Vorm receptor voorspelt bijwerkingen Parkinsonmedicijn

Een bepaalde variant van een zenuwcelreceptor voorspelt of een Parkinsonpatient invaliderende bijwerkingen krijgt van het medicijn levodopa. Dat ontdekten Groningse en Russische farmacologen. Zij publiceerden hun resultaten in het tijdschrift Translational Psychiatry.

Patienten met de ziekte van Parkinson gebruiken meestal het medicijn levodopa. Sommige patienten krijgen er echter bijwerkingen van: Direct nadat zij de middelen innemen, gaan de patienten wilde, ongecontroleerde bewegingen maken met hun armen en benen. Omdat er vervolgens een sterke remming van de spieractiviteit optreedt, omschrijft men deze bijwerking (dyskinesie genoemd) ook wel als het ‘on-off’ fenomeen.

Dyskinesie
Wanneer dyskinesie als bijwerking optreedt, wordt de patient overgezet op andere medicijnen. Deze middelen hebben echter ook bijwerkingen en bovendien gaat de dyskinesie nooit meer helemaal weg.

Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen wilden weten waarom sommige patienten wel last van dyskinesie krijgen en anderen niet. Als dat bekend is, kun je de bijwerkingen misschien voorkomen.

Huntington
Bij een andere neurologische ziekte, de ziekte van Huntington, treedt ook dyskinesie op. Deze ziekte is erfelijk en mensen krijgen vaak rond hun veertigste jaar de eerste symptomen. Uit eerder onderzoek was al bekend dat de vorm van de receptor voor N-methyl-D-aspartaat (NMDA) mede bepaalt op welke leeftijd iemand ziek wordt. ‘Bij de ziekte van Huntington sterft een bepaald type zenuwcellen af in de hersenen. Een bepaalde variant van de NMDA-receptor versnelt dit proces,’ vertelt Anton Loonen, hoogleraar Farmacotherapie bij psychiatrische patienten, die vanuit Groningen het onderzoek leidde.

Voorspellen
Toen de Groningse farmacologen samen met onderzoekers van het academisch ziekenhuis (MHRI) in Tomsk (Siberie) onderzochten welke variant van de NMDA-receptor voorkwam bij Siberische Parkinsonpatienten met dyskinesie, bleek het hierbij om dezelfde variant te gaan. Hoewel de resultaten nog bevestigd moeten worden in een niet-Siberische patientengroep, kunnen artsen naar verwachting straks op basis van de aanwezigheid van de gewraakte receptor voorspellen of Parkinsonpatienten gemakkelijk dyskinesie krijgen van het medicijn levodopa. Loonen: ‘De patient kan dan vanaf het begin van de behandeling een ander middel krijgen. In de toekomst willen we ook een stofje ontwikkelen om de NMDA-receptor te blokkeren, waardoor iemand toch levodopa kan gebruiken zonder bijwerkingen te krijgen.”

Toevalstreffer
De resultaten van het onderzoek waren verrassend, want de farmacologen dachten aanvankelijk dat de NMDA-receptor een rol speelde bij dyskinesie door schizofreniemedicijnen. Dit bleek niet het geval. In de groep Parkinsonpatienten, die als controlegroep was toegevoegd aan het experiment, bleek er echter tot hun verrassing wel een verband tussen de NMDA-receptorvariant en de bijwerking dyskinesie bij levodopagebruik. ‘We hebben twee statistici onafhankelijk van elkaar naar de data laten kijken en zij kwamen allebei met dit verband. We geloofden onze ogen niet,’ vertelt Loonen.

Nadere informatie
De onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen zijn verbonden aan de afdeling Farmacie. Het onderzoek is gefinancierd uit opbrengsten van lezingen en workshops van de vakgroep zelf, zonder externe financiering van de overheid of farmaceutische industrie.

Bron: RuG

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.