Patiënten waarderen antroposofische kijk op ziekte en gezondheid
ArrayPatiënten die gebruik maken van antroposofische gezondheidszorg waarderen deze zorg goed. Zij waarderen deze zorg zelfs iets hoger dan patiënten de reguliere huisartsenzorg waarderen. Dit geldt ook voor mensen die niet bewust voor antroposofische zorg hebben gekozen, maar bijvoorbeeld zijn doorverwezen of een antroposofisch werkend huisarts in hun buurt hebben. En het geldt voor zowel volwassenen als kinderen.
Dit blijkt uit het proefschrift van Evi Koster ‘The relevance of holistic healthcare. Patient-reported quality of care in Anthroposophic and Integrative Medicine’ dat ze op 27 november verdedigt aan Tilburg University.
Zorgkwaliteit integrale zorg
Het gebruik van integrale zorg neemt toe: steeds meer mensen vullen reguliere geneeskunde aan met complementaire vormen van zorg, zoals dat bijvoorbeeld in antroposofische gezondheidszorg gebeurt. Om patiënten goed te kunnen informeren is het belangrijk inzicht te krijgen in de kwaliteit van deze zorg. Daartoe onderzocht Evi Koster, werkzaam aan Hogeschool Leiden bij het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, in de afgelopen 10 jaar de kwaliteit van antroposofische en integrale zorg door de ogen van patiënten. Voor het evalueren van deze patiënt-gerapporteerde kwaliteit is het belangrijk om patiënten te betrekken bij het bepalen wat relevant is om te weten en vervolgens te meten.
De mens als geheel
Aan het onderzoek hebben zo’n 3.000 gebruikers van antroposofische zorg bijgedragen. Koster: “Patiënten vinden het vooral belangrijk dat zij op een holistische manier behandeld worden, en daarmee bedoelen ze dat zij als mens in zijn geheel gezien en behandeld willen worden, passend binnen hun eigen leven en waarden.” Aspecten die patiënten belangrijk vinden, zijn: eigen regie en handvatten om zelf aan de eigen gezondheid bij te kunnen dragen, een gelijkwaardige relatie tussen zorgverlener en patiënt, betekenis kunnen geven aan hun ziekte binnen het eigen leven, een focus op het zelf-herstellend vermogen, en natuurlijke behandelingen en medicatie.
Relevant voor reguliere zorg
Veel mensen kiezen bewust voor antroposofische zorg omdat ze een meerwaarde ervaren van het antroposofisch mens- en wereldbeeld. Daarom onderzocht Koster ook achterliggende waarden van deze doelgroep. Hieruit blijkt dat gebruikers van antroposofische zorg veel waarde hechten aan het maken van eigen creatieve keuzes en het welzijn van mens en natuur in zijn geheel.
Uit het onderzoek van Koster blijkt dat deze waarden niet alleen voor gebruikers van antroposofische zorg belangrijk zijn, maar in mindere mate ook voor andere mensen binnen de Nederlandse bevolking. De manier waarop antroposofische artsen zorg verlenen, is daarom mogelijk van waarde voor veel meer patiënten. Koster: “Verschillende aspecten van kwaliteit van zorg die in dit onderzoek naar voren komen, zijn ook relevant voor reguliere zorg, omdat het gaat over patiëntgerichtheid, de patiënt als mens in zijn geheel en het ondersteunen van zelfmanagement.”
Aanbevelingen
De resultaten uit dit onderzoek dragen bij aan de wetenschappelijke onderbouwing van antroposofische en integrale zorg. De aan patiënten ontleende aspecten kunnen helpen om goede methoden voor evaluatie van deze zorg verder te ontwikkelen. Zo kan er gemeten worden wat juist patiënten belangrijk vinden. Koster beveelt aan het onderzoek naar de genoemde aspecten verder te concretiseren, en verder onderzoek te doen naar de invloed van patiëntgerichte zorg en de relatie tussen zorgverlener en patiënt op uitkomsten van zorg.
Evi B. Koster (Chilonga, Zambia, 1980) studeerde in Nijmegen Sociale Geografie en behaalde in 2007 daar haar masterdiploma. In haar masterscriptie combineerde ze Postmoderne Geografie met Antroposofische wetenschapsfilosofie. Vanaf 2007 werkt ze als onderzoeker patiënten-perspectief bij het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg aan Hogeschool Leiden, waar ze in 2012 haar promotietraject startte in samenwerking met Tranzo, Tilburg University, onder begeleiding van prof. Diana Delnoij.
Foto: Evi Koster
