40 jaar na de Verklaring van Alma Ata blijft basisgezondheidszorg ontoegankelijk voor teveel mensen
ArrayAan de vooravond van de grote WHO-UNICEF-bijeenkomst in Astana maken internationale experts in Antwerpen de balans op van de vooruitgang in eerstelijnsgezondheidszorg.
In 1978 beschouwde de Verklaring van Alma Ata over Primary Health Care (PHC) toegang tot basisgezondheidszorg als de hoeksteen voor gezondheid voor iedereen. Veertig jaar later keren internationale gezondheidsexperts terug naar wat nu Kazachstan is, voor een internationale conferentie over basisgezondheidszorg in Astana, georganiseerd door de WHO en UNICEF. Aan de vooravond van deze gebeurtenis verzamelen ongeveer 150 internationale experts zich in het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen (ITG) voor een symposium, om de balans op te maken van de voortgang en na te denken over de relevantie en haalbaarheid van de Alma Ata-verklaring in een snel veranderende wereld.
Basisgezondheidszorg ontoegankelijk
“De verklaring van Alma Ata was een hoogtepunt in een groeiend internationaal bewustzijn over het problematisch functioneren van zorgstelsels. Ook veroordeelde ze de toenemende gezondheidsongelijkheid in en tussen landen als moreel, sociaal en politiek onaanvaardbaar,” aldus prof. Bart Criel en dr. Valeria Campos da Silveira, wetenschappelijk coördinatoren van dit symposium.
“Vandaag heeft een groot deel van de wereldbevolking nog steeds geen toegang tot essentiële gezondheidsdiensten, ondanks aanzienlijke inspanningen sinds de afspraken in Alma Ata,” voegt prof. Criel, lid van de Belgische delegatie voor de Astana-conferentie, daaraan toe. “Dit is een moment om samen met jongere generatie gezondheidswerkers van over de hele wereld na te denken over hoe we het beter kunnen doen richting een gezondheidsbeleid die gezondheid voor iedereen verzekert.” Volgens een rapport van de WHO en de Wereldbank uit 2017 heeft de helft van de wereldbevolking geen toegang tot essentiële gezondheidsdiensten en 100 miljoen mensen worden nog steeds in extreme armoede geduwd als gevolg van ziektekosten.
Eerstelijnsgezondheidszorg
De WHO maakte recent een nieuwe verklaring over eerstelijnsgezondheidszorg. Het doel van het evenement in Antwerpen is om die verklaring onder de aandacht van de Belgische beleidsmakers te brengen en ze kritisch te analyseren, in het licht van de enorme wereldwijde veranderingen sinds 1978. Het evenement brengt een gevarieerd publiek samen van academici, studenten volksgezondheid, gezondheidswerkers, vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld, hulporganisaties en beleidsmakers in de volksgezondheid – uit zowel het zuiden als het noorden. Het symposium wordt later dit jaar gevolgd door een conferentie die gezamenlijk wordt georganiseerd door de Belgische federale autoriteiten voor volksgezondheid en ontwikkelingssamenwerking.
Ethiopië – casestudy over investeringen in eerstelijnsgezondheidszorg
Het wetenschappelijk tijdschrift The Lancet publiceerde vorige week een speciale editie ter gelegenheid van het Alma Ata-jubileum. Daarin verscheen een paper van ITG-alumnus Yibeltal Assefa en ITG-professor Wim Van Damme over het basisgezondheidszorgsysteem in Ethiopië.
“Zwakke punten in het primaire gezondheidszorgsysteem hebben in veel landen met zwakke gezondheidsstelsels het welslagen van programma’s tegen aids, tuberculose, malaria en door vaccins te voorkomen ziekten belemmerd. Sinds 2005 heeft Ethiopië met succes geïnvesteerd in het versterken van essentiële gezondheidsdiensten en het opschroeven van ziektebestrijdingsprogramma’s. Zij maakten daarbij gebruik van financiële middelen van global health initiatieven, zoals het Global Fund, PEPFAR & GAVI, om het hele gezondheidssysteem te versterken,” zegt prof. Wim Van Damme. “Als gevolg hiervan is de dekking van individuele programma’s en de algemene gezondheidstoestand verbeterd.”
Box- wat is Primary Health Care (PHC)
PHC is zowel een filosofie als een strategie die een radicale verandering in het denken over gezondheid, gezondheidszorg en gezondheidsontwikkeling belichaamt. Aangedreven door een sterk ethos van sociale rechtvaardigheid, speelt het een sleutelrol bij het verbeteren van de prestaties van zorgstelsels. Voor het ITG blijven de onderliggende waarden van PHC een belangrijke inspiratiebron voor zijn academisch werk op het gebied van onderwijs, onderzoek en capaciteitsopbouw. |
Bron: ITG
