Weerbaarheid slachtoffers vuurwerkramp Enschede veel groter dan gedacht

De vuurwerkramp in Enschede (mei 2000) die aan 23 mensen het leven kostte en het grootste deel van de getroffen wijk Roombeek vernielde, had grote gevolgen voor de mentale gezondheid van de getroffenen. Toch heeft deze ramp nauwelijks invloed gehad op de werkzekerheid en het inkomen van de getroffenen gedurende de eerste 17 jaar na de ramp.

Deze verrassende conclusie is gebaseerd op nieuw, omvangrijk onderzoek van CentERdata en Tilburg University bij alle mensen die tijdens de ramp in het getroffen gebied woonden.

Uitvoerige analyse


Uit de resultaten blijkt dat getroffenen niet of nauwelijks vaker werkloos zijn geweest of minder verdiensten uit arbeid hadden dan (nauwkeurig gematchte) vergelijkbare groepen van mensen die niet zijn getroffen door deze ramp. Dat geldt ook, op één jaar na, voor getroffenen die in de periode van de ramp een relatief laag (bruto) loon hadden en mogelijk kwetsbaarder waren. Deze resultaten zijn gebaseerd op een uitvoerige analyse van geanonimiseerde CBS-gegevens over werk en inkomen van de getroffenen en vergelijkbare groepen niet-getroffenen van 1999 tot en met 2016.


Onderzoeksmethode

Voor dit unieke onderzoek zijn werk (baan- en werkloosheidsgegevens) en bruto verdiende maandlonen van de getroffenen vergeleken met twee groepen van niet-getroffenen met exact dezelfde demografische kenmerken. De eerste vergelijkingsgroep is afkomstig uit Tilburg. Deze stad is gekozen vanwege de historische gelijkenissen tussen Enschede en Tilburg, en omdat het eerdere gezondheidsonderzoek na de vuurwerkramp ook een vergelijkingsgroep uit Tilburg had. De tweede vergelijkbare groep niet-getroffenen is afkomstig uit geheel Nederland. In alle analyses is rekening gehouden met de wijk en buurt waarin mensen wonen of naartoe zijn verhuisd. Omdat gebruik kon worden gemaakt van geanonimiseerde individuele CBS-gegevens, spelen problemen als non-respons en herinneringen geen enkele rol.


Weerbaarheid

Er is veel debat over en onderzoek naar de weerbaarheid van slachtoffers van rampen en andere schokkende gebeurtenissen of trauma’s. Er is ook het nodige onderzoek naar de negatieve gevolgen van rampen voor het werk en de loopbanen van mensen, vooral na grote natuurrampen. De resultaten van dit onderzoek laten zien dat getroffenen, ondanks dat eerdere onderzoeken aantoonden dat veel getroffenen van de vuurwerkramp kampten met ernstige psychische problemen, niet vaker werkloos waren of een lager (bruto) loon hadden dan niet-getroffenen. Dit zegt veel over de weerbaarheid en veerkracht van slachtoffers: die is groter dan verwacht als we alleen naar psychische klachten kijken. Het gehele nazorgtraject na de vuurwerkramp heeft daar ongetwijfeld een grote rol in gespeeld. 


Publicatie

Het onderzoek is mogelijk gemaakt door Stichting Achmea Slachtoffer en Samenleving (www.sass.nl) en is net gepubliceerd in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE. Het is de eerste, ook in internationaal opzicht, grote vergelijkende studie naar werk en inkomen van getroffenen over zo’n lange periode.


Referentie: Velden, P.G. van der, Muffels, R.J.A., Peijen, R., & Bosmans, M.W.G. (2019). Wages and employment security following a major disaster: A 17-year population-based longitudinal comparative study. PLOS ONE 29/03/2019.

Bron: Tilburg University

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen