Ernst PTSS-symptomen bepaalt of trauma negatief of positief effect heeft op eenzaamheid
ArrayNa traumatische gebeurtenissen kampt een deel van de slachtoffers met eenzaamheid, blijkt uit nieuw onderzoek van Tilburg University. Dat is nadelig, omdat eenzaamheid zowel de fysieke als de mentale gezondheid ondermijnt. Slachtoffers met zeer ernstige posttraumatische stress symptomen (PTSS-symptomen) hebben meer last van eenzaamheid dan slachtoffers met zeer weinig PTSS-symptomen. Opmerkelijk genoeg hebben slachtoffers met zeer weinig PTSS-symptomen echter minder vaak met eenzaamheid te kampen dan niet-slachtoffers.
Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van onderzoek onder bijna 1800 volwassen in Nederland. Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van het omvangrijke Longitudinal Internet for the Social Sciences-panel (LISS-panel), dat is gebaseerd op een representatieve steekproef uit de Nederlands bevolking. Het onderzoek heeft betrekking op recente trauma’s, en niet op chronische trauma’s of vroegkinderlijke traumatisering.
PTSS-symptomen
De mate van eenzaamheid is gedurende een periode van drie jaar in kaart gebracht bij zowel slachtoffers van traumatische gebeurtenissen als bij niet-slachtoffers, met een tussenpose van een jaar. Onderzocht is met name in hoeverre eenzaamheid en mentale gezondheid vóór trauma’s en de ernst van PTSS-symptomen na trauma’s de eenzaamheid één en twee jaar ná trauma’s verklaart. Daarbij zijn ook de verschillen met niet-slachtoffers bestudeerd.
Eenzaamheid voor en na trauma
Eenzaamheid na trauma’s blijkt het sterkst wordt verklaard door eenzaamheid ervóór. Slachtoffers met zeer ernstige PTSS-symptomen hebben meer last van eenzaamheid dan slachtoffers met zeer weinig PTSS-symptomen. Maar niet-slachtoffers hebben vaker met eenzaamheid te kampen dan slachtoffers met zeer weinig PTSS-symptomen.
Sociale steun
Deze resultaten zijn in lijn met bestaand onderzoek naar de relaties tussen sociale steun en PTSS-symptomen: ernstige PTSS-symptomen ondermijnen op termijn de sociale steun. Dat slachtoffers met zeer weinig PTSS-symptomen minder eenzaam zijn dan niet-slachtoffers, lijkt erop te wijzen dat naarmate slachtoffers minder symptomen hebben, het voor familie en vrienden gemakkelijker is om aandacht en steun te geven.
Niet eerder is een groot voorspellend onderzoek als dit uitgevoerd naar de effecten van trauma’s op eenzaamheid. Nieuw is dat in deze studie de mate van eenzaamheid vóór trauma’s is betrokken, waardoor kan worden bepaald in hoeverre eenzaamheid door trauma’s wordt veroorzaakt of door andere zaken, zoals reeds bestaande eenzaamheid.
Het onderzoek is net gepubliceerd in gezaghebbende tijdschrift Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology.
Van der Velden PG, Pijnappel B, & van der Meulen E. (2017). Potentially traumatic events have negative and positive effects on loneliness, depending on PTSD-symptoms levels. Evidence from a population-based prospective comparative study. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology. In: Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology (open access).
Bron: Tilburg University