Hoogleraar wil stamceltransplantaties voor kinderen nog veiliger en beter maken

Met stamceltransplantaties kun je niet alleen leukemie behandelen, maar ook kinderen genezen die lijden aan ernstige aangeboren aandoeningen zoals thalassemie en sikkelcelziekte. “Wij willen stamceltransplantaties voor deze kinderen nog veiliger en beter maken”, vertelt hoogleraar Kindergeneeskunde Arjan Lankester van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), die op 8 september oreerde.

Het LUMC is al tientallen jaren een landelijk verwijscentrum voor stamceltransplantaties bij kinderen met ernstige aandoeningen. Bij stamceltransplantatie worden eerst de eigen, foute stamcellen kapotgemaakt met chemotherapie. Daarna krijgt het kind gezonde stamcellen van een donor, die zich blijvend in het beenmerg nestelen en daar voortaan gezonde bloedcellen aanmaken. Het is een zware behandeling met de nodige risico’s. “Ons onderzoek is er al jaren op gericht om de behandeling beter en veiliger te maken”, vertelt Lankester.

Afweersysteem in de gaten houden

Dat proberen de onderzoekers op verschillende manieren. Lankester beschrijft er twee. “We kijken goed naar de meest geschikte dosis chemotherapie en afweeronderdrukkende medicijnen. Geef je te veel, dan ervaart een patiënt schadelijke bijwerkingen. Maar geef je te weinig, dan blijft een deel van de eigen stamcellen in leven. Dan is de kans groter dat de getransplanteerde stamcellen worden afgestoten en dat de ziekte terugkomt.” Door tijdens de behandeling precies te meten hoeveel medicijnen er in het bloed van het kind zitten, kun je de behandeling bijsturen.

Tweede verbetering

Een andere verbetering is het in kaart brengen van hoe goed het afweersysteem functioneert na de stamceltransplantatie en om zo nodig in te grijpen. “Dat noemen we immuunmonitoring. Hiervoor gaan we de expertise van onze afdeling en het team van prof. Jacques van Dongen combineren, waardoor een unieke onderzoeksgroep ontstaat.”

Stamcelgentherapie

Een heel andere manier van stamceltransplantatie is stamcelgentherapie. Hierbij worden de eigen stamcellen van een jonge patiënt buiten het lichaam genetisch gerepareerd en weer teruggeven om de ziekte te genezen. Zo komt er geen donor aan te pas en worden – soms gevaarlijke – afstotingsreacties voorkomen. “Samen met prof. Frank Staal uit het LUMC werken we al jaren aan de ontwikkeling van stamcelgentherapie”, vertelt Lankester. “Dat doen we binnen een internationaal samenwerkingsverband. We richten ons met name op de ernstige aangeboren afweerstoornis RAG-SCID en op aangeboren bloedziekten. In 2018 zullen we de eerste studie met stamcelgentherapie bij kinderen gaan starten.”

Lees de volledige oratie van prof. Arjan Lankester.

Arjan Lankester (1964) studeerde geneeskunde in Leiden en promoveerde in 1995 aan de Universiteit van Amsterdam op zijn proefschrift ‘Antigen receptor complexes on normal and malignant human B cells’. Na zijn promotie werd hij in Leiden opgeleid tot kinderarts-immunoloog. Sinds 2009 is hij hoofd van de afdeling Stamceltransplantatie van het Willem Alexander Kinderziekenhuis van het LUMC.

Bron: LUMC

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.