Nog winst te halen in de opvang van ernstig zieke kinderen
ArrayPromotieonderzoek met focus op de intubatiepraktijk en organisatie van de acute opvang
Om de opvang van ernstig zieke kinderen in Nederland nog verder te verbeteren is het nodig om zowel op het gebied van de organisatie van de eerste opvang van zieke kinderen als in de vaardigheidstrainingen veranderingen door te voeren. Dat constateert kinderarts in opleiding Sam Janneke van Sambeeck van het Maastricht UMC+ in haar onderzoek waarop zij op 1 november is gepromoveerd.
Van Sambeeck beschrijft in haar proefschrift de huidige organisatie van de acute zorg voor kritiek zieke kinderen in de Nederlandse niet-academische ziekenhuizen. Zij bestudeerde onder meer de werkafspraken, verantwoordelijkheden, specifieke vaardigheden en klinische observaties bij de zorg voor zieke pasgeboren baby’s (neonaten) en kinderen. Van Sambeeck constateert dat er op alle gebieden verbetermogelijkheden zijn.
Organisatie kinderen
Om de organisatie van de acute opvang van kritiek zieke neonaten en kinderen te verbeteren formuleerde Van Sambeeck een aantal praktische adviezen. Zo pleit zij voor het per ziekenhuis in Nederland instellen van een ziekenhuisbrede, multidisciplinaire commissie ‘vitaal bedreigde neonaat en kind’. Deze commissie zou idealiter hetzelfde mandaat moeten krijgen als de reeds bestaande reanimatiecommissie van het ziekenhuis, met een eigen budget en begroting. Om draagvlak te creëren voor deze commissie is een ondersteunend advies van de betrokken beroepsverenigingen wenselijk. Naast de landelijke initiatieven is regionale samenwerking tussen de lokale algemene ziekenhuizen en het tertiaire centrum (umc’s en enkele gespecialiseerde algemene ziekenhuizen) van groot belang. Tertiaire centra moeten een bijdrage leveren aan het optimaliseren van de lokale acute zorg voor neonaten en kinderen.
Intubatie
Bij de opvang van acuut zieke neonaten en kinderen is het soms nodig een intubatie uit te voeren (het inbrengen van een beademingsbuisje in de luchtpijp). Van oudsher ligt deze verantwoordelijkheid bij de kinderarts. Uit het onderzoek komt echter naar voren dat de anesthesioloog duidelijk meer bekwaam is om intubaties bij neonaten en kinderen te verrichten, ondanks dat anesthesiologen relatief weinig intubaties in deze leeftijdscategorieën uitvoeren. Door de relatief lage exposure voelen anesthesiologen zich soms onvoldoende vaardig op dit vlak, echter zoals uit dit proefschrift blijkt onterecht.
Training en opleiding
Om het vaardigheidsgevoel te vergroten moeten er zowel op nationaal als lokaal niveau afspraken gemaakt worden wie in dergelijke situaties intubeert en meer aandacht komen voor het (onderhouds)trainen van ‘advanced paediatric airway management’ van anesthesiologen en arts-assistenten anesthesiologie. Tertiaire centra hebben een belangrijke rol in het faciliteren van deze trainingsmogelijkheden, zodat anesthesiologen uit omliggende algemene ziekenhuizen hun vaardigheden op peil kunnen houden. Er dient daarnaast een landelijke luchtwegcursus voor kinderartsen en arts-assistenten kindergeneeskunde te worden ontwikkeld waarin de nadruk ligt op minder complexe non-invasieve methoden om een vrije ademweg te creëren.
NVK en NVA
De Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) neemt de in het proefschrift genoemde adviezen ter harte. De voorzitter van de NVK, Károly Illy: “Omdat de onderzoekers ons al in een vroeg stadium geïnformeerd hebben over de eerste resultaten van het onderzoek hebben we samen met de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) al de eerste stappen gezet in het ontwikkelen van landelijke en regionale samenwerkingsafspraken. Daarnaast besteden wij veel aandacht aan het standaardiseren van de klinische observatie-instrumenten.”
De voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Caroline van der Marel geeft aan, dat naast bovenstaande stappen, de NVA het maken van lokale afspraken met betrekking tot de opvang van het acuut zieke kind sinds dit jaar ook heeft opgenomen in de beroepsnormen voor anesthesiologen. Bij kwaliteitsvisitaties wordt gecontroleerd of dergelijke afspraken bestaan.
Sam Janneke van Sambeeck verdedigde haar proefschrift “Organisation, intubation skills and monitoring in the acute care of critically ill children in Dutch general hospitals” op 1 november 2018 aan de Universiteit van Maastricht.
Bron: Maastricht Universitair Medisch Centrum+
