Toezicht IGJ blijft in beweging
ArrayOpenheid en leren van wat goed en minder goed gaat blijven belangrijk in de zorg. Net als kijken door de ogen van de patiënt en het werken in de zorg aantrekkelijk houden. Het toezicht op de Nederlandse gezondheidszorg en jeugdzorg is daarom voortdurend aan verandering onderhevig. Dat staat in ons Jaarbeeld 2018 en Klachtbeeld 2018.
In het Jaarbeeld en Klachtbeeld doet de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) jaarlijks verslag van haar toezicht en de resultaten daarvan.
6.787 rapporten
De inspectie publiceert haar bevindingen en conclusies in rapporten, factsheets en toezichtkaders. In 2018 schreven we 6.787 rapporten, waaronder ook afsluitbrieven van meldingen. 1.357 daarvan zijn gepubliceerd op de website. Ons toezicht resulteerde onder meer in 56 boetes, 53 waarschuwingen en 14 keer verscherpt toezicht. De aantallen maatregelen schommelen, maar zijn vergelijkbaar met voorgaande jaren.
Toename
Wel laten de cijfers een toename zien van het aantal keren dat wij last onder dwangsom hebben opgelegd. Dit komt door een toename van niet (of niet tijdig) deponeren van jaarverslagen in de (jeugd)zorg. Op verzoek van de Tweede Kamer zijn nu cijfers van maatregelen over drie jaren opgenomen om ontwikkelingen zichtbaar te maken.
Toezicht op netwerken
Bijna 2.300 keer bracht de inspectie in 2018 een bezoek aan een zorgaanbieder. Het betreft hier volledig aangekondigde, volledig onaangekondigde bezoeken en bezoeken met onaangekondigde elementen. Het totaal aantal bezoeken per jaar neemt sinds 2016 iets af. Wij zien daarvoor andere vormen van toezicht in de plaats komen. Denk aan toezicht op netwerken in de zorg. Dat is een intensieve manier van toezicht op verschillende zorgaanbieders tegelijkertijd.
Veranderingen in het toezicht
De inspectie vraagt het zorgveld continu te verbeteren, maar continue verbetering is ook het uitgangspunt voor de inspectie zelf. Goed toezicht verandert mee met veranderingen in de zorgsector en in de samenleving. Nieuw in 2018 was bijvoorbeeld de aandacht voor onze rol en handelen als het gaat over regeldruk en het aantrekkelijk houden van werken in de zorg. Toezicht op zorg in netwerken, persoonsgerichte zorg, openheid en de samenwerking met gemeenten bleven ook in 2018 aan de orde.
Toezicht op goed bestuur blijft van groot belang
De cultuur in een organisatie en gedrag van werknemers hebben veel invloed op de kwaliteit van zorg. Bestuurders hebben daarbij een sturende rol en een voorbeeldfunctie. Toezicht op goed bestuur blijft daarom van groot belang. Uit de vele bestuursgesprekken die wij in 2018 hebben gevoerd blijkt dat kwaliteit en veiligheid steeds meer aandacht krijgen van het bestuur en de raad van toezicht. Steeds meer wordt duidelijk dat er een relatie is tussen de bedrijfsvoering van een instelling en de kwaliteit van de daar geboden zorg. In 2018 zijn we daarom begonnen met een programma voor integere bedrijfsvoering.
Het Meldpunt voor zorgaanbieders
IGJ kreeg in 2018 ruim 11.000 meldingen van zorgaanbieders, zorgverleners en fabrikanten binnen, waarvan bijna 2.200 calamiteiten. Dat aantal was vrijwel hetzelfde als in 2017. Als er reden was voor onderzoek, vroegen wij de zorgaanbieder meestal om dat eerst zelf te doen. Steeds vaker beoordeelt en behandelt het Meldpunt IGJ deze onderzoeken zelf. Zo richt IGJ haar incidententoezicht steeds efficiënter in. Soms onderzochten we meldingen zelf. De meldingen die we niet onderzochten, worden gebruikt als signaal. Zo draagt een melding altijd bij aan het toezicht.
Klachtbeeld
Iedereen met vragen en klachten over de gezondheidszorg of jeugdhulp in Nederland kan voor advies en informatie terecht bij een apart onderdeel van IGJ: het Landelijk Meldpunt Zorg (LMZ). Het LMZ kijkt of een zorg- of hulpaanbieder goed omgaat met incidenten en klachten in het algemeen.
Langzame toename
Het aantal klachten neemt elk jaar langzaam toe. In 2018 zijn tot en met november 6652 klachten ontvangen. De verdeling van de klachten over de hoofdcategorieën (professioneel handelen, communicatie, veiligheid, organisatie/logistiek, ongewenst/onethisch gedrag, klachtbehandeling door zorgaanbieder en overige) wijkt niet veel af van 2017 en 2016. Het merendeel van de klachten (66 procent) gaat over professioneel handelen, veiligheid en communicatie.
Onderwerpen
De onderwerpen van klachten zijn heel verschillend. In de geestelijke gezondheidszorg, huisartsenzorg en jeugdzorg gaan de meeste klachten bijvoorbeeld over bejegening en in de medisch-specialistische somatische zorg en mondzorg luidt de klacht in de meeste gevallen ‘oneens met medisch handelen’.
Contact met LMZ
Elk jaar zijn er thema’s die opvallend vaak naar voren komen. In 2018 gaven de terugroepactie van onder meer Valsartan (ter behandeling van hoge bloeddruk of hartfalen en na een hartinfarct), uitkomsten van onderzoek naar borstimplantaten en zorgen over de hoge zomerse temperaturen in zorginstellingen de meeste aanleiding voor burgers om contact op te nemen met het LMZ.
Van groot belang
Ongeveer 20 procent van de klachten legt het LMZ ter beoordeling voor aan inspecteurs van de inspectie. Zij behandelen de klacht dan verder als een officiële melding van een incident. Alle andere klachten stuurt het Landelijk Meldpunt Zorg door naar inspecteurs als signaal. De inspecteurs richten dan hun aandacht vooral op die onderwerpen. Zo zijn alle klachten van groot belang voor de inspectie.
Bron: IGJ
