Ei van Columbus tegen oogziekte

Hoe eieren de oogziekte LMD kunnen remmen. Dat is het verhaal van het bedrijf Newtricious en de partners waarmee het samenwerkt. Op 6 oktober ontving het bedrijf de jaarlijkse Food Valley Award. Oprichter Jos Nelissen vertelt bevlogen over hoe gedeelde kennis tussen wetenschap en voedselindustrie leidt tot innovatieve producten op de markt.

De ziekte
De oogziekte Leeftijdsgebonden Macula Degeneratie (LMD) komt met het ouder worden. In Nederland hebben 100.000 mensen de diagnose LMD. “Een veelvoud van dat aantal zit in een vroeg stadium van de ziekte en heeft het nog niet in de gaten”, vertelt Nelissen. “Het begint midden op het netvlies:je krijgt je focus niet meer scherp. Als het achteruit gaat, ontstaat er een soort blinde vlek. Je ziet de wereld steeds waziger.” Samen met het Academisch Ziekenhuis Maastricht, de Universiteit Maastricht en een groot aantal andere partners, heeft Newtricious onderzoek gedaan naar het remmende effect op de oogziekte LMD, door eieren die verrijkt zijn met natuurlijke pigmenten.

De kip en het ei
Uit eerder wetenschappelijk onderzoek is bekend dat bepaalde pigmenten een remmende werking hebben op de oogziekte LMD. Deze stoffen zitten onder meer in groenten zoals broccoli, boerenkool en maïs. Het zijn dezelfde pigmenten die zorgen voor de kleur van het eigeel. “We wilden onderzoeken of de ziekte te behandelen zou zijn door innovatief te zijn met eieren”, zegt Nelissen. “We onderzochten met onze partners hoe we de hoeveelheid van deze stof konden verhogen in de eieren. We verrijkten daarom het kippenvoer met de natuurlijke pigmenten. De kip zorgt ervoor dat deze stoffen gebonden worden aan het vet van de dooier. Die kip heb je dus echt nodig.” De wetenschapper
Het blijkt dat het eten van deze eieren ervoor zorgt dat het bloed significant meer pigmenten bevat, die ervoor zorgen dat de ziekte tot stilstand komt. Door één ei per dag te eten kan de oogziekte mogelijk worden gestabiliseerd, volgens Newtricious. Om deze bewering verder te onderbouwen, start er begin 2009 een vervolgonderzoek van een jaar met tweehonderd mensen. “Natuurlijk willen we dit op de markt brengen. Maar voor dat kan, moeten we de risicobeperkende claim wetenschappelijk aantonen.” Newtricious kijkt hoe ze dat zo snel mogelijk kan doen binnen de strenge voedings- en gezondheidswetgeving.

De markt
Het is nog maar de vraag hoe het ei in de markt gezet wordt: als medicinaal product of via de retailweg naar de supermarkt. Nelissen vermoedt dat, door de werking, het ei te specifiek is voor de gewone winkel. Newtricious heeft in begin 2008 door de Katholieke Universiteit van Tilburg laten onderzoeken of het product geaccepteerd wordt door mensen bij wie het bekend is dat ze de ziekte LMD hebben. De resultaten waren positief: mensen met LMD consumeerden het ei graag, in de hoop dat het de ziekte stopt. Nelissen: âHet is tamelijk nieuw dat via voeding ziektes preventief aangepakt worden. Het is een stap verder in de trend van aandacht voor gezondheid: een gezond lichaam door gezond voedsel.â

Concepting en de consument
Wat vrij nieuw is bij het ontwikkelen van voedselproducten, is het zogenoemde concepting. Nelissen: âDe gang van wetenschap naar markt is niet altijd even succesvol. Onderweg mislukt veel, waardoor een mooi onderzoek niet in de praktijk benut wordt. Om dat te voorkomen, betrekken we al in een vroeg stadium de consument bij de productontwikkeling. Zo maken we echt iets voor de eindgebruiker.â Door consumenten actief bij het product te betrekken, bijvoorbeeld bij het testen, krijgt Newtricious een beter beeld van de marktbehoeftes. âBij concepting kijken we samen naar heel praktische dingen. Kunnen de eieren bijvoorbeeld het beste per zes of tien stuks worden verkocht?â

De kennis, de kunst en het octrooi
Het intellectuele eigendom van het LMD-ei houdt Newtricious natuurlijk geheim, zowel hoe het gemaakt wordt als in welke producten de eieren verwerkt kunnen worden. âToch is open innovatie hier het sleutelwoordâ, zegt Nelissen. Zonder de nauwe samenwerking en de gedeelde kennis had dit bijzondere ei niet bestaan. âKennis wordt ingebracht en gedeeld in plaats van het voor je te houden. Daarmee til je het project naar een hoger niveau. Door expertise van buiten te halen, profiteren de verschillende organisatie van elkaars kennis. Bovendien geven de twee radicaal verschillende werelden van de wetenschap en de voedingsindustrie een leuke mix. Het is een kunst om via wetenschappelijk onderzoek een product op de markt brengen. Hoe halen we meer rendement uit wetenschappelijk onderzoek? Dat is een mooie uitdaging.â

Newtricious uit Oirlo, in de buurt van Venray, smeedt samenwerkingsverbanden tussen wetenschap, overheid en voedselindustrie. Hierdoor zijn ze betrokken bij verschillende stadia van productontwikkeling, van onderzoek tot supermarkt en alles wat daar tussen in zit. Om de Food Valley Award te krijgen moet een onderneming innovatief, levensvatbaar en maatschappelijk verantwoord zijn. Stichting Food Valley stimuleert de ontwikkeling van agrifood. Ondernemerschap en kennis staan hierbij centraal.

