Hersenoperatie bij Parkinson hoeft niet in wakkere toestand

Vooral vrouwen kiezen veel vaker voor operatie als dat met narcose kan

Tijdens een operatie voor diepe hersenstimulatie bij Parkinson is de patiënt meestal wakker, zodat artsen kunnen testen of de elektrode juist is geplaatst. Niet nodig, blijkt uit het proefschrift van neurochirurg Saman Vinke van het Radboudumc. Een MRI-scan maakt metingen en testen tijdens de operatie overbodig. Hierdoor kan de operatie onder narcose en is het mogelijk om twee in plaats van één operatie per dag uit te voeren. De narcose trekt vooral vrouwen met Parkinson over de streep, die minder vaak kiezen voor een operatie in wakkere toestand.

Trillen, traagheid en stijfheid, het zijn vervelende symptomen van de ziekte van Parkinson. Kleine stroomstootjes in de hersenen, zogenaamde deep brain stimulation (DBS), kunnen helpen. Daarvoor plaatst een neurochirurg via gaatjes in de schedel twee elektrodes in een diep gelegen deel van de hersenen. Via een pacemaker geven de elektrodes stroomstootjes, waardoor de klachten sterk kunnen verminderen. In Nederland gaat het om driehonderd ingrepen per jaar.

Koffieboon

Bij de klassieke operatiemethode is de patiënt grotendeels wakker. ‘Deze methode is dertig jaar oud’, vertelt neurochirurg Saman Vinke. ‘De chirurg zoekt met kleine stroompjes de juiste plek voor de elektrodes. Dankzij de wakkere toestand kan de chirurg meteen checken of de symptomen verminderen.’ Maar aan die klassieke methode kleven nadelen. Zo duurt de operatie bijna een hele werkdag, waarvan de patiënt het grootste deel wakker is terwijl het hoofd vast ligt. Daarnaast moet de patiënt tijdelijk stoppen met medicijnen, waardoor de klachten verergeren.

Vinke onderzocht of de metingen en testen tijdens de operatie, waarvoor een patiënt wakker en zonder medicatie moet zijn, bijdragen aan het bepalen van de beste plek van de DBS-elektrode. ‘Zo’n elektrode heeft de grootte van een spaghettisliert. Die plaatsen we in een kern in de hersenen ter grootte van een koffieboon, de zogenaamde nucleus subthalamicus’, licht Vinke toe. ‘Wij gebruiken een op maat gemaakte MRI-scan, waarmee we de koffieboon goed op kunnen sporen. Onze studie laat zien dat de metingen en testen niet bijdragen aan het bepalen van de juiste plek bij het plaatsen van de spaghettisliert, wanneer we deze MRI gebruiken.‘

Meer vrouwen

Dankzij de MRI-scan kunnen artsen de operatie onder narcose uitvoeren en dat biedt grote voordelen. Vinke: ‘De procedure is veel korter. We kunnen nu twee patiënten op een dag opereren in plaats van één. Daarnaast blijven patiënten gewoon hun medicijnen slikken, waardoor de klachten voor de operatie stabiel blijven.’

Een ander opvallend voordeel dat Vinke in zijn proefschrift beschrijft, is dat met name vrouwen veel vaker kiezen voor een DBS-operatie als dat onder narcose kan. ‘Parkinson komt in veertig procent van de gevallen voor bij vrouwen. Maar in onze studie was slechts zeventien procent van de patiënten bij de klassieke operatiemethode vrouw’, legt Vinke uit. ‘Sinds we onder narcose zijn gaan opereren, is dat percentage gestegen naar ruim veertig procent, zoals de ziekte ook verdeeld is in de populatie.’ Waarom vrouwen minder kiezen voor een wakkere operatie kon Vinke niet achterhalen. Dit zal in vervolgonderzoek verder worden bekeken.

Bron: Radboudumc

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.