Controversieel middel tegen griep helpt vooral ziekere en oudere mensen
Universiteit Antwerpen werkte mee aan onderzoek naar oseltamivir Tamiflu® bij meer dan 3200 patiënten
Europees onderzoek toont aan dat het antiviraal middel oseltamivir (Tamiflu®) patiënten kan helpen sneller te herstellen van een griepachtige aandoening. “Het biedt vooral voordelen voor ziekere en oudere patiënten, en patiënten die nog andere aandoeningen hebben”, zegt Samuel Coenen, professor klinische epidemiologie (UAntwerpen).
Als lid van een klasse geneesmiddelen die neuraminidaseremmers worden genoemd, wordt Taoseltamivir wereldwijd aanbevolen door volksgezondheidsorganisaties voor het behandelen en voorkomen van ernstige uitbraken van seizoensgebonden en pandemische griep. Hoewel het in België verdeeld en gestockeerd werd bij huisartsen en wereldwijd op grote schaal is voorgeschreven tijdens de uitbraak van varkensgriep in 2009, blijft het middel controversieel.
“Tot dusver ontbrak bewijs uit onafhankelijk klinisch onderzoek naar de effectiviteit ervan in de dagelijkse zorg, in het algemeen en in belangrijke groepen patiënten”, vertelt Samuel Coenen. De door de Europese Commissie gefinancierde ALIC4E-studie moest duidelijkheid brengen. De studie is onderdeel van een groot multidisciplinair EU-project onder leiding van Herman Goossens, professor microbiologie (UAntwerpen). De ALIC4E-studie zelf werd geleid door onderzoekers van universiteiten van Oxford en Utrecht.
Symptomen verdwijnen sneller
Meer dan 3200 patiënten uit huisartsenpraktijken in 15 Europese landen (meer dan 600 in Antwerpen en Gent) en 26 partnerorganisaties namen deel aan deze unieke studie. “We ontdekten dat oseltamivir mensen gemiddeld één dag sneller helpt te herstellen van een griepachtige aandoening dan het geval zou zijn zonder”, zegt hoofdonderzoeker Chris Butler, huisarts in Wales en professor eerstelijnszorg in Oxford.
“Oudere, ziekere patiënten met reeds langere klachten en met comorbiditeit toonden een groter voordeel. Bij hen verdwenen de symptomen twee tot drie dagen sneller in vergelijking met patiënten die het medicijn niet hadden gekregen. We stelden echter ook vast dat mensen die oseltamivir gebruikten, meer moesten overgeven en misselijk waren.”
Iets minder antibioticagebruik
“De ALIC4E-studie liep gedurende drie griepseizoenen”, legt Theo Verheij, huisarts en professor huisartsgeneeskunde aan het UMC Utrecht, uit. “Ze werd ook onafhankelijk geleid om beter aan te sluiten bij hoe het medicijn in werkelijkheid zou worden gebruikt, en beoordeelde een relevante uitkomst, namelijk het hernemen van de dagelijkse activiteiten in combinatie met geringe of afwezige koorts, hoofdpijn en spierpijn.”
Het onderzoek wees ook uit:
- dat, in tegenstelling tot veel klinische richtlijnen, behandeling met oseltamivir 48 uur na de eerste symptomen, dezelfde voordelen biedt als inname binnen 48 uur na de eerste symptomen;
- dat patiënten die oseltamivir kregen, 4% minder antibiotica gebruikten;
- dat er na gebruik van het medicijn 6% minder meldingen van griepachtige infecties in de betrokken huishoudens waren.
De studie bevestigde eveneens de bekende bijwerkingen van oseltamivir. Samuel Coenen: “Patiënten moesten vaker braken of werden misselijk. Huisartsen moeten de negatieve effecten van het medicijn dus afwegen tegen de mogelijke voordelen voor verschillende groepen patiënten.”
Het medische tijdschrift The Lancet publiceert de onderzoeksresultaten van de studie: http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(19)32982-4/fulltext
Bron: Universiteit Antwerpen
