Problemen met seksualiteit door ziekte of behandelingen?
Array………..laten we daar eens over praten!
Praten over seks, dat doe je niet zo makkelijk en vooral niet als het hebben van seks niet meer zo vanzelfsprekend is. Veel patiënten in het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) ervaren problemen met intimiteit en seksualiteit als gevolg van een ziekte of behandeling. Het onderwerp is voor veel mensen lastig om ter sprake te brengen, terwijl het bespreekbaar maken van dit onderwerp écht het verschil kan maken in het relatiegeluk van mensen. Ook al zijn er problemen, er is vaak meer mogelijk dan men denkt. Daarom is 1 januari 2024 in het JBZ het ‘Centrum voor Seksualiteit’ gestart. Een unieke samenwerking tussen de afdelingen gynaecologie, urologie en medische psychologie om patiënten te helpen bij problemen rondom intimiteit en seksualiteit.
Caroline van Geenen, gezondheidszorgpsycholoog en seksuoloog NVVS (Nederlandse wetenschappelijke vereniging voor seksuologie) en Rob Schipper, uroloog hebben – samen met hun collega’s Anneke van Loevesijn, arts-seksuoloog NVVS, Pieternel Steures, gynaecoloog en Susanne van Leersum, gezondheidszorgpsycholoog i.o. klinisch psycholoog en seksuoloog NVVS i.o. – dit initiatief gestart om vanuit hun medisch specialisme mensen nog beter te helpen met de klachten die zij ervaren. “De kracht van dit initiatief zit in hem in de samenwerking tussen de verschillende disciplines.”, aldus Rob. “Mensen die problemen hebben met seksualiteit worden vaak doorverwezen naar een seksuoloog. Wat dit initiatief anders en uniek maakt, is dat wij vanuit een medisch expertise kijken naar de problemen en mogelijke oplossingen. Bijvoorbeeld wanneer een vrouw moeite heeft met vochtig worden bij seks, een verminderd verlangen ervaart of pijn heeft bij het vrijen als gevolg van haar ziekte of behandeling, kan ze vanaf nu doorverwezen worden naar de gynaecoloog en mogelijk een bekkenfysiotherapeut. Als een man problemen heeft met het krijgen van een erectie tijdens of na zijn behandelingen kan hij op de poli urologie terecht. Dan kijken we of er manieren zijn om het mogelijk te maken weer een erectie te krijgen.”
Verder kijken dan medische oplossingen
Helaas is er niet altijd een medische oplossing mogelijk om weer geslachtsgemeenschap te hebben, zo zegt Caroline: “Soms is er een dusdanige schade dat het hebben van geslachtsgemeenschap niet meer kan. Dat kan natuurlijk een grote invloed op de relatie hebben en zorgt vaak ook voor vermindering van intimiteit. Er zijn dan mogelijkheden om met een psycholoog en/of seksuoloog NVVS in gesprek te gaan en samen met de partner te bekijken, hoe ze op andere manieren toch intimiteit en seksualiteit kunnen ervaren. Er is zoveel meer mogelijk. Ook kan het nodig zijn eerst aandacht te schenken aan de psychologische gevolgen van een ziekte of behandeling. Na verbeteren van de coping, en vermindering van angst- en stemmingsklachten kunnen de seksuologische klachten ook verminderen. ”
Het taboe doorbreken
Het Centrum voor Seksualiteit is er speciaal voor patiënten die al bij een medisch specialist onder behandeling zijn. Huisartsen kunnen hun patiënten dus niet doorverwijzen. Het is daarom volgens Rob en Caroline belangrijk dat medisch specialisten en verpleegkundigen het gesprek over intimiteit en seksualiteit ook durven te voeren. “We weten dat er een taboe is op dit onderwerp en dat het niet het makkelijkste is om naar te vragen. Toch kan het bespreekbaar maken van het onderwerp en stellen van de vraag ‘heeft u naar aanleiding van uw behandeling ook nog andere klachten, bijvoorbeeld op gebied van intimiteit?’ het verschil maken in het leven en relaties van patiënten”, zo vertelt Caroline. Vanaf 1 januari kunnen medisch specialisten patiënten doorverwijzen naar het Centrum voor Seksualiteit. “Inmiddels zijn we druk bezig met het geven van nascholing aan medisch personeel over hoe zij klachten die gaan over intimiteit en verminderde seksualiteit bespreekbaar kunnen maken en wat we vanuit onze disciplines dan kunnen betekenen. Als deze mensen naar ons doorverwezen worden, krijgen we de kans om mensen weer een stukje seksueel geluk terug te geven en hun relatie te verbeteren. Dat is goed en uiteindelijk gezonder voor ieder mens.”
