Doorbraak in keuze beste medicijn bij uitgezaaide prostaatkanker
ArrayEr zijn momenteel 5 relatief nieuwe medicijnen op de markt voor de behandeling van prostaatkanker die niet langer op de hormoontherapie reageert; waaronder 2 soorten chemotherapie (per infuus) en 2 soorten medicijnen in pilvorm (abiraterone, enzalutamide) die op de Androgeen Receptor (AR) werken.
Omdat de AR remmers hetzelfde aangrijpingspunt hebben, is de werkzaamheid van het tweede middel meestal gering als het eerder gegeven middel niet werkt of is uitgewerkt. Toch wordt die keuze voor een tweede AR-remmer wereldwijd vaak gemaakt omdat pilvorm aantrekkelijker is dan een behandeling per infuus en minder belastend zou zijn dan een behandeling met chemotherapie. De meeste patiënten krijgen voor of na de eerste AR remmer wel een keer chemotherapie (docetaxel) , maar de tweede soort chemotherapie (cabazitaxel) wordt in dat geval tot het laatst bewaard of helemaal niet meer gegeven.
Publicatie in meest toonaangevend klinisch magazine NEJM
Prof. Ronald de Wit, internist-oncoloog, verbonden aan het ErasmusMC Kankerinstituut, heeft leidinggegeven aan de grote studie CARD waarin 5 DUOS ziekenhuizen participeerden en die in 13 landen in Europa gelopen heeft. Binnen CARD (mCRPC 3de lijn) werd onderzocht of patiënten die al abiraterone (of enzalutamide) en docetaxel hadden gehad als derde lijn nu het beste kunnen worden behandeld met Cabazitaxel of toch nog met een cross-over naar de andere androgeenblokker enzalutamide (of abiraterone),
Deze studieresultaten werden op 30 september jl gepresenteerd tijdens het European Society of Medical Oncology (ESMO) congres in Barcelona en tegelijkertijd gepubliceerd in het meest toonaangevende klinische tijdschrift The New England Journal of Medicine (NEJM).
Wat doet chemotherapie cabazitaxel of een 2de AR Remmer (abiraterone na enzalutamide of enzalutamide na abiraterone) na docetaxel?
In totaal werden 255 patiënten door middel van loting in twee groepen verdeeld . De ene groep kreeg de tweede bestaande soort chemotherapie (cabazitaxel), de andere groep kreeg de AR remmer die ze nog niet eerder hadden gehad; abiraterone na eerdere enzalutamide , of enzalutamide bij patiënten die eerder abiraterone hadden gehad.
De studie beoogde een langere ziekte-progressievrije overleving (gemeten naar radiologische aangetoonde toename; rPFS) aan te tonen voor cabazitaxel. Het belangrijkste tweede eindpunt was het aantonen van een verschil in overleving. Daarnaast werd gekeken naar PSA respons, algehele progressievrije overleving, bot-gerelateerde complicaties, kwaliteit van leven en bijwerkingen. Ook werd translationeel onderzoek verricht om in een latere fase te onderzoeken welke factoren voorspellend zouden kunnen zijn voor een betere behandeluitkomst.
Cabazitaxel
Het bleek dat de rPFS ( de primaire uitkomstmaat) meer dan twee keer zo lang was na behandeling met cabazitaxel dan na de cross-over naar de andere AR remmer; 8 vs 3.6 maanden (HR 0.54), statistisch sterk significant. Ook de Overleving was significant beter 13.6 vs 11 maanden (HR 0.64), ondanks het feit dat een derde van de patiënten na falen op de AR remmer later alsnog cabazitaxel had gekregen. Ook de andere eindpunten zoals algehele PFS, verbetering van pijnklachten, botcomplicaties, PSA respons toonden verbetering. Dergelijk verschillen bij reeds eerder uitgebreid voorbehandelde patiënten zijn opmerkelijk en tonen aan dat de behandeling met cabazitaxel in deze setting beslist de voorkeur heeft. Uiteindelijk bleek dat de frequentie van meer of minder of ernstige bijwerkingen niet verschilde tussen de twee groepen; de chemotherapie werd goed verdragen, de sterfte door bijwerkingen tijdens de behandeling was getalsmatig juist hoger in de groep die de AR remmer kreeg, maar deels ook te verklaren door de snellere ziekteprogressie in die groep.
Samenvattend is dit de eerste prospectieve studie naar de beste behandeling en behandelvolgorde van medicijnen bij uitgezaaide hormoon resistente prostaatkanker. Cabazitaxel leidt tot een statistisch significante, maar vooral ook klinisch relevante betere radiologische en algehele overleving. Deze uitkomst gaat wereldwijd impact hebben op richtlijnen en behandeling van patiënten met prostaatkanker.
Abstract van de studie op de site van ESMO: