‘Code zwart in verpleeghuizen, de ‘intensive care’ van ouderenzorg in Nederland’

Dit is een expertquote van Amnon Weinberg van Zorg en Behandeling voor Ouderen (ZBVO), in het kader van ANP Expert Support. Aanleiding: ActiZ: ouderenzorg loopt nu ook vast

Het toenemend aantal besmettingen in Nederland leidt ertoe dat het coronavirus onstuitbaar bezit gaat nemen van veel verpleeghuizen in Nederland. Consequentie is dat de uitval zal toenemen van de al veel langer overbelaste medewerkers in verpleeghuizen, verpleegkundigen, verzorgenden en specialisten ouderengeneeskunde.

Uitputtingsslag

Wel geleerd hebbend maar nog niet bekomen van de eerste golf staan zij voor de volgende uitputtingsslag om voor de meest kwetsbaren onder ons specialistische zorg te bieden en keuzes te maken in complexe ethische vraagstukken. Daarbij horen intensieve gesprekken met familie die veel begeleiding nodig heeft en vaak nog met andere verwachtingen leeft.

Moe

Medewerkers in verpleeghuizen zijn moe, soms uitgeput en krijgen te maken met veel uitval bij collega’s, tot wel 50% toe. Dat maakt de basis onverantwoord smal en roept vragen op hoe daar mee om te gaan. Kan voor elke bewoner nog wel de basiszorg gegarandeerd worden of moet er een draaiboek komen zoals ziekenhuizen dat hebben?

Moet dadelijk verpleeghuiscapaciteit afgeschaald worden, terwijl de druk vanuit ziekenhuizen en thuiszorg enorm groot is om “hun” coronapatiënten daar te plaatsen? Betekent dit dezelfde ontluistering voor thuiswonenden die het daar niet meer redden, kampen met overbelaste mantelzorg en hun thuiszorg ook uitvalt? Zonder medewerkers geen zorg: het is zo voorspelbaar. Hoe houden we hen op de been?

Ik zie de uitputting, het gemis aan weerbaarheid, het gevoel er alleen voor te staan, het ontbrekend perspectief, het gevoel van steun, waardering en vertrouwen. Zij zien de eenzijdige focus in de media en OMT berichtgeving zoals de dagkoers aantal ziekenhuisopnames, beschikbare IC capaciteit en de keuzes die gemaakt moeten worden in het afschalen van reguliere behandelingen. Hun praktijk is niet zichtbaar.

Tot ze er bij neervallen

De verpleeghuizen stonden en staan nog steeds achteraan in wat wij als burgers te zien krijgen en misschien ook wel willen zien. Een al veel langer ondergefaciliteerde en ondergewaardeerde sector die zorg en behandeling voor de meest kwetsbare onder ons als corebusiness heeft. Een sector met zeer gemotiveerde verzorgenden, verpleegkundigen en specialisten ouderengeneeskunde die zich, tot ze erbij neervallen, inzetten voor zorg zoals wij dat voor onszelf en onze naasten graag geregeld willen zien.

Breekpunt

Hun breekpunt is gekomen. Waar is hier het urgentiebesef bij kabinet/OMT en media? Er ontbreekt landelijke en regionale regie op onafwendbare personeelsuitval; afzonderlijke organisaties kunnen dit ondanks creativiteit niet zelf oplossen. In feite kan nu al de noodtoestand afgekondigd worden in de verpleeghuizen en daarmee prioriteit gegeven worden aan crisisscenario’s. Denk aan de inzet van het leger, zoals in ziekenhuizen al eerder, aan de inzet van zovelen die zonder werk thuis zitten en wellicht jongeren die een zinvolle dagbesteding kunnen gebruiken.

Maak regionale noodplannen; wat kan de veiligheidsregio hierin bijdragen? Maar bovenal behoeven we een zichtbaar en daadkrachtig leiderschap om ons mee te nemen in de aanpak van de stille ramp die op de “intensive care” in de ouderenzorg plaatsvindt. Neem daarin vooral ook de overbelaste zorg thuis en huisartsenzorg mee. Amnon Weinberg is specialist Ouderengeneeskunde bij ZBVO.

Bron: ANP Expert Support

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

https://www.medicalfacts.nl

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.