Hersenen werken beter na maagverkleining

Studie toont positief effect van gewichtsverlies op prestaties van het brein

Een maagverkleining leidt niet alleen tot gewichtsverlies, maar heeft ook een positief effect op de hersenen. In een studie van het Radboudumc en het Rijnstate in samenwerking met TNO Leiden scoort bijna de helft van de deelnemers een half jaar na de operatie fors beter op allerlei testen voor het brein. 

De meest opvallende bevinding van een grote studie naar de effecten van een maagverkleining is dat bijna 45% van de studiedeelnemers een half jaar na de operatie fors beter scoort op hersentesten. Dat wil zeggen meer dan twintig procent beter dan voor de maagverkleining. De rest bleef gelijk of ging vooruit, maar iets minder fors. Verder kregen de deelnemers een minder hoge bloeddruk, minder diabetes, lager cholesterol, minder depressieve symptomen en hun medicijngebruik ging omlaag.

Gemiddeld verloren de deelnemers in zes maanden dertig kilo. Hoe dat gewichtsverlies leidt tot betere hersenprestaties is nog niet helemaal duidelijk. ‘We denken aan een combinatie van factoren,’ vertelt promovenda Debby Vreeken van het Radboudumc, die op 15 juni promoveert op het onderwerp. ‘Vetcellen geven meer dan honderd signaalstoffen af, die onder andere ontstekingen veroorzaken en de bloedvaten negatief beïnvloeden, ook in de hersenen. Die stoffen nemen af bij gewichtsverlies. Maar we zien tevens dat mensen na een maagverkleining meer gaan bewegen, waardoor de bloedtoevoer verbetert.’

‘Juist die combinatie van ontstekingen en verminderde bloedtoevoer ligt aan de basis van veel hersenaandoeningen, zoals dementie’, vult hoogleraar Anatomie Amanda Kiliaan aan. Zij onderzoekt met haar groep de risicofactoren voor deze ziekten van de kleine vaatjes, waaronder hoge bloeddruk. ‘Overgewicht is een belangrijke risicofactor. Deelnemers in onze studie zijn nog relatief jong en zitten in een voorstadium van schade aan de vaatjes. Daarom is het zo interessant om deze groep te bestuderen. Nu zien we dat de hersenen beter presteren door afvallen en het proces van schade blijkbaar deels omkeerbaar is.’

Hersenfunctie

De onderzoekers laten in hun studie zien dat er verschil is tussen buikvet en onderhuids vet. Het buikvet dat rondom de organen ligt, wordt al langer bestempeld als ‘gevaarlijk vet’. Dat zien Kiliaan en Vreeken ook. De onderzoekers zien een associatie tussen de grootte en hoeveelheid vetcellen in buikvet en de kwaliteit van de bloedvaatjes in het brein. Dat zien ze niet bij onderhuids vet. Vooral het verlies van buikvet lijkt dus belangrijk voor de hersenfunctie.

De conclusies zijn gebaseerd op een studie bij 146 personen die een maagverkleining ondergingen. De gemiddelde leeftijd was 46 jaar. De onderzoekers volgden de deelnemers twee jaar lang. Ze maakten MRI-scans van de hersenen, verzamelden bloed en ontlasting, en namen kleine stukjes af van vetweefsel, lever en darm tijdens de operatie. Ook bestudeerden ze de prestaties van de hersenen, met testen voor concentratie, geheugen en spreekvaardigheid vóór en na de maag verkleinende operatie.

Darmbacteriën

Ondanks de positieve effecten kleven er ook risico’s aan een maagverkleining. Mensen verliezen veel gewicht na de operatie, maar veel patiënten komen na een of twee jaar weer wat aan. Daarnaast leidt een maagverkleining soms tot buikpijn en verandert de samenstelling van de bacteriën in de darm.

Dat laatste is een belangrijk onderwerp voor het vervolgonderzoek van Kiliaan en partners TNO Leiden en Rijnstate. Eric Hazebroek, bariatrisch chirurg bij Rijnstate-Vitalys: ‘We onderzoeken samen waarom mensen na een maagverkleining beter scoren op testen voor de hersenen. En op basis van de biopten zoeken we uit of er een relatie is tussen de darmbacteriën en bijvoorbeeld buikpijn, of hoeveel mensen afvallen. Hopelijk kunnen we zo meer inzicht krijgen in de relatie tussen buik en brein.’

Bron: Radboudumc

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.