"De afgelopen 25 jaar deden we meer dan 500 proeven met vaccins", zegt prof. Pierre Van Damme (UAntwerpen).

België investeert 20 miljoen euro in uniek vaccinonderzoek

UAntwerpen en ULB krijgen financiering voor ambitieus project rond versnelde vaccinontwikkeling

Vaccins ontwikkelen voor onbekende ziekteverwekkers en de werkzaamheid ervan testen is een van de belangrijkste wereldwijde uitdagingen van vandaag. De Belgische federale regering investeert 20 miljoen euro in een bijzonder gebouw en laboratoria voor zogeheten ‘human challenge’-onderzoek, een belangrijk instrument in de ontwikkeling van vaccins.De Universiteit Antwerpen en de Université libre de Bruxelles gaan hun krachten bundelen in dit unieke project.


Vaccins behoren tot de belangrijkste verwezenlijkingen van de moderne geneeskunde. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat tussen 2010 en 2015 minstens 10 miljoen sterfgevallen voorkomen werden dankzij wereldwijde inentingscampagnes. Bovendien zijn vele miljoenen mensen gespaard gebleven van het (lichamelijke) leed dat ziekten als longontsteking, diarree, kinkhoest, mazelen en polio met zich meebrengt.

Vaccin SARS-CoV-2


De ontwikkeling van vaccins is dus een succesverhaal geweest. Maar door radicale veranderingen in de dichtheid, de leeftijdsstructuur en het reisgedrag van de bevolking, en ook door de klimaatverandering en verstoringen in de gezondheidszorg, dreigen zowel oude als nieuwe ziekteverwekkers uit te groeien tot pandemieën die de volksgezondheid wereldwijd in het gedrang kunnen brengen. De verspreiding van SARS-CoV-2, waar de hele planeet momenteel mee kampt, is daar slechts één voorbeeld van.

COVID-19


“We moeten wereldwijd veel meer paraat staan om zo snel mogelijk te reageren op dit soort bedreigingen”, zegt prof. Arnaud Marchant (ULB). “We hebben nood aan zeer snelle ontwikkeling, productie en verspreiding van vaccins tegen potentieel onbekende ziekteverwekkers, en dat vormt een enorme uitdaging. Zoals we inmiddels allemaal weten, zal de race naar een vaccin voor COVID-19 nog minstens een paar maanden, of misschien zelfs een jaar duren.”


Verzwakte versie van de ziekteverwekker

Een techniek die in de toekomst een sleutelrol zal spelen bij het ontwikkelen en testen van nieuwe vaccins is het gebruik van gecontroleerde humane infectiemodellen (CHIM: Controlled Human Infection Models).”Men spreekt ook van ‘human challenge’-onderzoek, omdat men gezonde proefpersonen in feite gaat ‘uitdagen’ door hen bloot te stellen aan een verzwakte versie van een bepaalde ziekteverwekker, of aan de oorspronkelijke ziekteverwekker als er een doeltreffende therapie beschikbaar is”, legt prof. Pierre Van Damme (UAntwerpen) uit. “Dankzij zulke CHIM-studies kunnen vaccins sneller ontwikkeld en getest worden, en deze methode is ook relatief goedkoop.”

Er is momenteel een gebrek aan academische CHIM-faciliteiten op het Europese vasteland. Wie een CHIM-studie wil uitvoeren in een academische omgeving, moet al naar de VS of het Verenigd Koninkrijk trekken. In België is tot nu toe slechts één CHIM-studie uitgevoerd: in 2017 werden aan de Universiteit Antwerpen twee kandidaat-poliovaccins getest in een tijdelijk containerdorp, Poliopolis genaamd.


Een uniek project

Binnenkort krijgt de Poliopolis-studie navolging. De Belgische federale regering investeert 20 miljoen euro in de oprichting van een Europese anti-infectie-eenheid, met gespecialiseerde infrastructuur in Antwerpen (UAntwerpen) en in Brussel (ULB). Dit initiatief zal de Belgische regering en de internationale gemeenschap in staat stellen om de beste vaccins te selecteren voor de bestrijding van epidemieën als COVID-19.

"De afgelopen 25 jaar deden we meer dan 500 proeven met vaccins", zegt prof. Pierre Van Damme (UAntwerpen).
“De afgelopen 25 jaar deden we meer dan 500 proeven met vaccins”, zegt prof. Pierre Van Damme (UAntwerpen).


In 2021 wordt op Campus Drie Eiken (Wilrijk) een bijzonder complex met 30 bedden opgetrokken en in Brussel wordt er een hoogstaand immunologisch laboratorium gebouwd. Beiden zullen aan de strengste veiligheidsnormen voldoen. Pierre Van Damme: “Wij beschikken over unieke ervaring, want de afgelopen 25 jaar hebben we al meer dan 500 klinische proeven met vaccins gedaan. De voorbije jaren hebben UAntwerpen en ULB samengewerkt aan verscheidene onderzoeksprogramma’s voor vaccins, waarbij we de complementariteit van beide instellingen goed benut hebben. Voor dit unieke project zullen we voortbouwen op de bestaande expertise en de capaciteiten van beide universiteiten.”


Financiers gezocht

Het project wordt een publiek-private samenwerking: beide universiteiten zijn op zoek naar geïnteresseerde particuliere financiers om dit project, met een totale waarde van 40 miljoen euro, verder te ondersteunen. Arnaud Marchant: “In het verleden hebben we zeer nauw samengewerkt met financiers die actief betrokken zijn bij het onderzoek naar vaccins. Nu hebben we eerst het besluit van de regering afgewacht voordat we met deze geldschieters gaan praten. Ook farma- en biotechbedrijven tonen belangstelling voor dit project. We willen dat de industrie gebruik kan maken van deze faciliteit, zonder rechtstreekse financiering van hun kant.”

Bron: UAntwerpen

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen