Academische klimaat bepalend voor wetenschappelijke integriteit

Wetenschappelijke misdragingen en twijfelachtige onderzoekspraktijken zijn schadelijk voor de perceptie van wetenschap en wetenschappers. Promovendi, postdocs, universitaire (hoofd)docenten en hoogleraren in verschillende disciplines verschillen in hun perceptie van de omvang en impact van wetenschappelijk wangedrag en twijfelachtige onderzoekspraktijken.

Er zijn sterke aanwijzingen dat het klimaat op een afdeling van een universiteit in belangrijke mate bepaalt of wetenschappers hun boekje te buiten gaan. Daarnaast staan onderzoekers onder grote druk om (veel) te publiceren. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Tamarinde Haven.

Rotte appel

Haven: “Als we in het nieuws horen dat een wetenschapper heeft gefraudeerd, zijn we geneigd te zeggen: dat is één rotte appel, met de wetenschap is niks mis. Haven: “Maar door ons onderzoek ontdekte ik dat er behoorlijke verschillen zitten in de opvattingen van bijvoorbeeld promovendi, postdocs en hoogleraren over misdragingen. Bovendien lijkt her erop dat het onderzoeksklimaat en publicatiedruk van invloed zijn op het voorkomen van deze misdragingen.” Tot slot onderzocht Haven hoe, volgens Amsterdamse onderzoekers, een optimaal onderzoeksklimaat eruit zou moeten zien. “Dat is een omgeving die wordt gekenmerkt door een eerlijk beoordelingssysteem en openheid in zowel het doen van onderzoek als tussen collega’s.” 

Vertrouwen in wetenschap

De maatschappij, al helemaal ten tijde van een globale pandemie, moet kunnen vertrouwen op de wetenschappelijk onderzoek. Daarom is het belangrijk te laten zien dat de wetenschap zichzelf kritisch onder de loep neemt, zichzelf waar nodig ook wil verbeteren, om zo uiteindelijk dienstbaar voor de samenleving te zijn. Onze resultaten laten zien dat we kunnen investeren in een verantwoord onderzoeksklimaat door niet alleen promovendi een cursus wetenschappelijke integriteit aan te bieden maar juìst ook hun begeleiders, liefst in combinatie met de benodigde soft skills om een verantwoord rolmodel te zijn. 

Meer informatie over het proefschrift

Bron: VU

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

https://www.medicalfacts.nl

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.