Eerste schade van type 1 diabetes ook bij kinderen al na zes jaar zichtbaar
ArrayDiabetescomplicaties: Hoe eerder in beeld, hoe beter ze te voorkomen zijn
Een studie van de Rotterdamse kinderarts-kinderendocrinoloog Josine van der Heyden, werkzaam bij Franciscus Gasthuis & Vlietland toont aan dat type 1 diabetes bij kinderen niet zo ‘mild’ verloopt als veel mensen denken: de eerste schade aan organen en bloedvaten is bij een aantal kinderen al zo’n zes jaar na de diagnose meetbaar.
Kiem
Gelukkig betreft het dan nog niet de complicaties zelf, maar de kiem daarvoor wordt dus al wel in de jeugd gelegd. ‘Het is daarom belangrijk om de risico’s op het ontwikkelen van diabetescomplicaties bij kinderen uitgebreider te onderzoek dan nu gebruikelijk is. Op die manier kun je in de behandeling vroeger beginnen met het zoveel mogelijk voorkomen ervan’, aldus Van der Heyden.
EDDDY-S onderzoek
Josine van der Heyden verdedigt op 28 maart a.s. haar proefschrift “Towards early risk stratification in children and adolescents with type 1 diabetes”. Het proefschrift beschrijft het EDDDY-S onderzoek, Early Detection of Diabetes Damage in Youth and Search for early Prevention (Vroege opsporing van schade door diabetes bij kinderen en jongeren en zoektocht naar tijdige preventie) dat bij Diabeter, in samenwerking met Franciscus Gasthuis & Vlietland en Erasmus MC is uitgevoerd. Het onderzoek leert ons dat type 1 diabetes bij kinderen al op jonge leeftijd schade kan veroorzaken, maar dat de kans op het krijgen van die schade per kind verschilt.
De Kinderarts wordt ‘Kindernist’
Van der Heyden: ‘In mijn onderzoek gebruikten we nieuwe methoden om schade heel vroeg vast te stellen, lang voordat er sprake is van complicaties.’ Zo werd gebruik gemaakt van een gevoelige zenuw-meetmethode (CMAP scan: compound muscle action potential scan) en een meettechniek die in de huid versnelde veroudering vaststelt (AGE-reader: Advanced Glycation End products). Ook werd de dikte van de wand van de halsslagader gemeten als maat voor aderverkalking. Daarbij werd ook gekeken naar de rol van andere, meer traditionele biomarkers zoals de vetsamenstelling in het bloed, het gewicht, de bloeddruk en dergelijke.
Persoonlijke analyse en persoonlijk behandelplan
Van der Heyden concludeert: ‘Mijn onderzoek laat zien dat deze nieuwe technieken een goede manier zijn om niet alleen deze problemen eerder aan het licht te brengen, maar ook te onderzoeken wat voor verschillen er per persoon zijn. Met de oude technieken konden we dat niet tijdig en onvoldoende zien.’ De bevindingen worden nu, samen met andere nieuwe biomarkers gebruikt om per persoon te bepalen welke risico’s op complicaties er zijn.
Dit brengt ons ook een stap dichterbij naar meer kennis over hoe deze complicaties voorkomen kunnen worden. ‘Voor de ene persoon zal het strikter regelen van de glucoseregeling een beste en misschien enige stap zijn, maar bij een ander zal ook aandacht voor de bloedvaten een grote rol in de behandeling spelen en zal het starten van een medicijn op jonge leeftijd helpen om complicaties te voorkomen’, aldus Van der Heyden.
Deze ‘persoonlijke geneeskunde’ zal een op de persoon afgestemde behandeling opleveren waardoor we bijdragen aan de doelstelling van Diabeter: naar een toekomst zonder diabetescomplicaties.
Achtergrondinformatie type 1 diabetes:
Type 1 diabetes is een aandoening waarbij de glucoseregeling gestoord is doordat het glucoseregelhormoon insuline niet meer kan worden gemaakt. Mensen met type 1 diabetes moeten hun leven lang meerdere keren per dag insuline injecteren en hun leven lang 4 tot 10x per dag hun glucosewaarde meten. Ze moeten daarbij streven naar bloedsuikerwaarden tussen de 4 en 8 mmol/l. Lukt die regeling langere tijd niet goed genoeg, dan verouderen hun bloedvaten sneller en ontstaat er ernstige schade aan zowel organen als aan bloedvaten. Zo kunnen het oog (netvlies), de nieren en de zenuwen worden aangetast, evenals de bloedvaten. Een van de meest voorkomende complicaties door type 1 diabetes zijn hartinfarcten en beroertes.
Glucose regelen: “een baan erbij’
Een goede regeling van de glucose is bij type 1 diabetes essentieel, maar best moeilijk. ‘Ik heb er een baan bij’, vertellen patiënten. Bij ongeveer de helft van de ruim 100.000 patiënten in Nederland ontstaat type 1 diabetes op de kinder- en tienerleeftijd en zeker dan is door groei, psychologische ontwikkeling, gedrag en dergelijke dit niet altijd makkelijk.
Bron: Franciscus Gasthuis & Vlietland
