Nieuwe inzichten kunnen leiden tot bijsturing therapeutische strategie tegen alzheimer

Voor dit onderzoek werd een systeem ontwikkeld dat bepaalde dierproeven kan terugdringen.
Een typisch kenmerk in de hersenen van iemand met de ziekte van Alzheimer is de aanwezigheid van onoplosbare aggregaten van het Tau-eiwit. Wetenschappers verbonden aan VIB, KU Leuven en Janssen Pharmaceutica hebben aangetoond dat de verspreiding van deze aggregaten doorheen de hersenen makkelijker verloopt bij synaptische contacten tussen hersencellen. Dit is belangrijk nieuws omdat er meer en meer ingezet wordt op het herstellen van synaptische contacten als therepautische strategie bij neurodegeneratieve ziekten zoals alzheimer. Het is immers algemeen geweten dat het verlies van synaptische contacten leidt tot een verlies in cognitieve vaardigheden.

Dieder Moechars (Janssen Pharmaceutica): “Op basis van onze resultaten is het aanbevolen om voorzichtig om te springen met de therapeutische piste om synapsen te herstellen. Ons onderzoek suggereert immers dat synapsen ook de verspreiding van Tau-aggregaten bevorderen, wat de positieve effecten van een herstelde synaps kan tegenwerken. Bij het uitwerken van nieuwe therapeutische strategieën is het belangrijk om dit ook in rekening te brengen, bijvoorbeeld door een synaps-herstellende piste te combineren met een piste die het Tau aggregaat ter hoogte van de synaps moet verwijderen.”

Patrik Verstreken (VIB/KU Leuven): “ Voor dit onderzoek hebben we een nieuw in vitro systeem opgezet waarmee we de verspreiding doorheen de hersenen kunnen bestuderen van aggregerende eiwitten die typisch zijn voor neurodegeneratieve ziekten. We willen dit systeem ook inzetten om te onderzoeken welke stoffen de progressie van neurodegeneratie in de hersenen kunnen tegenwerken zonder dat we in dit vroege stadium diermodellen moeten gebruiken. Dit kan een belangrijke tool worden om in te zetten in de zoektocht naar mogelijke geneesmiddelen tegen bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer.’

De synaps
Hersencellen communiceren met elkaar via de synaps. Goede synaptische contacten zijn essentieel voor een goed functioneren. Synaptische degeneratie is een belangrijk verschijnsel bij neurodegeneratieve ziekten, zoals de Ziekte van Alzheimer. Bij alzheimer leidt het verlies aan synapsen tot een verlies aan cognitieve vaardigheden. Daarom wordt er volop onderzoek gedaan naar behandelingen die zich focussen op het herstel van de synaps.

Sara Calafate, Patrik Verstreken en Dieder Moechars ontdekten samen met collega’s van VIB, KU Leuven en Janssen Pharmaceutica dat deze piste niet zomaar ingeslagen kan worden.

Sara Calafate: “Het viel ons op dat de verspreiding van Tau-aggregaten, een typisch kenmerk voor Alzheimer, veel efficienter gebeurde langs hersencellen die met elkaar in verbinding staan. Maar het was niet duidelijk welke rol de synaps daarbij had. Wij hebben nu kunnen aantonen dat de synaps deze verspreiding vergemakkelijkt, en dus langs deze weg waarschijnlijk neurodegeneratie kan bevorderen.”

Een nieuw in vitro model
Voor dit onderzoek ontwikkelden de wetenschappers een nieuwe onderzoekstool waarmee ze de verspreiding van Tau-aggregaten konden volgen terwijl ze de synaptische contacten tussen de hersencellen wijzigden. Ze groeiden hersencellen in microscopisch kleine kamertjes die toelieten om de synaptische contacten van de rest van de cellen te scheiden. Als er synaptische contacten werden gerealiseerd, zagen de onderzoekers dat de verspreiding van Tau 50% efficiënter verliep dan in afwezigheid van synaptische contacten.

Patrik Verstreken: “In ons onderzoek naar hersenaandoeningen kunnen niet zonder diermodellen. Maar we zijn wel steeds op zoek naar manieren om het aantal dierproeven te beperken. Deze nieuwe tool kan hiertoe bijdragen.”

Publicatie
Synaptic contacts enhance cell-to-cell Tau pathology Propagation, Calafate et al., Cell Reports 2015

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.