Ontschotting van zorg verloopt moeizaam

Complex veranderproces vraagt om gedegen aanpak en juiste prikkels op de juiste plek

Initiatieven om schotten af te breken en zorg te verschuiven zijn vaak kleinschalig. Zij hebben moeite met het opschalen en verankeren van nieuwe werkwijzen op de langere termijn Dit blijkt uit het nieuwe onderzoek “Verzilveren met ontschotting” dat de AmCham Pharmaceutical Committee liet uitvoeren. Waar eerder onderzoek van SiRM[1] zich richtte op de potentiële baten van ontschotting, heeft AmCham zich nu gericht op het implementatievraagstuk. De resultaten van dit onderzoek zijn vandaag in het kader van het 15e AmCham Health Forum gepresenteerd. Schotten tussen sectoren en specialismes vormen nog steeds barrières om patiëntgerichte zorg efficiënt en effectief te kunnen leveren. Die schotten kunnen alleen worden geminimaliseerd als initiatiefnemers een gedegen aanpak kiezen voor dit complexe veranderproces. Beleidsmakers en zorginkopers kunnen ze hierin actief stimuleren middels specifiek beleid en gerichte financiële prikkels.

Schotten in de gezondheidszorg zijn in de loop de jaren ontstaan door toegenomen specialisaties van kennis en kunde, maar ook door wet- en regelgeving. Grenzen tussen sectoren van zorg, zoals bijvoorbeeld huisartsenzorg en ziekenhuiszorg, maar ook tussen preventie, zorg en welzijn, vormen barrières om patiëntgerichte zorg te leveren, omdat patiënten vaak zorg nodig hebben vanuit verschillende domeinen.

Ontschotting, door samen de zorg te organiseren, kan drie doelen dienen: verbetering van de gezondheid, verlagen van de kosten en het verbeteren van de ervaren kwaliteit van de zorg. In 2016 heeft SiRM becijferd dat het ontschotten van specialisaties en het verschuiven van de zorg van GGZ-instellingen en ziekenhuizen naar eerstelijnszorg en de patiënt zelf, een besparing van €1,5 miljard kan opleveren. De afgelopen jaren zijn talrijke initiatieven gestart vooral op lokaal niveau door gedreven professionals, zoals medisch specialisten, huisartsen, verpleegkundigen en welzijnswerkers die de zorg willen verbeteren. Daaruit blijkt dat goede contacten en vertrouwen tussen de zorgverleners in verschillende domeinen randvoorwaarden zijn voor goede implementatie. “Wij vinden het belangrijk om samen te werken voor goede zorg, waarbij het belang van de patiënt altijd centraal staat. Voor het implementeren van ontschotting binnen de zorg, door bijvoorbeeld een behandeling thuis of gepersonaliseerde medicijnen, is er een gezamenlijke ontwikkeling nodig waar de farmaceutische industrie graag een bijdrage aan levert door de dialoog aan te gaan”, aldus Ad Antonnisse, voorzitter van de Pharmaceutical Committee van AmCham.

Succes meten en opschalen

Het effect en succes van initiatieven is echter vaak onduidelijk door het ontbreken van duidelijke indicatoren waarop voortgang en resultaat gemonitord en indien gewenst, bijgestuurd kunnen worden. Ook blijkt dat de huidige financiële prikkels schotoverstijgende initiatieven niet ondersteunen of zelfs tegenwerken. Hierdoor is enerzijds onvoldoende robuust bewijs van de meerwaarde en anderzijds weinig financiële stimulans voor opschaling.

Faciliterende rol in complexe veranderproces

AmCham heeft het onderzoek laten uitvoeren door IQ healthcare van het Radboudumc: “We hebben aan de hand van de literatuur en drie praktijkcases onderzocht wat succesvolle strategieën zijn om te ontschotten”, aldus dr. Roos Mesman, projectleider van het onderzoek. “Initiatieven worden vaak door een kleine, enthousiaste groep opgestart. Vanuit de overtuiging dat samenwerking over de grenzen van het eigen domein, buiten de geijkte paden, betere zorg en resultaten voor de patiënt oplevert. Met volharding en motivatie blijkt veel mogelijk, zelfs als wet- en regelgeving tegenwerken. De drie onderzochte cases (Immunotherapie thuis, Welzijn op Recept en Zorgprogramma Hartfalen) zijn hier mooie voorbeelden van. Door de pragmatiek in de aanpak wordt alleen niet altijd recht gedaan aan het feit dat ontschotten een complex veranderproces is. Strategieën om ontschotting te bewerkstelligen en te verzilveren zijn divers. Er is bij de implementatie bijvoorbeeld meer aandacht nodig voor het meten en monitoren van de resultaten evenals het in kaart brengen van specifieke kenmerken van de doelgroep en setting. Gesteund met de juiste prikkels op de juiste plek vanuit beleidsmaker en zorginkopers, komt het verzilveren van de baten dan dichterbij.”

[1] Strategies in Regulated Markets (SiRM), Next Level gezondheidszorg: hoe zorg beter en efficiënter kan. 2016. 

Bron: AmCham Pharmaceutical Committee

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.