Psychische stoornis vaak achtergrond van neonaticide

Het komt nog steeds voor dat aanstaande moeders hun kind om het leven brengen zodra het geboren is, ook in Nederland. Promovenda Katinka de Wijs van Tilburg University onderzocht de achtergronden van deze vrouwen aan de hand van forensisch psychologisch onderzoek. Ze concludeert onder meer dat deze vrouwen in de meeste gevallen kampen met een psychische stoornis en tijdens de zwangerschap nauwelijks een band met het kind ontwikkelen. 

Neonaticide

Neonaticide, ofwel een pasgeboren kind binnen 24 uur na de geboorte om het leven brengen, is een fenomeen van alle tijden en culturen. Ook in Nederland komt het nog steeds een paar keer per jaar aan het licht. Meestal is de dader de biologische moeder.  Over de achtergronden en beweegredenen van moeders die neonaticide plegen is echter nog weinig bekend. Katinka de Wijs-Heijlaerts voerde daarom forensisch psychologisch onderzoek uit. Ze bestudeerde dertig gevallen die plaats vonden tussen 1994 en 2015, aan de hand van psychologische en psychiatrische onderzoeken van vrouwen die vervolgd zijn, uittreksels van justitiële documentatie en gerechtelijke uitspraken.

 

Psychische problemen

Een duidelijk socio-demografisch profiel van de neonaticidepleger kan niet worden gegeven, concludeert De Wijs: neonaticide wordt zowel door jonge, minderjarige, alleenstaande vrouwen gepleegd als door oudere vrouwen die getrouwd zijn en al kinderen hebben. Wat de vrouwen vaak wel gemeen hebben is een laag zelfgevoel, gevoelsisolatie, identiteitszwakte, vermijdende kenmerken en autonomieproblemen. Bij bijna alle onderzochte verdachten is een ziekelijke stoornis en/of een gebrekkige ontwikkeling van de geestvermogens vastgesteld.  

Geen band met het kind

Geconfronteerd met een ongeplande zwangerschap trekken veel van de verdachten zich terug uit het sociale leven en houden ze de zwangerschap voor hun omgeving verborgen. Maar het meest kenmerkende is dat zij tijdens de zwangerschap geen band met het kind opbouwen en dat ze het kind tijdens de zwangerschap en bij de geboorte slechts in beperkte mate – of helemaal niet – ervaren als een hulpbehoevend individu. 

Aanbevelingen

Neonaticide voorkomen is lastig, omdat vrouwen de zwangerschap doorgaans goed verbergen. De schaarse momenten waarop ze zich tot de hulpverlening wenden, bieden niettemin een mogelijkheid om in te grijpen, aldus de promovenda.  Wanneer een hulpverlener een zwangerschap vermoedt maar de vrouw een zwangerschapstest afhoudt, is alertheid geboden. Hulpverleners kunnen proberen de vrouw in beeld te houden en toch te bewegen tot een zwangerschapstest. Wanneer dat lukt, zou ook een aanvullende echo kunnen helpen, omdat een beeld van het ongeboren kind mogelijk kan bijdragen aan bewustwording van de zwangerschap. Ook vrouwen die een zwangerschap willen laten afbreken maar bij wie de zwangerschap daarvoor te ver gevorderd is, zouden zoveel mogelijk gevolgd moeten worden en naar de juiste zorg verwezen.  

Katinka de Wijs-Heijlaerts is op dinsdag 1 oktober gepromoveerd aan Tilburg University. Titel proefschrift: Stil leven. Zwanger, maar niet in verwachting. Een forensisch psychologische studie naar neonaticide in Nederland. Promotores: prof. mr. T. Kooijmans, prof. dr. G. Meynen.

Bron: Tilburg University

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen