Uitgebreid veldonderzoek toont omvang gezondheidsproblemen Nederlandse dak- en thuislozen

Vrijwel alle dak- en thuislozen in Nederland kampen met meerdere gezondheidsproblemen. Denk bijvoorbeeld aan psychische klachten, fysieke problemen, verslaving of verstandelijke beperkingen. Dat blijkt uit recent veldonderzoek van de Universiteit Maastricht onder 436 dakloze mensen die gebruik maakten van 16 verschillende opvangvoorzieningen in 7 Nederlandse steden.

Het is voor het eerst sinds 2015 dat de gezondheidssituatie van dak- en thuislozen zo omvangrijk in kaart is gebracht. Juist de onderlinge samenhang tussen de gezondheidsproblemen onderstreept volgens de onderzoekers het belang van een integrale zorgbenadering om dak- en thuislozen beter perspectief te bieden op herstel. De bevindingen van het onderzoeksteam zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Frontiers in Psychiatry.

Veldonderzoek

In Nederland vallen mensen zonder postadres buiten het bereik van de overheid. Bovendien is de landelijke ondersteuning van gemeenten bij de monitoring van daklozen op 1 januari 2015 gestopt. Met de aanpak uit de Maastrichtse studie is het toch gelukt om gezondheidsdata van na 2015 te verzamelen in een representatieve steekproef. De data zijn verzameld in verschillende typen voorzieningen, zoals nachtopvang, crisisopvang, open inloop en beschermd wonen.

Ook mensen die op dat moment geen zorgtraject doorliepen zijn meegenomen in de zogenoemde Homeless People Treatment and Recovery (HOP-TR) studie. “Burgers zonder postadres hebben vrijwel geen toegang tot hun sociale grondrechten”, zegt hoofdonderzoeker Coline van Everdingen. “Omdat ze van de gemeentelijke radar verdwenen zijn, is de kennis over hun gezondheid heel versnipperd en incompleet. In deze studie zijn we tot een representatieve steekproef gekomen door gegevens uit 7 steden te combineren.”

Onderlinge samenhang

De onderzoekspopulatie bestond voornamelijk uit mannen met een lagere sociaaleconomische status die langdurig of herhaald dakloos waren. Daarbij geven de resultaten van het veldonderzoek een goed inzicht in de omvang en de onderlinge samenhang tussen de gezondheidsproblemen van de Nederlandse dak- en thuislozen. De overgrote meerderheid heeft, in aanvulling op het gemis van een thuis, gezondheidsproblemen op twee of meer domeinen (95%).

Bijna iedereen had psychische problemen (98.6%). Verslaving (78%), fysieke gezondheidsproblemen (59.2%) en verstandelijke beperkingen (39.9%) kwamen ook veel voor. Bij velen vertoonden de psychische klachten het beeld van een Ernstige Psychische Aandoening (72.5%). “Dat er een EPA-zorgindicatie is, betekent dat ze in samenhang met de psychische problemen ernstige beperkingen ondervinden in het sociaal-maatschappelijk functioneren.

Oorzaak én het gevolg

Deze beperkingen zijn de oorzaak én het gevolg van de psychische problemen”, aldus Van Everdingen. “We hebben daarom dringend behoefte aan een publieke gezondheidszorg die integrale, dynamische netwerkzorg kan bieden aan iedereen die dat nodig heeft. En dat geldt dus zeker ook voor dak- en thuislozen. Dat is de belangrijkste uitkomst van deze studie.”

Bron: Maastricht University

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

https://www.medicalfacts.nl

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.