Analyse vroeggeboorten: minder prematuren tijdens corona

Onderzoekers Erasmus MC namen gegevens tienduizenden vroeggeboorten onder de loep Na de eerste coronamaatregelen op 9 maart zijn in Nederland 15 tot 23% minder baby’s te vroeg ter wereld gekomen. Dat blijkt uit een analyse van het Erasmus MC in samenwerking met het RIVM.

Vroeggeboorten

Al tijdens de ‘intelligente lockdown’ rees bij prof. dr. Irwin Reiss, hoofd van de IC Neonatologie in het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis, de indruk dat er minder extreem vroeggeboren kinderen op zijn afdeling belandden. Ook in omringende landen merkten deskundigen een afname van vroeggeboorten op.

Dat vermoeden wordt nu bevestigd dankzij een degelijke analyse van landelijke gegevens, uitgevoerd onder leiding van neonatoloog-epidemioloog dr. Jasper Been, ook verbonden aan het Sophia Kinderziekenhuis. Hij zocht contact met het RIVM, dat hem de data leverde van ruim 1,5 miljoen baby’s die tussen oktober 2010 en juli 2020 zijn geboren. “Dit zijn anonieme cijfers van de hielprik-screening.

Databank

In die databank zijn ook gegevens als zwangerschapsduur verwerkt”, legt Been uit. Er waren twee eerdere studies uit andere landen, maar daarin zijn geboortecijfers van veel minder grote aantallen baby’s verwerkt. “In onze analyse zijn cijfers over een lange periode meegenomen, waardoor we statistisch onderbouwde conclusies kunnen trekken.”   

De landelijke studie was een samenwerking van onderzoekers binnen het Moeder&Kind Centrum, onder wie prof. Eric Steegers en Lizbeth Burgos Ochoa. Opvallend is dat de afname van het aantal vroeggeboorten vooral te zien is vanaf de eerste week na 9 maart. Het kabinet maakte toen bekend dat Nederland vaak en grondig zijn handen moest gaan wassen en moest stoppen met handen schudden. Ook werd verordonneerd thuis te blijven bij lichte klachten en als er naar risicogebieden was gereisd.

De maatregelen werden een week later, op 15 maart, verder uitgebreid. Toen gingen scholen en horeca-gelegenheden dicht. Die lockdown had volgens de analyse van Been en Reiss geen extra invloed op het aantal vroeggeboorten. “We zien ook voor het aantal extreem vroeg geboren baby’s een afname na 9 maart, maar die groep is zo klein, dat we daar geen statistisch significante conclusies uit kunnen trekken”, zegt Reiss.

Minder bacteriën en virussen

In totaal nam het aantal vroeggeboorten na 9 maart met 20 procent af. Hij en Been willen nu gaan onderzoeken waarom na 9 maart een afname van het aantal vroeggeboorten te zien was, en minder duidelijk na 15 maart. Eerder werd verondersteld dat bijvoorbeeld het neerdalen van rust en het opklaren van de luchtkwaliteit door de lockdown een rol speelde. Reiss: “We hebben er wel theorieën over. Door betere handhygiëne en het stoppen met handen schudden, worden minder bacteriën en virussen uitgewisseld, waardoor ook zwangere vrouwen minder aan ziekteverwekkers werden blootgesteld.

We denken ook dat we geen extra effect van de lockdown hebben gezien omdat zwangeren sowieso al voorzichtig waren. Die hebben mogelijk al afstand gehouden tot anderen voordat de overheid dat nadrukkelijker ging adviseren.” Reiss is blij met de bevestiging dat invloeden van buitenaf een rol lijken te spelen bij vroeggeboorten. “Als we inzicht krijgen in oorzaken, kunnen we straks wellicht meer doen om vroeggeboorte te voorkomen.” De resultaten zijn vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet Public Health.

Bron: Erasmus MC

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen