Nieuwe erfelijke oorzaak hartfalen ontdekt
Array
Kreupele suikerstaart ondermijnt hartfunctie
De genetische mutaties van veel hartziekten zijn nog niet bekend. In PLoS Genetics publiceren onderzoekers van het UMC St Radboud een nieuwe genetische oorzaak voor hartfalen (gedilateerde cardiomyopathie). Het gaat om een enzym dat suikerstaarten aan eiwitten plakt. Als er iets misgaat met die versuikering, wordt de hartfunctie ondermijnd.
Plotselinge hartdood bij jonge kinderen is in veel gevallen te wijten aan een ‘gedilateerde cardiomyopathie’, een vorm van hartfalen waarbij de linker hartkamer langzaam groter en zwakker wordt. Deze hartspierziekte wordt vaak veroorzaakt door erfelijke factoren, maar het is niet altijd bekend om welke genetische mutaties het precies gaat.
Suikerstaarten plakken
Samen met buitenlandse collega’s hebben onderzoekers van het UMC St Radboud nu een nieuwe erfelijke oorzaak van deze ziekte opgespoord. Bij elf jonge hartpatienten, in leeftijd varierend van vijf tot dertien jaar, troffen ze een afwijking aan in de glycosylering van eiwitten. Glycosylering is het vastplakken van suikermoleculen aan eiwitten. Veel eiwitten functioneren pas goed als ze zijn voorzien van zo’n ‘suikerstaartje’.
Kinderarts Eva Morava: “We kennen inmiddels diverse aandoeningen die te maken hebben met erfelijke fouten in de glycosylering. Omdat glycosylering zo’n algemeen proces is, zijn bij deze groep erfelijke ziekten meerdere organen aangetast. Maar in dit geval – en dat maakt het extra bijzonder – gaat het om een erfelijk defect in de glycosylering dat uitsluitend tot hartproblemen leidt. We zien geen problemen in andere organen.â€
Steigers en spierkracht
Een uitgebreid onderzoek maakte duidelijk waarom. Dirk Lefeber, onderzoeker glycosyleringsziekten: “Het gaat bij deze patienten om een erfelijke fout in een specifieke vorm van glycosylering, waarbij een suikerstaart aan het eiwit dystroglycaan wordt geplakt. Dystroglycaan zit in de wand van de spiercellen. Het speelt een essentiele rol bij het ophangen van de spiercellen in de ondersteunende, dragende steigers die het hart zijn vorm en stevigheid geven. Maar zonder de juiste suikerstaart functioneert het eiwit niet goed en worden de spiercellen niet goed verankerd in het steigerwerk. Dat tast de structuur van het spierweefsel aan.â€
Met die kennis wordt ook de verbinding duidelijk tussen de erfelijke mutatie en de ziekte. Doordat de spiercellen zich niet goed kunnen hechten aan de steigers, sijpelt de spierkracht langzaam maar zeker weg uit het hart. Zo ontstaat een levensbedreigende situatie die al op jonge leeftijd plotseling fataal kan zijn.
Snelle test
In samenwerking met geneticus Arjan De Brouwer werd niet alleen een nieuwe oorzaak voor dilaterende cardiomyopathie gevonden. Lefeber: “We hebben nu ook een snelle test in handen waarmee we de afwijkende glycosylering snel in bloed kunnen opsporen. Gezien het progressieve karakter van de ziekte is een vroege diagnose namelijk van groot belang. Dragers van het defect kunnen dan tijdig de juiste begeleiding en behandeling krijgen.â€
