Het EMD is na OZIS een logische volgende stap
ArrayIn de medicatieveiligheid wordt op 1 juni 2008 een belangrijke stap gezet. Het gebruik van het burgerservicenummer in de zorg is dan wettelijk geregeld. Gebruikers van gekwalificeerde softwaresystemen kunnen dan medicatiegegevens via een nieuw beveiligd netwerk uitwisselen. Ook wordt mogelijk om het uitwisselen van allergieën en andere contra-indicaties in te bouwen. Daardoor kunnen apothekers worden gewaarschuwd als een patiënt allergisch is voor een medicament. Ten slotte wordt op 1 juni een subsidieregeling van kracht die apothekers in staat stelt de nieuwe standaarden te implementeren. Een nieuwe website, www.infoEPD.nl ,biedt hierover alle relevante informatie.
Het is alweer meer dan tien jaar geleden dat apothekers begonnen met het uitwisselen van medicatiegegevens via het OZIS-systeem. De ervaring die in dat traject is opgedaan is meegenomen in de nieuwe standaard. Apothekers kunnen dan ook zonder functieverlies overstappen op de nieuwe standaarden voor veilige medicatie-uitwisseling.
‘De nieuwe standaarden waren nodig om te voldoen aan een veilige en betrouwbare informatie-uitwisseling die niet beperkt wordt door (toevallige) regionale grenzen,’ zegt Ellen Maat, programmadirecteur innovatie en zorg-ICT ministerie van VWS. ‘De afgelopen jaren is hard gewerkt aan het landelijk elektronisch medicatiedossier (EMD), het uitwisselen van patiëntgegevens met landelijk standaarden via een beveiligde infrastructuur. Onlangs heeft de Eerste Kamer ingestemd met het gebruik van het burgerservicenummer in de zorg. Vanwege de veiligheid is dat unieke patiëntennummer een voorwaarde voor de invoering van het EMD. Van groot belang is ook een zorgvuldige identificatie en authenticatie en autorisatie van de behandelende zorgverlener. Ten slotte biedt logging achteraf van de inzage – wie heeft wanneer bepaalde gegevens van een patiënt opgevraagd – een garantie voor veiligheid en privacy van de patiënt.’
Deze woorden sluiten aan bij de visie van toezichthouders als het College Bescherming Persoonsgegevens en de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Maar invoering van het EMD betekent voor apothekers natuurlijk wel extra werk. ‘Er zal daarom een financiële tegemoetkoming komen voor aansluiting van een apotheek op het LSP,’ aldus Ellen Maat.
Deelname via LSP
Deelname aan het EMD loopt via aansluiting op het landelijk schakelpunt (LSP). ‘Via het LSP is landelijke gegevensuitwisseling mogelijk, waardoor een compleet medicatiedossier mogelijk wordt,’ verduidelijkt Nictiz-directeur Gert-Jan van Boven. ‘Het EMD maakt het mogelijk dat alle relevante informatie beschikbaar wordt gesteld voor degene die het nodig heeft in de behandeling van een patiënt. De informatie is bovendien altijd actueel, want zij wordt door het landelijke schakelpunt opgehaald bij de bron, op het moment dat een behandelende zorgverlener er om vraagt. De kwaliteit van de dienstverlening van apothekers zal daardoor toenemen.’
Communicatie via het landelijk schakelpunt betekent dus het maken van een kwaliteitsslag. ‘Het EMD is na OZIS een logische volgende stap,’ zegt Peter Wittop Koning, oud-directeur van ICT-leverancier Microbais. ‘OZIS heeft heel goed gefunctioneerd, maar toen we ermee begonnen zag de wereld er nog anders uit, er waren geen politheken bijvoorbeeld, en van internetapotheken had nog niemand gehoord. Inmiddels heeft niet elke patiënt meer een vaste apotheker. Dat is jammer, want dat maakt de verantwoordelijkheid minder duidelijk, maar het is wel goed als de elektronische communicatie daarop inspeelt. En het EMD doet dat.’
Om de overgang van OZIS naar LSP soepel te laten verlopen, heeft Microbais een zogeheten coëxistente oplossing ontwikkeld, waarbij zowel van OZIS als het LSP gebruik wordt gemaakt. Microbais maakt dus aansluiting mogelijk op de eerste versie van het EMD, aldus Wittop Koning. ‘Vanaf september kunnen onze klanten ook gebruik maken van nieuwe functionaliteiten, zoals de ICA-gegevens (Intoleranties, Comorbiditeit en Allergieën), die deel uitmaken van een nieuwe versie van het EMD. Wij hebben geïnvesteerd in deze nieuwe standaarden omdat wij geloven dat het voor de apotheker belangrijk is om als volwaardige zorgverlener deel te nemen in de huidige infrastructuur. Daarbij zien wij als medeoprichter van OZIS de beperkingen van dat concept, en onderkennen de noodzaak om de volgende generatie informatie-uitwisseling te ondersteunen. Het opschalen van OZIS naar het gewenste niveau is helaas niet mogelijk, de fundamenten van het systeem staan dat niet toe. Wij zullen de voornaamste fouten en gebreken er de komende periode uithalen, maar daarna is het voorbij.’
Richard Heuft van ICT-leverancier Euroned heeft een vergelijkbare visie. ‘De nieuwe standaarden zijn de basis onder het zorgbrede landelijk EPD en dus noodzakelijk om op het landelijk EPD te kunnen aansluiten. Gezien de keuzes die door markt en politiek worden gemaakt anticiperen we hierop door een koppeling met het EMD te ontwikkelen. Naar verwachting in het laatste kwartaal van dit jaar zullen wij de daarvoor vereiste XIS-type kwalificatie behalen.’
EMD de toekomst
Apotheker Bart Vincken uit Zeewolde heeft zowel een OZIS koppeling als een LSP koppeling en kan dus een goede vergelijking maken. ‘Inhoudelijk is er weinig verschil. Dat was ook te verwachten, want er is voortgebouwd op de oude standaard. Wel zie je dat de gegevens via het EMD vollediger zijn. Bij OZIS kan je de gegevens maar bij één apotheek ophalen, terwijl patiënten soms bij meerdere apotheken als vaste klant staan genoteerd. Omdat het EMD met het burgerservicenummer werkt, en dus alle gegevens over een bepaalde patiënt naar boven kan halen, is dat probleem getackeld. Ik kan dus meer op het EMD dan op OZIS vertrouwen, en dat is voor mij een reden om het EMD te ondersteunen. Al kan ik in deze fase, met nog maar weinig apothekers aangesloten, OZIS nog niet missen.’
Bart Vincken wil andere apothekers dan ook aanraden niet te lang te wachten. ‘Straks is er sprake van een wettelijke verplichting, en de subsidie die nu nog beschikbaar wordt gesteld, zal er dan niet meer zijn. Melden dat je geinteresseerd bent bij je ICT-leverancier is dus zeer aan te raden.
