
Neoadjuvante immuuntherapie-combinatie inzetbaar en effectief bij blaaskanker
ArrayOnderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek lieten zien dat neoadjuvante immuuntherapie met een combinatie van twee medicijnen (nivolumab en ipilimumab) ook bij blaaskanker inzetbaar is zonder de operatie in gevaar te brengen, en bovendien goede resultaten laat zien. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Medicine .
Bij de patiënten met blaaskanker komt de ziekte na de operatie nu nog vaak terug. Een behandeling met neoadjuvante immuuntherapie, dus immuuntherapie voorafgaand aan de operatie, is erop gericht deze kans op terugkeer zo klein mogelijk te maken. Immuuntherapie is niet gericht op de tumor zelf, maar helpt het eigen immuunsysteem de ziekte te bestrijden.
Michiel van der Heijden, internist-oncoloog en leider van het onderzoek: ‘Voor tot dit stadium gevorderde blaaskanker, met name de patiënten die al lymfeklieruitzaaiingen hebben, is het risico op recidief en sterkte zeer hoog en zijn er geen goede behandelmogelijkheden. De bevindingen in deze studie kunnen het perspectief voor deze patiënten hopelijk verbeteren.’
Twee vragen
Aan deze NABUCCO-studie deden 24 patiënten mee met lokaal gevorderde (stadium III), operabele, blaaskanker. Hun ziekte was dus nog niet uitgezaaid via de bloedbaan. In de studie wilden de onderzoekers twee vragen beantwoorden. Kunnen alle patiënten na de behandeling met immuuntherapie volgens plan geopereerd worden? Met andere woorden: laten we geen kostbare tijd verloren gaan door eerst immuuntherapie te geven en dan pas te opereren. En: laat deze combinatie van neoadjuvante immuuntherapie effect zien bij deze groep patiënten?
De resultaten
Van de 24 patiënten konden 23 inderdaad binnen de geplande 12 weken geopereerd worden, ook de patiënten die bij aanvang een grote tumor hadden. Het merendeel van de tumoren was substantieel geslonken. Bij 11 van de 24 patiënten (46%) zag de patholoog na de operatie onder de microscoop zelfs helemaal geen kankercellen meer in het weefsel. Bij twee van de 24 patiënten is de ziekte helaas binnen het jaar teruggekomen. Dit percentage is lager dan te verwachten is bij dit stadium van de ziekte.
Op zoek naar de optimale verhouding
In een vervolgstudie wordt nu onderzocht wat de beste balans is tussen effectiviteit en veiligheid van de combinatietherapie, door de meest optimale verhouding te achterhalen van de geneesmiddelen ipilimumab en nivolumab. De komende jaren zal neoadjuvante immuuntherapie bij blaaskanker, evenals bij andere kankersoorten, alleen nog in studieverband beschikbaar zijn. Neo-adjuvante immuuntherapie bij andere kankersoorten
Blaaskanker is de derde kankersoort, na melanoom en darmkanker, waarvoor onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek de grote meerwaarde hebben laten zien van deze combinatie van immuuntherapie, voor de operatie gegeven aan patiënten met niet-uitgezaaide kanker. Studies met andere kankersoorten lopen nog. Links:
Nick van Dijk et al., Preoperative ipilimumab plus nivolumab in locoregionally advanced urothelial cancer: the NABUCCO trial.
Nature Medicine 12 oktober 2020 . De NABUCCO studie
De behandeling van blaaskanker in het Antoni van Leeuwenhoek
Immuuntherapie voor de operatie heeft effect bij darmkanker
Immuunsysteem verdient voorrang
Bron: Antoni van Leeuwenhoek