Arts beter voorbereid op donatiegesprek na communicatietraining
ArrayHet gesprek met nabestaanden van een potentiele donor is geen gemakkelijke opgave. De betrokken arts of verpleegkundige moet de donatievraag stellen op een voor de familie emotioneel moment. Wanneer het onderwerp in familieverband nooit eerder is besproken, en een wilsverklaring in het Donorregister ontbreekt, is het een ingewikkelde beslissing. Zeker als je bezig bent een (aanstaand) verlies te verwerken.
Niet vreemd dat menig professional terugschrikt om donatie op zo’n moment ter sprake te brengen. Tijdens de opleiding is aan communicatie over donatie nauwelijks aandacht besteed; in de praktijk komen dit soort gesprekken maar weinig voor. De kennis over orgaan- en weefseldonatie – nodig voor het voeren van het donatiegesprek – heb je als arts of verpleegkundige daardoor niet altijd paraat. En dus heeft de medisch professional soms het gevoel dat hij of zij tekortschiet in de begeleiding van nabestaanden bij het nemen van een weloverwogen beslissing.
Uit onderzoek van Dr. Nichon Jansen, senior beleidsmedewerker/onderzoeker bij de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS)blijkt dat het potentieel aan orgaandonoren drie keer hoger ligt dan het daadwerkelijk aantal donaties. Tel daarbij op dat professionals aangeven het moeilijk te vinden om een donatiegesprek te voeren. En dat terwijl 80 procent van hen zelf geregistreerd staat als donor en het onderwerp over het algemeen erg belangrijk vindt. Voor de NTS reden een speciale, kant-en-klare training Communicatie rond Donatie te ontwikkelen, die ieder ziekenhuis zo kan invoeren. Of een vaste plek kan geven in het opleidingsaanbod met eigen trainers. Er is namelijk ook een zogenaamde train de trainer-module voor psychologen in ziekenhuizen. Na de train de trainer-module is de psycholoog gekwalificeerd om zelf de training Communicatie rond Donatie te geven. Donatiegesprekken door getrainde professionals hebben tot gevolg dat nabestaanden vaker instemmen met donatie.†Die stijging is ruim 5 procent als de training wordt gegeven aan professionals die betrokken zijn bij donatiegesprekken, en kan oplopen tot 20 procent als getrainde donatiedeskundigen worden ingezet om de familie meteen al te begeleiden vanaf opname op de intensive care1.
Nichon Jansen benadrukt echter dat het doel van de training niet primair ligt bij een toename van het toestemmingspercentage voor orgaan- en weefseldonatie: “Belangrijker is dat de medisch professional beter is voorbereid op het gesprek met nabestaanden. Zodat de nabestaanden een weloverwogen beslissing kunnen nemen. Dit kan dus ook een ‘nee’ zijn.â€
Lees het gehele artikel in de Transparant nr 51, kosteloos te downloaden via de webshop.
1 Appointing ‘trained donation practitioners’ results in a higher family consent rate in the Netherlands; a multicenter study / Transplant International 2011; 24: 1189-1197