onderzoeksopzet
In 2007 is in het kader van het innovatieprogramma Food & Nutrition Delta een onderzoek gestart waarbij eieren worden verrijkt met carotenoïden. Deze carotenoïden hebben mogelijk een beschermend effect op leeftijdsgebonden Macula Degeneratie (LMD), een ernstige oogafwijking waartegen nog steeds geen behandeling mogelijk is. De ziekte heeft een grote impact op het welbevinden van mensen omdat het leidt tot blindheid. Er ontstaat een blinde vlek in het centrum van het gezichtsveld waardoor o.a. gezichten herkennen en deelnemen aan het verkeer niet meer mogelijk is. In Nederland zijn 100.000 mensen gediagnosticeerd met LMD, hoogstwaarschijnlijk een veelvoud heeft het probleem in een vroeg stadium zonder te weten wat het is.

Uit recente studies blijkt dat bepaalde carotenoïden een beschermende werking hebben op de Macula waardoor wellicht het probleem vertraagd of gestabiliseerd kan worden. Carotenoïden zijn natuurlijke pigmenten die vooral voorkomen in maïs en groene bladgroenten zoals spinazie, broccoli en boerenkool. Ook eieren zijn een bron van carotenoïden.

Newtricious heeft onderzocht hoe met verrijkte voeders met natuurlijke pigmenten verrijkte eieren geproduceerd kunnen worden. Het voordeel van eieren is dat de pigmenten in de dooier aan het vet worden gebonden waardoor het efficienter door de darm wordt opgenomen. Hoogstwaarschijnlijk gebeurt dit daardoor efficienter als voedingssupplementen. De eieren zijn door Globus ei geproduceerd voor een vrijwilligersproef die is uitgevoerd bij Academisch Ziekenhuis Maastricht (AZM). De vakgroep Humane Biologie van de Universiteit Maastricht (UM) heeft daarbij de effecten van andere factoren gemonitort zoals het cholesterol niveau en andere risicofactoren voor hart en vaatziekten. Newtricious en Globus ei werken momenteel aan een marketingplan om deze “specialty”eieren en eiproducten eind 2008 op de markt te brengen.

Innovatie
Leeftijdsgebonden Macula Degeneratie (LMD) is op dit moment de belangrijkste oorzaak van slechtziendheid bij personen boven de leeftijd van 55 jaar. Newtricious wil deze mensen een oplossing bieden door de productie van met carotenoïden verrijkte eieren en eiproducten. Voor een goede wetenschappelijke onderbouwing is er onderzoek verricht door het AZM en de UM. Een vervolgonderzoek start dit najaar om een volledig dossier op te bouwen voor een gezondheidsclaim.

Als deze opzet slaagt wordt de consument via voeding een preventieve oplossing geboden voor een ernstig gezondheidsprobleem.

Samenwerking
Newtricious is een netwerkorganisatie en is actief bij het vormen van nieuwe consortia voor het ontwikkelen van nieuwe kansrijke product markt combinaties. Newtricious is aanhanger van het concepting model en streeft ernaar om in alle fases van research en productontwikkeling tot en met marktintroductie alle partijen in de keten, incl. de eindgebruikers, aan tafel te hebben om mee te denken. Dit zorgt ervoor dat de focus, ook van de wetenschappers, op de eindgebruiker blijft waardoor vanaf het begin een afnemer aan tafel zit die meedenkt waardoor de kans op een succesvolle marktintroductie beduidend toeneemt. Bij de ontwikkeling van dit verrijkte ei wordt o.a. samengewerkt met de volgende partijen: AZM, UM, PPO WUR, Food Service Bureau Nederland, Adviesbureau Consument en Voeding, Plussupermarkt van Dijck, Globus ei BV, Coppelmans VOF, Thielen Consult BV en F2Care.

Innovatie in samenwerking
Eind 2007 hebben Newtricious en het AZM een samenwerkings-overeenkomst gesloten waarbij is vastgelegd dat partijen gezamenlijk onderzoek blijven doen naar de oogziekte Macula Degeneratie. Kern van deze overeenkomst is dat bij de exploitatie van de verrijkte eieren een deel van de opbrengst teruggesluisd wordt naar het AZM voor vervolgonderzoek.
Newtricious is verheugd met deze samenwerking omdat het haar in staat stelt met een vooraanstaande wetenschappelijke partij in de frontlinie te blijven opereren, wat belangrijk is voor een verdere onderbouwing van de gezondheidsclaim, en het geeft ook aan dat we betrokken zijn bij de patienten en het zoeken naar preventie en behandeling van deze belangrijke oogziekte.

People-Planet-Profit
De oogziekte Macula Degeneratie heeft een zeer grootte impact op de kwaliteit van leven. Een recente studie laat zien dat de lichte vorm van LMD al een achteruitgang geeft van 17% in kwaliteit van leven, vergelijkbaar met angina pectoris. Het eindstadium van LMD veroorzaakt een 63% achteruitgang in kwaliteit van leven, vergelijkbaar met eindstadium prostaatkanker of een fatale hartaanval, met bedlegerigheid, incontinentie en constante behoefte aan verpleging als gevolg. Door de voortgaande vergrijzing zal het aantal patienten verder toenemen.

Dit project is een goed voorbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Er is een mooi evenwicht tussen de financiele, de sociale en ecologische aspecten waarbij de Macula patienten een alternatief krijgen voor een, niet te behandelen, ernstige oogziekte via gezonde voeding

Bron: Nederlandsch Octrooibureau & Newtricious

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.