Dromen denken durven doen
Array’Dromen denken durven doen’ over ondernemerschap in de zorg is geschreven in opdracht van ING Medinet in samenwerking met de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg.
Dromen denken durven doen gaat over ondernemerschap in de zorg, en over de verandering die nodig is om ondernemend te denken en werken. Negen praktijkvoorbeelden lopen als rode draad door het boekje heen.
Ondernemerschap in de zorg – wat is dat eigenlijk, en waarom is het nodig? Past ondernemerschap wel binnen de zorg? En ondernemen, kunnen we dat allemaal? In het hoofdstuk De ondernemer gaat Dromen denken durven doen daarop in. Ondernemerschap is een middel om de bedrijfsvoering en de benutting van publieke middelen te verbeteren. ‘Ondernemerschap is heel erg nodig’, zegt bijvoorbeeld Frits Verschoor, voorzitter Raad van Bestuur van Parnassia Psycho-Medisch Centrum. Ondernemerschap gaat niet per se over moordende concurrentie, al is concurrentie niet uitgesloten. Voor zorgorganisaties gaat het vooral om goede en doelmatige bediening van de klant.
Ondernemen, risico nemen, veranderingen aangaan – de een gaat het beter af dan de ander. Soms betekent dat de noodzaak van stuurman te wisselen. Er zijn echter ook succesvolle voorbeelden van mensen die vanuit hun bestaande positie in hun bestaande organisatie tot ondernemerschap kwamen. De ondernemers uit dit boekje vonden unaniem: ondernemen is hard werken, maar het is de moeite waard.
De visie gaat verder over het doel en de randvoorwaarden. Zonder een duidelijke strategie, die je goed en helder aan anderen kunt uitleggen, kom je niet ver, is de ervaring van alle geïnterviewden in dit boek. Een visie formuleren vereist stilstaan bij de meest basale vragen, zoals: hoe vind ik dat ons zorgaanbod eruit zou moeten zien? Voor een visie bestaat geen goed of fout – het gelijk krijg je uiteindelijk van de markt, merkt Lex Pouw van woningcorporatie Ymere op. Het helpt als de visie appelleert aan de medewerkers. Wie zich in de visie van de organisatie herkent, stijgt daardoor boven zichzelf uit.
Veelal ligt de sleutel tot de visie bij de klant, en bij doelgroepgericht denken. Behalve tot tevredener cliënten leidt dat regelmatig ook tot een gezondere financiële positie. ‘De rijken krijgen volop gelegenheid hun geld uit te geven’, zo zegt de directeur van verzorgingscentrum Skewiel Trynwâlden, Foeke de Jong. Dat geeft hem de mogelijkheid anderen voor noodzakelijke zorg rekeningen kwijt te schelden.
De visie zal moeten worden doorvertaald in een nieuwe organisatorische werkwijze. Dat vraagt om een integrale aanpak: het is van belang dat het management van medewerkers, middelen en processen in samenhang met elkaar worden aangepast. Zo versterken de maatregelen elkaar. Het INK-model kan een hulpmiddel zijn om die samenhang te bewaken. Om met elkaar een verandering in te zetten, helpt het als iedereen doordrongen is van de noodzaak
van de gewijzigde koers. Soms dringt die noodzaak zich vanzelf op. Vaak echter is de noodzaak verborgen als een ijsberg onder water. Zo kreeg Rolf de Folter, bestuursvoorzitter van Amphia Ziekenhuis, als verwijt van één van zijn specialisten: ‘Wat maak jij je toch druk. Wij zijn toch monopolist.’ Dan is het aan het bestuur de organisatie duidelijk te maken, waarom nu die extra inspanning moet worden geleverd.
Stel, de visie is helder, maar wat dan. Daarover gaat het in De aanpak. Hoe bereik je het gewenste resultaat? Het standaard draaiboek ‘Hoe worden wij ondernemend’ bestaat niet. Wel presenteert Dromen denken durven doen veel voorbeelden van grote en kleine dingen die helpen verandering tot stand te brengen. De negen ondernemers geven hun methodes en tips. Wat doen zij om hun mensen over de streep te trekken? ‘Veranderen moet pijn doen’, zegt Theo van de Schepop van DZ Zorgservices – maar hoe ver ga je daarin? Wat communiceer je aan de medewerkers, en hoe ga je om met weerstand?
Veel blijkt te winnen met een beter management van de eigen processen. ‘We hebben het hele MRI-proces getimed om te zien waar tijdwinst zat’, zegt Erik Veldhuizen van het MRI Centrum. Anderen vertellen hoe ze hun patiëntenservice en kwaliteit met sprongen hebben verbeterd. Meten is weten, vindt De Folter van Amphia: ‘Voor 44 miljard euro gemeenschapsgeld mogen we in de zorg wel wat laten zien.’
Het middelenbeheer, hoewel dat niet centraal mag staan, moet slim zijn. ICT geeft een andere dimensie aan plaats en tijd van de zorg. Outsourcen kan de organisatie minder complex maken. Door de veranderende financieringsstructuur is meer mogelijk met externe financiers en extra inkomstenstromen.
Tot slot geldt altijd dat zorg wordt aangeboden vanuit de context van een omgeving. ‘De bevolking juichte eerst niet, toen we voorstelden het verzorgingshuis af te breken’, zegt Foeke de Jong van Skewiel Trynwâlden. Toch is nu iedereen zeer te spreken over de oplossing. Hoe kwamen hij en anderen tot een goed overlegmodel met alle betrokkenen om hen heen? Dromen denken durven doen sluit af met een hoofdstukje over doorzetten. Ondernemerschap vraagt een gezamenlijke inspanning, iedere dag opnieuw. We hopen dat Dromen denken durven doen de inspiratie geeft met volop doorzettingsvermogen de weg naar ondernemerschap op te gaan.
Aanvragen van het boek bij:
ING Medinet, Postbus 1800, 1000 BV Amsterdam
tel.: 020 652 21 08, e-mail: [email protected]
