RIVM waarschuwt in geheimgehouden document voor gezondheidsrisico’s wasbeer
ArrayWasbeer is gevaarlijker dan het ministerie beweert
De wasbeer is een veel groter gevaar voor de gezondheid dan tot nu toe door het ministerie van Landbouw en Natuur is verkondigd. Dit blijkt uit een geheim gehouden document, waarin het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu oproept om vanwege de gezondheidsrisico’s de verdere verspreiding van de wasbeer tegen te gaan.
In 2008 werd in opdracht van het ministerie van Landbouw en Natuur door adviesbureau Alterra een onderzoek uitgevoerd naar de risico’s die wasberen opleveren, voor zowel de natuur als de volksgezondheid. Deze exoten, die van oorsprong uit Amerika komen, worden regelmatig in Nederland aangetroffen doordat exemplaren uit gevangschap ontsnappen danwel door hun baasjes worden vrijgelaten. Daarnaast is het mogelijk dat er wasberen vanuit Duitsland in Nederland komen. Op basis van het Alterra-rapport “Wasberen (Procyon lotor) in Nederland†bracht het ministerie eind augustus 2008 een nieuwsbericht uit waarin gesteld werd dat deze dieren geen risico opleveren voor de volksgezondheid.
RIVM: gezondheidsrisico is veel groter
Het ministerie verzweeg daarbij dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM ) de gezondheidsrisico’s van de wasbeer veel hoger achtte dan Alterra. In een advies dat de kwartiermaker van het Coördinerend Orgaan Invasieve Exoten (COIE, later omgedoopt tot het Team Invasieve Exoten) in augustus 2008 aan het ministerie uitbracht meldt hij:
“Op mijn verzoek heeft RIVM gereageerd op het volksgezondheidsdeel uit het Alterra-rapport. Duidelijk is dat RIVM de risico’s hoger beoordeelt dan in het rapport beschreven.â€
Rabies en wasbeerspoelworm
Uit het advies blijkt dat een toename van het aantal wasberen volgens het RIVM betekent dat de kans op verspreiding van zowel rabies als de wasbeerspoelworm (Baylisascaris procyonis) groter wordt. Met name de wasbeerspoelworm baart het RIVM grote zorgen.
“Parasitologen vinden B. procyonis één van de gevaarlijkste parasieten voor de mens, omdat viscerale larva migrans kan leiden tot herseninfiltraties.“ Met andere woorden: de larven van deze parasiet kunnen zich in de hersenen gaan vestigen.
Ook merkt het RIVM op dat de diagnostiek en behandeling zeer moeilijk zijn. Er is geen goede test voorhanden en het werken met geïnfecteerde mest van geïnfecteerde wasberen moet onder strenge laboratoriumeisen plaatsvinden: Biosafety Level 3, het één na hoogste beveiligingsniveau.
‘Verdere verspreiding is zeer ongewenst’
“Omdat wasberen gastheren zijn van voor de mens gevaarlijke spoelwormen, vindt RIVM verdere verspreiding van deze exoot zeer ongewenst,†aldus is in het advies te lezen. “Indien wasberen zich verder verspreiden in Nederland is ook verdere verspreiding van B. procyonis een feit en zal een verdere investering in diagnostiek bij de mens en dier nodig zijn. Het voorkomen van verspreiding van deze parasiet is beter, dus voorkomen verdere verspreiding van de wasbeer.â€
Minister verzwijgt advies
Wilfred Reinhold, voorzitter van het platform Stop invasieve exoten: “Het advies van de kwartiermaker van het COIE, met daarin de oproep van het RIVM om vanuit volksgezondheidsbelang de verdere verspreiding van wasberen te voorkomen, werd door het ministerie geheel verzwegen. Het document was waarschijnlijk voor altijd in een bureaulade blijven liggen als het platform er niet naar gevraagd had, met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur.â€
Geen actie
In het advies worden mogelijke vormen van populatiebeheer in beschouwing genomen. Het gebruik van anticonceptiemiddelen wordt duur en te risicovol geacht, omdat ook andere diersoorten met de middelen in contact kunnen komen. Afschot is volgens het advies niet effectief, omdat wasberen vaak ’s nachts actief zijn, niet honkvast zijn en vaak in stedelijk gebied zitten waar niet geschoten mag worden. Het gebruik van kastvallen met lokvoer wordt wel als een effectieve methode gezien, waarbij de gevangen wasberen vervolgens worden afgeschoten.
Reinhold: “Na het advies is er binnen het ministerie geen enkel document opgesteld over de wasbeer. Ondanks de evidente gezondheidsrisico’s hebben de bewindslieden van Landbouw en Natuur (momenteel staatssecretaris Henk Bleker) dus nog geen enkele actie ondernomen om het probleem aan te pakken.â€
Bron: platform Stop invasieve exoten