Academici en privébedrijven bundelen hun krachten voor bestrijding verwaarloosde microscopische seriemoordenaars

De strijd tegen infectieziekten is een wapenwedloop waarbij voortdurend nieuwe medicijnen ontwikkeld worden tegen muterende pathogenen. Dit is nog belangrijker bij verwaarloosde ziekten waarvoor het arsenaal aan medicijnen beperkt is. Wetenschappers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen (ITG), België en van GlaxoSmithKline, Tres Cantos (GSK-TC) in Spanje, sloegen de handen in elkaar om de zoektocht naar nieuwe geneesmiddelen tegen kala-azar te versnellen. In een onderzoeksartikel gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Scientific Reports, beschrijven zij het belang van het screenen op parasieten in reële patiëntenstalen en niet alleen in referentiestammen.

Verwaarloosde tropische ziekten zijn een groep van 17 infectieziekten die meer dan een miljard mensen treffen, meestal de armsten onder de armen in vooral (sub-)tropische gebiede. Kala-azar (Hindi naam voor zwarte koorts, ook bekend als viscerale leishmaniasis) is er één van en de ernstigste parasitaire ziekte na malaria, met ongeveer een miljoen gevallen en zowat 30.000 sterftes per jaar. De ziekte wordt veroorzaakt door de eencellige Leishmania parasiet.

Het arsenaal aan medicijnen tegen kala-azar is beperkt. Geneesmiddelenresistentie zorgde ervoor dat op het Indiase subcontinent antimonialen werden afgevoerd. Miltefosine vertoont verminderde werkzaamheid en bereikt niet de patiënten die dit het meest nodig hebben. Toenemende migratie, co-infectie met andere infectieziekten en de behandeling van geïnfecteerde honden met dezelfde geneesmiddelen die voor mensen worden gebruikt, kan leiden tot geneesmiddelenresistentie in andere regio’s, waaronder Europa. Het is essentieel om nieuwe medicijnen te ontwikkelen die effectiever en veiliger zijn en toegankelijker zijn voor patiënten.

In een eerdere studie ontdekten onderzoekers van GSK-TC met Tres Cantos Open Lab Foundation en academische instellingen de ‘Leish Box’, een reeks moleculen actief tegen één van de Leishmania referentiestammen. “Als farmaceutische bedrijven nieuwe geneesmiddelen tegen infecties ontwikkelen, beginnen ze vaak met het testen van hun moleculen op een enkele referentiestam. Deze referentiestammen werden tientallen jaren geleden geïsoleerd en worden in het laboratorium bewaard “, zegt Professor Jean-Claude Dujardin, coauteur en departementhoofd Biomedische wetenschappen bij het ITG.

Zelfs als de medicijnen met succes getest zijn op deze referentiestammen in het laboratorium, garandeert dit geen effectiviteit op het terrein. Voor hun nieuwe onderzoek hebben ITG- en GSK-TC-wetenschappers een secundaire screening van de Leish Box uitgevoerd tegen recent verkregen klinische isolaten, waaronder de resistente  geneesmiddelen momenteel in gebruik op het terrein. Ze ontdekten dat slechts 45% van de verbindingen actief was in zowel de nieuwe klinische isolaten als bij de oudere referentiestam.

Daarom raden ze aan om op een bepaald moment in het ontwikkelingsproces van nieuwe geneesmiddelen potentiële remedies tegen Leishmania op reële patiëntenstalen te testen. “We moeten te weten komen of de meest veelbelovende verbindingen ook actief zijn tegen klinische isolaten die resistent zijn tegen de momenteel gebruikte medicijnen. Dit zijn de ‘die-hard’ parasieten die de nieuwe medicijnen belagen als ze eenmaal in endemische gebieden worden gebruikt “, zegt Aya Hefnawy, eerste auteur van het artikel en doctoraatsstudente bij het ITG in het kader van het Euroleishnet Marie Sklodowska-Curie Innovative Training Network (ITN).

Prof Dujardin benadrukt het strategische belang van deze studie: “Onze ontdekking is het resultaat van samenwerking tussen R&D-wetenschappers uit de privésector en fundamenteel onderzoekers uit de academische wereld. We hebben nood aan fondsen voor fundamenteel onderzoek naar verwaarloosde tropische ziekten en aan nauwere samenwerking tussen academische en private actoren. Initiatieven zoals het door de EU gefinancierde Innovative Training Network zijn daarvan een goed voorbeeld, dat door anderen moet worden gevolgd als we echt de kloof willen overbruggen tussen fundamenteel en toegepast onderzoek.”

Bron: ITG

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.