Aspirine baat mannen meer dan vrouwen
ArrayAspirine doet meer dan pijn bestrijden. In lage doseringen wordt aspirine ook voorgeschreven om een hart- of herseninfarct te voorkomen. Maar veel vrouwen hebben in tegenstelling tot mannen geen baat bij een dagelijks aspirientje om een eerste infarct te voorkomen. Dat schrijft klinisch epidemioloog dr. Jacoba Greving van het UMC Utrecht in het tijdschrift Circulation van 3 juni, het artikel is al online beschikbaar.
Langdurig preventief gebruik van aspirine voorkomt hartinfarcten (hartaanvallen) bij mannen en leidt tot een afname in herseninfarcten bij vrouwen. Aspirine vermindert de kans op nieuwe hart- en herseninfarcten doordat de bloedverdunnende werking de vorming van bloedpropjes tegengaat. Eén van voornaamste bijwerkingen is echter een verhoogd risico op hersen- en maagbloedingen zowel bij mannen als bij vrouwen.
Bij mannen vanaf 55 jaar is preventief gebruik van aspirine kosteneffectief als ze twee of meer risicofactoren hebben zoals roken, hoge bloeddruk, diabetes of een hoog cholesterolgehalte. Voor vrouwen is preventief gebruik van aspirine pas rendabel vanaf 65 jaar als daarnaast ook het risico op hart- en vaatziekten maar liefst vijf maal verhoogd is. Aspirine is ongunstiger voor vrouwen jonger dan 65 jaar omdat herseninfarcten bij deze vrouwen relatief zeldzaam zijn. Ruim 2000 vrouwen van 65 jaar zouden bijvoorbeeld een jaar lang aspirine moeten slikken om één herseninfarct te voorkomen, terwijl zij daarnaast ook een kleine kans op een hersenbloeding hebben. Hersenbloedingen kunnen fataal zijn of leiden tot ernstige invaliditeit: de kwaliteit van leven daalt in dat geval drastisch.
“Bij vrouwen weegt de vermindering van het aantal infarcten niet op tegen de extra bloedingen”, zegt Greving. “We hebben niet alleen naar overleving gekeken, maar ook naar kwaliteit van leven. Patiënten die getroffen worden door een hersenbloeding kunnen vaak niet meer voor zichzelf zorgen en komen in een verpleeghuis terecht. Dit is een groot verlies aan kwaliteit van leven. Daardoor valt het gebruik van aspirine voor vrouwen minder gunstig uit.”
Bij mannen en vrouwen die al een infarct hebben gehad is het nut van aspirine ter voorkoming van een volgend infarct al lang aangetoond. Bij vrouwen zonder hart- en vaatziekten lijken de nadelen groter dan de voordelen om preventief gebruik van aspirine te rechtvaardigen.
Greving en collega’s van het Julius Centrum van het UMC Utrecht komen tot hun conclusies door gegevens uit verschillende onderzoeken, onder meer over het voorkomen van hart- en herseninfarcten en de effectiviteit van aspirine, samen te voegen in een besliskundig model. Daarmee onderzochten ze het gebruik van aspirine gedurende tien jaar bij mannen en vrouwen van verschillende leeftijden. Met behulp van dit model is de gezondheidswinst en kosteneffectiviteit van aspirine te berekenen.
Greving voerde het onderzoek uit in samenwerking met prof. dr Erik Buskens van het UMC Groningen en ir. Erik Koffijberg. Prof. dr Ale Algra die verbonden is aan de afdeling Neurologie en het Julius Centrum van het UMC Utrecht, leidde het onderzoek.
