Let op voor bacteriën of blauwalg als je zwemt in open water

Omdat de kwaliteit van het zwemwater in Nederland over het algemeen goed is gaan  miljoenen vakantiegangers naar hartelust zwemmen in de zee, in meren en plassen. Maar door het aanhoudende warme weer kunnen zwemmers van  open water behoorlijk ziek worden en last krijgen van huid en ogen als ze ermee in contact komen. Op steeds meer plaatsen is het vooral blauwalg wat zorgt voor problemen.

Toch worden jaarlijks duizenden mensen ziek na het zwemmen in vervuild water: naar schatting 100.000 zwemmers lopen in buitenwater een maag-darminfectie op. Soms is het water zo vies dat je daar maar beter even niet kunt zwemmen.

Blauwalg en bacteriën

Ook surfers kunnen ziek worden van bacteriën of blauwalgen. Daarom is het wijs om vooraf even te checken hoe het is gesteld met de waterkwaliteit in je favoriete zwem- of surfplas. En als je zelf ziek geworden bent na zo’n zwempartij: hang het aan de grote klok!


Alle provincies geven zeer regelmatig informatie over de zwemwaterkwaliteit van alle plassen en meren op hun grondgebied. Je kunt alle klachten doorgeven aan het landelijk Meldpunt Zwemwater, Nederlandse gemeenten, provincies, waterschappen, drinkwaterbedrijven, Rijkswaterstaat en Platform WOW. Over meldpuntwater .

Zwemmersjeuk

Zwemmersjeuk is de meest voorkomende klacht na het zwemmen in open water. De jeuk is het gevolg van huiduitslag die wordt veroorzaakt door larfjes van platwormen. Deze larfjes zijn op zoek naar een watervogel, maar zij komen soms bij zwemmers terecht. Als het diertje in de huid van een mens dringt, sterft het en dat veroorzaakt een klein bultje. Zwemmersjeuk is hinderlijk, maar niet gevaarlijk: de bultjes verdwijnen na een paar dagen vanzelf. Besmettingen met bacteriën of blauwalgen komen minder vaak voor, maar zijn wel ernstiger dan zwemmersjeuk. Veel open wateren bevatten fecale bacteriën, afkomstig uit de uitwerpselen van vogels of andere waterdieren. Deze bacteriën kunnen ook via andere zwemmers, toiletlozingen van boten, ongezuiverd rioolwater of landbouwmest in het water terechtkomen.

De meest voorkomende verschijnselen bij een bacteriologische besmetting zijn maag-darminfecties, aandoeningen van de luchtwegen, huidaandoeningen, oor- en oogontstekeningen. Soms zorgen blauwalgen voor minder zwemplezier. De verschijnselen van een blauwalg-besmetting worden binnen twaalf uur na het zwemmen zichtbaar: hoofdpijn, huiduitslag, maagkramp, misselijkheid, braken, diarree, koorts, pijnlijke of rode keel, oorpijn, oogirritaties, lopende neus of gezwollen lippen. Blauwalgen kunnen eveneens maag- en darmstoornissen veroorzaken en levercellen beschadigen.

Ziekteverschijnselen besmet buitenwater

De ziekteverschijnselen houden ongeveer vijf dagen aan en verdwijnen vanzelf. Het is wel aan te raden om een huisarts te raadplegen, want de symptomen van besmettingen met blauwalgen en ziekteverwekkende bacteriën lijken sterk op elkaar. Een zwempartij in buitenwater kan dus resulteren in misselijkheid of een oorontsteking. Kleine kinderen en ouderen zijn extra kwetsbaar, omdat zij relatief veel water binnen krijgen en ook eerder ziek worden door een vergiftiging. Veel vakantiegangers beseffen niet hun klachten het gevolg zijn van zwemmen in buitenwater. Vaak wijten ze hun klachten aan het barbecuevlees van de vorige dag, terwijl ze eigenlijk ziek zijn van blauwalgen of fecale bacteriën. Als mensen ziek worden van het zwemmen in open water, dan is het belangrijk om dat snel bekend te maken. Het is namelijk een signaal aan de desbetreffende waterbeheerder dat hij maatregelen moet nemen en het is een teken voor andere zwemmers dat het water niet veilig is.

Daarvoor is het een landelijk Meldpunt Zwemwater opgezet, waar je heel eenvoudig je melding kunt doorgeven: https://meldpuntwater.nl/soorten-water-in-nederland/zwemwater

Waterschappen zijn verantwoordelijk voor de waterkwaliteit van recreatieplassen en -meren. De waterbeheerders moeten van 1 mei tot 1 oktober het zwemwater twee keer per maand controleren op diverse punten. Zij kijken of er geen laag olie, schuim of algen op het water drijft. Ze letten op verdachte geuren en dode dieren, die botulisme of de ziekte van Weil kunnen veroorzaken. Daarnaast nemen zij watermonsters, die in een laboratorium worden onderzocht op de aanwezigheid van ziekteverwekkende bacteriën of fecaliën. Als bij een zwemplaats blijkt dat het ongezond of gevaarlijk is om in het water te zwemmen, stelt de provincie een waarschuwing of een zwemverbod in. Er worden dan waarschuwingsborden geplaatst. Over het algemeen is de kwaliteit van buitenzwemwater goed, slechts incidenteel wordt in zwemwater iets aangetroffen waardoor die plas tijdelijk niet aan de kwaliteitsnormen kan voldoen. Het gaat vooral mis bij stilstaand water dat niet wordt ververst. Maar vervuiling die de normen overschrijdt, is vaak van korte duur. Vakantiegangers kunnen op verschillende manieren informatie krijgen over de plaatsen waar in oppervlaktewater kan worden gezwommen. Alle provincies zorgen voor zwemwaterinfomatie (https://meldpuntwater.nl/soorten-water-in-nederland/zwemwater).

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen