning zoals hoesten, niezen, lachen, bukken, tillen, traplopen, rennen, springenen vaak ook bij sporten. Urineverlies bij inspanning gaat soms samen met urineverlies bij aandrang. U kunt dan (ook) bij aandrang om te plassen de plas niet ophouden tot op het toilet. De oorzaak is vaak een oprekking / verzwakking van de bekkenbodemspieren. Dit komt vooral voor in de zwangerschap, na een bevalling, na de overgang of bij een verzakking.
Bij het opslaan van de urine wordt uw blaas opgerekt. Bij 150 tot 200 milliliter vulling van de blaas krijgt u aandrang om te plassen. U stelt het plassen uit door de sluitspier en de bekkenbodemspieren aan te spannen.
Door het aanspannen van de spieren in de blaaswand en het ontspannen van de sluitspier en de bekkenbodemspieren, kunt u plassen. Gewoonlijk plassen vrouwen ongeveer eens in de 3 á 4 uur.
Inspannings-incontinentie ontstaat als de afsluiting van de blaas niet goed werkt doordat de bekkenbodemspieren opgerekt en verzwakt zijn. Bijvoorbeeld door een zwangerschap of bevalling, door afname van vrouwelijke hormonen na de overgang, of gewoon door het ouder worden. Ook door langdurig hoesten kunnen de bekkenbodemspieren oprekken. Als de bekkenbodemspieren slapper worden en de blaas volloopt, is de sluitspier soms niet sterk genoeg om de urine tegen te houden. Bij extra druk in de buik kunt u dan urine verliezen.
- Door hoesten, niezen, lachen, bukken, tillen, traplopen, rennen of springen, neemt de druk in de buik toe. Dat geeft druk op de blaas, waardoor u ongewild urine kunt verliezen.
- Ook bij overgewicht neemt de druk in de buik toe.
- Verstopping van de darmen (obstipatie) en persen kan ook extra druk in de buik geven.
Adviezen bij inspannings-incontinentie
- Als u veel te zwaar bent kan afvallen helpen de druk in de buik te verminderen. De sluitspier kan hierdoor beter werken.
- Zorg dat u genoeg blijft drinken (anderhalve liter vocht per dag). Minder drinken is niet verstandig en helpt niet tegen urineverlies.
- Kunt u alleen bij bepaalde bezigheden uw plas niet ophouden, bijvoorbeeld tijdens sporten? Sommige vrouwen brengen dan van tevoren een grote tampon in. De tampon ondersteunt de blaas vanuit de vagina. Dit kan helpen om de urine op te houden. Draag de tampon alléén op die momenten dat de kans op urineverlies groot is. Het is zeker niet de bedoeling dat u voortdurend een tampon draagt.
- Gebruikt u medicijnen (voor een andere aandoening)? Vraag dan aan uw huisarts of u een medicijn gebruikt dat plasklachten kan veroorzaken of verergeren. Als dat zo is, kijkt de huisarts of u dit medicijn kunt verminderen of vervangen door een ander medicijn.
Incontinentiemateriaal en verzorging
- Er bestaan speciale hulpmiddelen, zoals incontinentieverband en absorberend ondergoed. Deze nemen de geur van urine op en houden de huid redelijk droog. De apotheek of wijkverpleegkundige helpt u bij de keuze en legt uit hoe u het gebruikt. Incontinentiemateriaal koopt u bij de apotheek.
- Smeer eventueel een beschermende zalf (siliconis crème of zinkzalf) op plekken waar urine met de huid in aanraking kan komen. Dit kunt u zonder recept kopen.
Behandeling van plasproblemen
Bij de behandeling van inspannings-incontinentie kunt u kiezen tussen oefeningen doen of het dragen van een vaginale ring (pessarium). Alleen bij ernstige klachten kunt ook direct een operatie overwegen waarbij een bandje om de plasbuis wordt aangebracht. Het is niet goed te voorspellen welke behandeling bij u het beste zal helpen.
Oefeningen
U kunt oefeningen doen om de bekkenbodemspieren en de sluitspier van de blaas sterker te maken. U kunt deze oefeningen zelf doen of met begeleiding. Wanneer u deze oefeningen een langere periode dagelijks doet, kunt u geleidelijk weer meer controle over uw blaas krijgen. U verliest dan minder gauw urine bij inspanning. Na 6 weken kunt u al enige verbetering verwachten. U moet de oefeningen wel regelmatig blijven doen, anders komen de klachten terug.
Is het urineverlies tijdens de zwangerschap of na de bevalling ontstaan? Dan kunt u kiezen tussen afwachten en oefeningen doen. Van de vrouwen die eerst afwachten heeft ruim de helft (55%) na een halfjaar geen klachten meer. Van de vrouwen die bekkenbodemoefeningen doen is bijna driekwart (70%) na een halfjaar genezen.
Medicijnen bij inspannings-incontinentie
Sinds september is er zelfzorgmedicatie bij de drogist beschikbaar voor de behandeling van plasproblemen bij mannen en vrouwen. Op MedicalFacts is veel extra informatie beschikbaar over urineverlies en plasproblemen.
Bron: NHG-Standaard Incontinentie voor urine bij vrouwen.