Imatinib mogelijk ook geneesmiddel voor vaatlekkage

Dubbele werking kankermedicijn imatinib bij toeval ontdekt
Imatinib, een middel dat onder andere wordt gebruikt bij de behandeling van leukemie, lijkt ook werkzaam te zijn bij een andere, ingrijpende aandoening: vaatlekkage, het weglekken van vocht uit bloedvaten. “Een toevallige ontdekking”, vertelt Jurjan Aman van VUmc. Tijdens zijn promotieonderzoek onderzocht Aman het precieze effect van het middel en dat bleek zeer positief. Aman promoveert op 11 april.

Endotheelcellen zijn cellen die normaal gesproken een barrière vormen die bloed scheidt van andere weefsels. Als gevolg van een zware ontsteking kunnen er gaten tussen de endotheelcellen ontstaan, waardoor vocht kan weglekken. Deze vorm van ‘vaatlekkage’ komt in Nederland elk jaar bij tienduizenden mensen voor. Het draagt bij aan ziekten als bloedvergiftiging (sepsis)en ARDS, een ernstige longaandoening. Momenteel is voor vaatlekkage geen behandeling voorhanden; de patiënt kan alleen worden ondersteund door bijvoorbeeld beademing. Doordat er geen effectieve behandeling voor vaatlekkage bestaat, overlijdt dertig tot vijftig procent van deze patiënten. “Daarom is het belangrijk dat we een andere benadering proberen” vertelt promovendus Jurjan Aman van VUmc, afdeling fysiologie, onderzoeksinstituut ICaR-VU.

Toevallige ontdekking
Een aantal jaar geleden gebeurde er iets bijzonders. Een patiënt die werd behandeld met imatinib had ook een door vaatlekkage veroorzaakte vochtophoping in de longen. Onverwacht verdween dit vocht binnen enkele dagen na de start van behandeling met imatinib. Aman: “Het gebeurt niet vaak dat dat vocht zo snel verdwijnt, dus toen hebben we besloten om de rol die imatinib hierbij speelt te onderzoeken. ”Uiteindelijk leidde deze toevalstreffer tot het promotieonderzoek van Aman, waarin hij het effect van imatinib op vaatlekkage heeft getest.

Links: de normale situatie, waarbij alle endotheelcellen contact maken en een barrière vormen, hier aangegeven in lichtgroen. Midden: vaatlekkage. Er ontstaan gaten (zie pijltjes) tussen de cellen, waardoor vocht weg kan lekken. Rechts: de behandeling met imatinib zorgt ervoor dat de barrière wordt hersteld.

Lekkage verholpen
De onderzoeker bekeek het effect van imatinib op drie manieren: bij gekweekte endotheelcellen in het laboratorium, in muizen en in één patiënt. “Bij al deze tests bleek imatinib de barrièrefunctie van de endotheelcellen te herstellen” aldus Aman. In de afbeeldingen wordt het effect van imatinib geïllustreerd.
Het is al bekend dat imatinib een regeleiwit onderdrukt in de endotheelcel. Hoe dit eiwit bijdraagt aan vaatlekkage wordt in de komende jaren onderzocht. In die periode moet ook op grote schaal blijken of het effect van imatinib op vaatlekkage bij iedere patiënt hetzelfde is en of het middel veilig is. Aman: “Het voordeel is dat imatinib al lang wordt gebruikt en de bijwerkingen dus al bekend zijn. We moeten echter wel onderzoeken of het bij patiënten met vaatlekkage op de intensive care, die er vaak erg slecht aan toe zijn, ook veilig gebruikt kan worden.

Bron: VUmc

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.