Elektronische neus ‘ruikt’ begin dodelijke darmziekte bij couveusekinderen
ArrayEen apparaat kan bij te vroeg geboren kinderen de ernstige ziekte necrotiserende enterocolitis (NEC) in een vroeg stadium opsporen. Dat blijkt uit onderzoek onder leiding van VUmc. Deze eNose (een elektronische ‘neus’) kan op basis van de geur van ontlasting voorspellen dat de ziekte zich binnen enkele dagen ontwikkelt. Dit geeft artsen op termijn de mogelijkheid om eerder in te grijpen, zodat de overlevingskans toeneemt. De resultaten zijn verschenen in The Journal of Pediatrics.
Kinderen die te vroeg geboren worden zijn kwetsbaar. Bij ongeveer 10% van de zeer vroeg geboren kindjes (zwangerschapsduur korter dan 28 weken) komt de ziekte NEC voor. Dit is een ernstige ontsteking van de darm als gevolg van onrijpheid door vroeggeboorte, waaraan tot 30% van de patiëntjes overlijdt. Maar ook de kinderen die het overleven, ondervinden vaak levenslang ernstige gevolgen als ontwikkelingsstoornissen en afhankelijkheid van voeding via de bloedbaan.
Ziekte NEC nog niet te voorspellen
NEC wordt momenteel pas herkend als het kindje al erg ziek is; dit is erg ongunstig voor de prognose. Daaraan proberen onderzoekers van VUmc nu een einde te maken. Ze hebben bij een groep te vroeg geboren kindjes gedurende de eerste vier levensweken met behulp van een eNose de geur van de ontlasting uit de luiers geanalyseerd. De onderzoekers bekeken een groep van 128 couveusekinderen die werden behandeld bij VUmc, AMC en het Máxima Medisch Centrum (Veldhoven). Van de kinderen ontwikkelden er 13 de ziekte NEC, waarvan er 7 binnen 24 uur zijn overleden.
Resultaten
Uit het onderzoek bleek dat de geurprofielen van de kinderen die later NEC kregen, al drie dagen van tevoren significant afweken van de gezonde controlegroep. De dag voorafgaand aan de diagnose NEC kon de eNose de NEC-groep onderscheiden. “Deze weinig belastende en goedkope geuranalyse heeft veel potentie als toekomstige voorspeller van NEC”, zegt projectleider Tim de Meij, kinderarts MDL bij VUmc. Hij is samen met MDL-arts Nanne de Boer de bedenker van de inzet van de eNose voor het herkennen van verschillende darmziekten bij kinderen en volwassenen.
Goedkoop apparaat monitort kwetsbare baby’s
Dit is het eerste onderzoek waarbij een eNose is gebruikt om NEC bij te vroeg geborenen te voorspellen. “We zijn verheugd over dit resultaat, want het geeft ons de hoop dat we op termijn met een relatief goedkoop apparaat deze kwetsbare baby’s kunnen monitoren op deze gevaarlijke ziekte”, aldus MDL-arts De Boer. Het vervolgonderzoek richt zich nu onder andere op de vraag wat de beste therapeutische interventie is zodra bekend is dat een kind binnen enkele dagen deze ziekte gaat ontwikkelen. De Meij: “De eerste belangrijke stap is gezet, maar nauwkeurigheid staat voorop, dus het zal nog wel enkele jaren duren voordat de eNose op de couveuseafdeling gebruikt kan worden.”
Crowdfunding
Om een snelle opsporing van NEC bij te vroeg geboren kinderen mogelijk te maken, loopt een crowdfundingactie. VUmc raad van bestuur voorzitter Wouter Bos vertelt waarom een bijdrage zo belangrijk is.
Publicatie
Het onderzoek naar NEC is beschreven in het artikel ‘Early detection of necrotizing enterocolitis by fecal volatile organic compounds analysis’ in The Journal of Pediatrics en verscheen 15 juli 2015 online.
Bron: VUmc