Wijs levende nierdonor met milde kwaal niet te snel af

niertransplantatieMensen met bijvoorbeeld overgewicht of nierstenen kunnen veilig hun nier doneren
Ook veel mensen die niet kerngezond zijn, kunnen veilig bij leven een nier afstaan aan een patiënt met ernstig nierfalen. Deze zogeheten extended criteria donoren, met bijvoorbeeld overgewicht, hoge bloeddruk of nierstenen lijken de operatie waarbij een nier wordt verwijderd, veilig te doorstaan. Ook op de middellange termijn lijken zij geen nadelige gevolgen te ondervinden van hun donatie.

Dankzij de toename van nierdonatie bij leven, waarbij een levende persoon een van zijn nieren afstaat aan een patiënt, lijkt de wachtlijst van patiënten die op een nier wachten te stabiliseren. Toch blijft er een tekort aan donororganen. Het wereldwijde scala aan levende donoren die een nier willen afstaan, kan evenwel worden vergroot als zogeheten extended criteria donoren worden geaccepteerd.

Maar dan moeten de internationale transplantatiecentra eerst gelijkluidende criteria opstellen voor de selectie van levende donoren die op het eerste gezicht ongeschikt lijken voor donatie. Deze extended criteria donoren blijken de donatieprocedure namelijk goed te doorstaan, blijkt uit onderzoek van arts-onderzoeker Jeff Lafranca.

Door de grote vlucht die nierdonatie bij leven heeft genomen, zijn transplantatiechirurgen zeer bedreven geraakt in de chirurgische technieken die bij een nierdonatie komen kijken. Uitname van de donornier geschiedt tegenwoordig meestal via een kijkoperatie. Levende nierdonoren knappen doorgaans snel en goed op en hebben qua gezondheid niet te lijden onder het afstaan van hun nier.

Door de ruime ervaring in het Erasmus MC zijn er de afgelopen jaren daarom bijvoorbeeld ook –voor het overig gezonde- donoren met overgewicht, een goed behandelbare hoge bloeddruk, of zelfs nierstenen geopereerd. Ook werden –met goede resultaten- nieren uitgenomen bij donoren op hoge leeftijd.

Jeff Lafranca zocht bij verschillende categorieën extended criteria donoren uit hoe zij op korte en middellange termijn de donatie hebben doorstaan. ,,Uiteraard mogen transplantatieprofessionals de risico’s voor een donor nooit onderschatten, en men moet beseffen dat lange termijn data nog grotendeels ontbreken. Maar ik concludeer wel dat een aandoening als bijvoorbeeld overgewicht of obesitas en een goed behandelbare hoge bloeddruk, maar ook nierstenen of meerdere slagaders en-aders van de nier, een donor niet automatisch ongeschikt maakt.’’

Patiënten met nierstenen bleken naderhand geen last te hebben van hun enig overgebleven nier. Bovendien bleek een nier met steentjes niet sneller te worden afgestoten. Donoren met overgewicht en een goed behandelbare hoge bloeddruk doorstonden de ingreep net zo goed als slanke donoren en donoren zonder hoge bloeddruk. Ook patiënten op leeftijd, tot 70 jaar, kwamen goed uit de operatie.
Jeff Lafranca pleit nu voor het opstellen van wereldwijde uniforme richtlijnen met betrekking tot deze donoren. Op dit moment zijn de criteria, als ze al bestaan, per transplantatiecentrum verschillend en worden ze door een kwart van de transplantatieprofessionals niet altijd nageleefd, omdat deze vaak te strict blijken, en vaak niet gestoeld op wetenschappelijk bewijs, ontdekte Lafranca na een online enquête in Europa.

Erasmus MC is overigens als eerste Nederlands transplantatiecentrum toegetreden tot het gerenommeerde Centre for Evidence in Transplantation Network, gevestigd in Londen. Het CET heeft als doel om kwalitatief goede, evidence-based informatie te verzamelen over alle aspecten van orgaantransplantatie, en die kennis ter beschikking te stellen aan transplantatieprofessionals. Ook kan het CET adviseren bij het opzetten van klinische trials. Op 23 juni promoveert Jeff Lafranca op zijn proefschrift getiteld ‘Shifting Paradigms in Live Kidney Donation and Transplantation’.

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen