Pijn na een operatie of behandeling
Array
Na een operatie of andere ziekenhuisbehandeling kan pijn optreden. Om het herstel te bespoedigen, is een goede pijnbestrijding van groot belang. Patiënten met veel pijn hebben een verhoogde kans op longontsteking. In het ergste geval kan dat hun dood tot gevolg hebben, zeker als ze ouder en verzwakt zijn.
Een ziekenhuis kan aan pijnbestrijding doen door pijnmetingen te verrichten. ,,Meten is weten”, verklaart anesthesioloog Harald Olij van het HagaZiekenhuis, locatie Rode Kruis in Den Haag. Haar voorloper (de Stichting Samenwerkende Ziekenhuizen) liet in de AD Ziekenhuis Top 100 van vorig jaar 100 procent noteren op het onderdeel pijnscore.
,,Door gebruik te maken van pijnmetingen bij patiënten die een operatie achter de rug hebben, kun je mensen gerichter behandelen. Dankzij een goed pijnprotocol wordt voor iedere patiënt een gestandariseerde medicatie afgesproken. Verpleegkundigen op alle afdelingen weten, op basis van landelijk opgestelde richtlijnen met adviezen over geschikte behandelingen, precies wat ze moeten en mogen geven. Dat werkt prima.”
Patiënten kunnen op een meetlat met een schaal van 1 tot 10 aangeven hoeveel pijn ze hebben, waarbij 0 staat voor geen pijn en 10 voor de ergst denkbare vorm van pijn. De pijnmeter is gebaseerd op het principe van de visueel analoge schaal. Die kan door de patiënt zelf gehanteerd worden. Na instellen op de lijn (zie foto) kan men op de achterzijde het cijfer aflezen dat men dan op de kaart invult. Het HagaZiekenhuis, locatie Rode Kruis, claimt dat alle patiënten in de eerste 72 uur na de operatie een score van 4 of minder laten aantekenen. Voor de duidelijkheid: 4 of minder wordt alom als acceptabel beschouwd.
Olij: ,,Binnen ons pijnbeleid staat de beleving van de patiënt centraal. Pijn is iets subjectiefs: de een zal dus een hogere score aangeven dan de ander. Een enkele keer gebeurt het dat iemand veel pijn zegt te hebben terwijl het lichaam verder volkomen kalm is. Toch zullen we de medicatie daarop aanpassen, al laten we iemand die rustig slaapt meestal doorslapen. We gaan er vanuit dat die patiënt dan ook geen of weinig pijn heeft.”
Het HagaZiekenhuis vraagt patiënten minstens vier keer per dag hoeveel pijn ze hebben, ook als ze drie keer antwoorden dat ze pijnvrij zijn. Hoe meer pijn, des te vaker de vraag uiteraard wordt herhaald. Het soort medicatie – licht of juist zwaar – hangt vooral af van de soort ingreep.
Geldt pijn eigenlijk als iets dat erbij hoort? Volgens Olij is de aandacht voor pijn de laatste jaren toegenomen. ,,Ideaal zou natuurlijk zijn als een patiënt na een operatie geen pijn heeft of maar een klein beetje. Dat is misschien een al te ambitieuze doelstelling, maar elk ziekenhuis zal streven naar een zo groot mogelijk welbevinden van de patiënt.
,,Binnen het HagaZiekenhuis geldt pijnbestrijding absoluut als speerpunt. Niet voor niets hebben wij een pijnpoli, een pijnconsulent en een acute pijnservice. Het meten van pijn is hier al bijna net zo normaal als het opnemen van de pols of het meten van de bloeddruk.”
