Hoe eerder, Hoe beter
ArrayErnstige psychiatrische stoornissen leiden tot levenslange handicaps in sociaal contact en communicatie en tot rigide gedragspatronen, zo luidt de uitkomst van een ZonMw project.
Vroege diagnostiek van autisme en aan autisme verwante stoornissen (ASD) is goed mogelijk en wenselijk”, zo luidt de uitkomst van een ZonMw project. Deze ernstige psychiatrische stoornissen leiden tot levenslange handicaps in sociaal contact en communicatie en tot rigide gedragspatronen. De diagnose ASD wordt zelden voor het derde levensjaar gesteld en meestal zelfs pas op de leeftijd van 4 à 5 jaar. Maar, de uitkomsten van de behandeling van een kind met ASD zijn gunstiger als hiermee op jonge leeftijd kan worden begonnen. |
In een groot Utrechts screeningsonderzoek is in de afgelopen jaren specifieke kennis opgebouwd over vroege herkenning en diagnostiek van ASD. Uit de verzamelde data blijkt dat hulpverleners getraind zouden moeten worden in het herkennen van ASD, en in het identificeren van hoog risico kinderen. Een tweede belangrijke factor is het beschikbaar hebben van een geschoold diagnostiek team dat zonder lange wachtlijsten goed toegankelijk is. Door toename van vroege en juiste diagnostiek is adequate behandeling in een vroeg stadium mogelijk. Een bijkomend voordeel is het verminderen van onnodig ‘shoppen’ van ouders van de ene medisch hulpverlener naar de andere. Dit vermindert tevens de stress bij de ouders en onnodige belasting van de gezondheidszorg. Voorts biedt dit project de unieke gelegenheid om het beloop van ontwikkelingsstoornissen te onderzoeken. Op groepsniveau blijkt ASD gepaard te gaan met een versnelde groei van de hoofdomtrek. Dit geeft belangrijke aanknopingspunten bij de vraag welke hersenprocessen er mogelijk verstoord verlopen in de ontwikkeling van deze kinderen. Studies naar metabole afwijkingen in de hersenen moeten zorgvuldig rekening houden met effecten van leeftijd en niveau van functioneren. Kinderen met een ASD hebben ernstige en blijvende tekorten in sociale vaardigheden. Deze tekorten kunnen invloed hebben op de hechtingsrelatie met de ouder en kunnen doorwerken in de opvoedingsstijl, opvoedingsstress en het welbevinden van de ouders.
Uit dit project is gebleken dat kinderen met ASD inderdaad vaker een niet-veilige hechtingsrelatie met hun ouders hebben. Voor de vroege behandeling van ASD blijkt het dan ook raadzaam om deze te richten op de ouder-kind relatie. Als vervolg op het screeningsproject loopt in de regio Nijmegen een implementatieproject waarin de in het eerdere project ontwikkelde instrumenten worden geïmplementeerd. Dit project moet bijdragen aan een vroegere herkenning van ASD door CB-artsen, respectievelijk eerdere verwijzing – via integrale vroeg hulp teams – naar jeugd-GGZ en kinderpsychiatrische instellingen.
Lees ook hierover in de zorgkrant