Onverklaarde vermoeidheid en de rol van de darmen

Vermoeidheid zonder aanwijsbare oorzaak komt regelmatig voor in de huisartspraktijk. Bloedonderzoek levert vaak geen afwijkingen op. Slaap, voeding en beweging lijken op orde, maar de klachten blijven bestaan. In die gevallen wordt minder snel gekeken naar het spijsverteringsstelsel, terwijl daar wel een belasting kan zitten die het hele systeem beïnvloedt.

Darmfunctie beïnvloedt energieverdeling

De darmen zijn betrokken bij opname van voedingsstoffen en het afvoeren van afval. Wanneer deze processen verstoord raken, ontstaat er een interne belasting. Dit kan door ontstekingsreacties, een verstoorde microbiota of door aantasting van het darmslijmvlies. Die belasting zorgt ervoor dat het lichaam energie blijft inzetten voor herstel en verdediging, terwijl andere systemen zoals cognitief functioneren op een lager pitje draaien.

Klachtenpatroon is vaak onspecifiek

Mensen met lichte darmproblemen melden niet altijd buikpijn of diarree. Het beeld bestaat vaker uit vage klachten: een opgeblazen gevoel, wisselende stoelgang of voedselintoleranties. Dit blijft soms jarenlang bestaan, zonder dat het gelinkt wordt aan vermoeidheid. In combinatie met prikkelbaarheid, concentratieverlies en slecht herstel na inspanning ontstaat een patroon dat moeilijk te duiden is.

Laboratoriumanalyse als aanvullend diagnostisch middel

Als standaardonderzoek niets oplevert, kan aanvullende analyse van de darmfunctie richting geven. Ontlastingsonderzoek toont onder meer bacteriële samenstelling, ontstekingsmarkers, verteringsresten en slijmvliesbelasting. Zulke gegevens geven inzicht in hoe het lichaam reageert op dagelijkse voeding en welke processen verstoringen laten zien. In dit soort gevallen wordt steeds vaker gewerkt met labs die dergelijke profielen gericht uitlezen. Een partij als eurmedi.com gebruikt deze data om behandelbeslissingen te ondersteunen bij langdurige vermoeidheidsklachten.

Behandeling vraagt om fasegewijze aanpak

Zodra verstoringen in kaart zijn gebracht, kan een plan worden opgesteld. Dat bestaat meestal uit het verminderen van belasting, het opbouwen van darmflora en het herstellen van slijmvliesintegriteit. Voeding en suppletie spelen daarin een rol, afhankelijk van het profiel van de patiënt. Niet elk herstel verloopt lineair. Symptomen kunnen tijdelijk verspringen of verergeren voordat er verbetering zichtbaar is. Monitoring is noodzakelijk om het verloop goed te volgen.

Janine Budding