Tranen ontleden om aandoening ‘droge ogen’ op te sporen

Door eiwitten in tranen te meten, kunnen oogartsen gemakkelijker de diagnose droge ogen (Dry Eye Disease) stellen. Peter Raus, een Belgische oogchirurg en promovendus bij het Instituut Biologie van de Universiteit Leiden, werkte een nieuwe methode uit voor eiwitbepaling in traanvocht. De techniek is ook veelbelovend voor de vroegtijdige diagnose van ziekten zoals diabetes, neurodegeneratieve ziektes en zelfs hartdecompensatie. Promotie op 4 september.

Tranen als hulpmiddel

Dry Eye Disease (DED) is een veelvoorkomende oogziekte, die blindheid tot gevolg kan hebben. Deze aandoening is vaak moeilijk te diagnosticeren bij patiënten. Daardoor is behandelen lastig, weet Peter Raus uit zijn werk als oogarts. Zijn innovatieve methode biedt oogartsen nu hoop. Door het traanvocht van DED-patiënten door te lichten met de nieuwste en krachtigste apparatuur, is het Raus gelukt de eiwitten hierin gedetailleerd in kaart te brengen. Hierbij zijn vooral de verschillende vormen van de eiwitten belangrijk, de zogeheten proteoforms. Deze geven een indicatie wat er precies misgaat bij een patiënt met droge ogen, wat behandeling vervolgens eenvoudiger maakt.

Meten in de oogkliniek

Op dit moment is voor een meting nog een zeer geavanceerde massaspectrometer nodig – een apparaat van 1,5 miljoen euro – waarmee een meting meerdere uren duurt. Dat is voor een ziekenhuis of oogkliniek niet werkbaar. Maar toepassing in de kliniek is niet ver weg, zegt Raus. ‘We hebben nog maar één stap nodig: we moeten een database aanleggen van alle proteoforms in traanvocht. Dan zijn ingewikkelde metingen niet meer nodig. Met behulp van een veel kleinere opstelling en een beetje traanvocht kunnen oogartsen dan in hun eigen praktijk binnen vijf minuten een diagnose stellen.’

Diabetes aantonen in traanvocht

Naast het diagnosticeren van DED, is het analyseren van traanvocht ook een veelbelovende techniek voor het vroegtijdig diagnosticeren van andere aandoeningen, waaronder diabetes. ‘De diagnose van diabetes gebeurt nu vaak in een laat stadium van de ziekte’, zegt Raus. ‘Met behulp van onze traanvochtmethode zou je diabetes veel eerder kunnen vaststellen. Daardoor is dit in veel gevallen ook beter te behandelen.’

Methode

Promotoren Peter Verhaert en Han de Winde zijn blij met de door Raus uitgewerkte techniek, vooral over hoe innovatief deze is. ‘Wij zijn niet de enige in de wereld die naar traanvocht als diagnosemiddel kijken. Maar wij hebben wel als eersten de nieuwste apparatuur gecombineerd met de nieuwste, op eiwitvormen toegespitste analytische strategieën.’ Ongeveer 95% van alle onderzoekers knipt eerst de eiwitten in stukjes, voordat ze geanalyseerd worden. ‘De nieuwe generatie massaspectrometers is analytisch zo krachtig en gevoelig, dat we niet in de eiwitten (hoeven) knippen om de vele verschillende eiwitmodificaties in traanvocht te ontdekken. Dat is met meer klassieke benaderingen en technieken niet mogelijk.’

Bron: Universiteit Leiden

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.